Design principles: een sterk uitgangspunt voor je ontwerpproces

Bij het ontwikkelen van een site, intranet of app zijn allerlei stakeholders betrokken. Klanten, collega’s en teamleden werken elk vanuit hun eigen discipline, functie en rol samen. Maar hoe zorg je ervoor dat iedereen op één lijn blijft? En hoe voorkom je dat beslissingen verzanden in eindeloze discussies over persoonlijke voorkeuren en smaak? Design principles helpen hierbij.

Wat zijn designprincipes en waarom zijn ze nodig?

Concept7 omschreef design principles eerder al als geschreven regels of richtlijnen die helpen bij het ontwerpen van een optimale user experience. En Luke Wroblewski, ex-VP Design van Yahoo omschrijft ze als volgt:

“Design principles are the guiding light for any software application. They define and communicate the key characteristics of the system to a wide variety of stakeholders including cients, colleages and team members. Design principles articulate the fundamental goals that all decisions can be measured against and thereby keep the pieces of a project moving towards an integrated whole.”

Met behulp van design principles worden de uitgangspunten voor een nieuw te ontwikkelen product bepaald. Design principles bepalen de context waarbinnen je ontwerpt. Ze geven een duidelijk kader waarin de belangrijkste wensen en behoeften van gebruikers, organisatie en techniek vastgelegd worden. Daarmee is de gewenste gebruikerservaring voor iedereen helder.

En dat is belangrijk, want juist bij de ontwikkeling van een complexe user experience – zoals een website, intranet of app – is het prettig om vanuit een duidelijk kader te werken. Kortom: een mooie set met heldere beoordelingscriteria om alle keuzes en beslissingen tijdens het project tegen te toetsen. Handig! Eén van de design principles van Google:

“Focus on the user and all else will follow.”

Waarvoor gebruik je design principles?

Wat is het doel van design principles?

• Om het project te definiëren en richting te geven, planning en prioriteiten aan te geven;
• Voor team building: om alle neuzen in dezelfde richting krijgen;
• Om de waarde van (nieuwe) features en functionaliteiten te beoordelen;
• Voor een design review. Design principles vormen een ideaal hulpmiddel om een ontwerp mee te toetsen;
• Om designkeuzes en –beslissingen uit te leggen aan stakeholders;

Voorbeeld uit de praktijk

Genoeg redenen dus om (hopelijk) overtuigd te zijn van de inzet van design principles voor een volgend project. Maar hoe zien die design principles er dan concreet uit? Wat zijn de criteria voor ‘effectieve’ design principles?

De design principles van Android geven hiervan een goed beeld:

1. Enchant Me: delight me in surprising ways, real objects are more fun than buttons and menus, let me make it mine, get to know me.
2. Simplify My Life: keep it brief, pictures are faster than words, decide for me but let me have the final say, only show what I need when I need it, I should always know where I Am, Never lose my stuff, If it looks the same, it should act the same, Only interrupt me if it’s important.
3. Make Me Amazing: Give me tricks that work everywhere, It’s not my fault, Sprinkle encouragement, Do the heavy lifting for me, Make important things fast.

Effectieve design principles zijn:

• Richtingbepalend voor het complete ontwerpproces;
• Onderscheidend en uniek voor een specifiek product, merk of dienst;
• Concreet en specifiek genoeg om (design) keuzes en beslissingen mee te kunnen maken;
• Inspirerend bij het genereren van (nieuwe) ideeën of oplossingen;
• Niet té voor de hand liggend (wie wil dat nou niet?) en eenvoudig te onthouden;
• Duidelijke uitgangspunten die het team één heldere en gezamenlijke visie geven.

Design principles opstellen

Waar moet je aan denken bij het opstellen van designprincipes? De onderstaande vier stappen geven richting:

1. Je start met research/het verzamelen van alle inspiratie. De wensen en behoeften van de klant, strategie van de organisatie, resultaten uit gebruikersonderzoek, functionele en technische eisen en de uitgangspunten van het creatieve concept kunnen je hierbij helpen.
2. Vervolgens organiseer je een brainstorm met alle leden uit het (project)team. Probeer tijdens de brainstorm om met elkaar 3 tot 7 scherp geformuleerde, makkelijk te onthouden design principles te formuleren.
3. Werk de design principes verder uit en maak ze zo scherp, concreet, suggestief en specifiek mogelijk. Houd ze kort en zorg ervoor dat ze geen overlap of conflict met elkaar vormen.
4. Toets je design principles tot slot bij alle stakeholders. Zorg ervoor dat iedereen aan boord is.

Hoe zorg je er voor dat de design principles ook gebruikt worden?

Goed, en dan. Hoe zorg je ervoor dat de design principles ook blijven hangen en daadwerkelijk gebruikt worden? Leah Buley van Adaptive Path geeft in dit artikel een aantal slimme tips. Het belangrijkste is om ervoor te zorgen dat je design principles continue zichtbaar zijn gedurende het project. Print ze uit en hang ze aan de muur. Of publiceer ze op een aparte website die voor iedereen makkelijk toegankelijk is. Zo kiezen zowel Microsoft als Google ervoor om hun design principles openbaar te maken.

Conclusie: design principles zijn handig, leuk en inspirerend

Design principles helpen dus om richting te bepalen en visie en focus te geven aan zowel (project)team als hét eindproduct. Ze zorgen voor inspiratie en dagen teamleden uit om continue na te blijven denken over de gewenste user experience. Zo helpen ze uiteindelijk alle stakeholders bij het maken van de juiste keuzes en beslissingen, zonder dat persoonlijke voorkeur en smaak de bovenhand gaan voeren.

Kortom, redenen genoeg om voortaan eerst design principles op te stellen. Het is leuk, werkt verhelderend en de uiteindelijke gebruikerservaring word er alleen maar beter door. Ik ben benieuwd naar jullie ervaringen en kijk op de inzet van design principles. En uiteraard zie ik inspirerende voorbeelden graag terug in de reacties!

Gertjan Melgers schreef dit artikel ten tijde van zijn dienstverband bij Sabel Communicatie. Mocht je naar aanleiding van de ideeën en kennis in dit artikel meer willen weten, dan beantwoordt Sabel Communicatie graag je vragen.