Andere Achterhuizen: Verhalen van Joodse onderduikers

Er waren meer achterhuizen zoals die van Anne Frank. Een gesprek met filmmaker Marcel Prins over Andere Achterhuizen.

Wat doet de site?

“Andere Achterhuizen geeft een digitale kaart van Nederland en toegang tot interviews die ik maakte met vroegere Joodse onderduikers. Marcel Van Der Drift maakte er eenvoudige animaties bij. Op deze site zijn tot nu toe de verhalen verzameld van 18 onderduikers. Uiteindelijk worden dat er 25.”

Waarom deze site?

“Iedereen kent het verhaal van Anne Frank. Elk jaar staan er voor het Achterhuis bijna één miljoen mensen in de rij om te zien waar en hoe zij zat ondergedoken. Haar boek is een van de meest gelezen boeken ter wereld. Het is een uniek verhaal. Maar wat weten we eigenlijk van de bijna achtentwintigduizend andere Joden die onderdoken in de Tweede Wereldoorlog?  Eigenlijk zijn alle onderduikverhalen uitzonderlijk, ze zijn stuk voor stuk een documentaire waard.

Dit bracht mij en Marcel van der Drift op  het idee om een website te ontwikkelen met de verhalen van Joodse onderduikers als uitgangspunt. Alle verhalen zijn verschillend. De mensen van deze verhalen zaten op 1 of 42 adressen. Ontvingen warmte of slaag, zaten in de stad of op het platteland, waren alleen of met anderen, hadden wel of geen schuilplaats en moesten heel veel of helemaal niets betalen. Ze werden behandeld als gelijken of mishandeld als een slaaf. Zijn verraden of juist niet. Bij de website schreven Peter Henk Steenhuis en ik het boek ‘Andere Achterhuizen’ waarin de verhalen helemaal te lezen zijn. Boek en website vormen zo een geheel. Je kunt het verhaal lezen maar ook fragmenten van  wat je hebt gelezen terug horen en zien op de site.”

Hoe werkt de site?

“Bij ieder verhaal horen 1 of meerdere herinneringen die te beluisteren en te bekijken zijn door op een stip op de kaart te klikken. De stip staat op een plek waar iemand ooit ondergedoken zat. De stippellijn die de stippen verbindt geeft de route aan die een onderduiker heeft afgelegd. Zo wordt snel zichtbaar dat sommigen het hele land door moesten  en van adres naar adres vluchtten, terwijl anderen soms op één onderduikplek konden blijven. Meer informatie over de context van het verhaal is te vinden in de informatieve laag van de site.”

 

Wat zijn de facts?

“Bij het ontwikkelen van dit project zijn diverse partijen betrokken. Het Joods Historisch Museum zal een educatief project ontwikkelen rond Andere Achterhuizen. Dagblad Trouw publiceert een reeks van vier artikelen rond Andere Achterhuizen en publiceert vier verhalen in sterk verkorte vorm. Verder is overlegd met de Anne Frank Stichting die in haar krant uitgebreid aandacht besteed aan ‘Andere Achterhuizen’.”

Wie maakt de site?

“Het team achter boek en site Andere Achterhuizen is klein. Ik ben initiatiefnemer van het project, deed de interviews en de montage en schreef samen met Peter Henk Steenhuis het boek ‘Andere Achterhuizen’ dat verscheen bij Athenaeum-Polak & Van Gennep. Marcel van der Drift is verantwoordelijk voor het design en de programmering van de site en maakte de animaties. Peter Henk Steenhuis en Marcel Prins verzorgen verder lezingen in het land om het project onder de aandacht te brengen.”