Augmented reality als extra beleving in het Philips Museum

Als je weleens in Eindhoven bent geweest, dan is je misschien opgevallen hoe Eindhoven en Philips verweven zijn. Philips-gebouwen en het bekende Philips-logo zie je overal in de stad, Middenin het stadscentrum staat de oude fabriek waar het meer dan 100 jaar geleden begon. Daar bevindt zich het Philips Museum, en dat heeft een probleem: veel materiaal, maar weinig ruimte. Is daar een oplossing voor? Met augmented reality kunnen ze meer laten zien, zonder extra vierkante meters.

Het probleem komt niet alleen bij het Philips Museum voor. Alle musea die ik ken, hebben depots met stukken waarvan het grootste gedeelte nooit wordt uitgestald. Eenvoudigweg omdat er geen ruimte voor is of omdat de verzameling te omvangrijk is.

Maar het is wel echt een verschil of je in het Rijksmuseum bent, in het Teylers Museum of in het Philips Museum. Het verschil zit ‘m niet in het type museum, maar in de  grootte van het museum.

Voor mensen die zeggen dat een bedrijfsmuseum geen echt museum is, een museum is geen beschermde naam (voor zover ik weet). Dus je kunt jezelf gewoon museum noemen, zoals het Sexmuseum in Amsterdam doet. Maar het Philips Museum is wel een echt museum, waar je bijvoorbeeld met je museumkaart gratis naar binnen kunt.

Zoals je op het Google Maps-screenshot hieronder kunt zien, is het Philips Museum klein van opzet en zit het middenin de stad. Wil je wat extra tentoonstellen, dan zal je iets speciaals moeten doen. Bijvoorbeeld met augmented reality.

Augmented reality

Maar wat is dat nou, augmented reality? Augmentatie is het toevoegen van informatie aan de werkelijkheid in diverse vormen, bijvoorbeeld in beeld, geluid of animatie. Is het iets heel nieuws? Nee hoor, ING Channellab heeft in 2009 al een app ontwikkeld die je dichtstbijzijnde geldautomaat toont.

Op dat moment gebruikten ze (meen ik) Layar voor de ontwikkeling. De eerste toepassingen zijn al een jaar of twintig ouder. Augmented reality is toepasbaar waar extra informatie waarde toevoegt, bijvoorbeeld als je een machine moet repareren en de handleiding als augmented reality beschikbaar is met een speciale (Google Glass-achtige) bril. Ook piloten gebruiken augmented reality en Lego heeft dit in het verleden gebruikt in hun catalogus en app.

Augmentatie is het toevoegen van informatie aan de werkelijkheid in diverse vormen, bijvoorbeeld in beeld, geluid of animatie.

Een gelaagdheid in informatie aanbrengen

Een museum leent zich natuurlijk ideaal voor augmented reality. DEN, het Kennisinstituut Digitale Cultuur, heeft er een thema online aan gewijd dat het goed uitlegt (mocht je, als erfgoedinstelling of andere belangstellende, meer willen weten).

Neem nu alle symboliek op een schilderij van een van de grote meesters, met augmentatie kun je deze informatie naar de bezoeker brengen zonder dat je dit voor iedereen zichtbaar moet maken. Je kunt met augmentatie een gelaagdheid in de informatie aanbrengen.

Dus, augmentatie en museale collecties zijn voor elkaar gemaakt, zo lijkt het. Waarom zien we er dan zo weinig voorbeelden van?

Philips Museum

Het Philips Museum is een van de eersten in Nederland die met deze technologie aan de gang is gegaan. Dat is trouwens niet van de ene dag op de andere gegaan: het traject van de ontwikkeling heeft meer dan een jaar geduurd.

Vanaf begin december 2017 kan elke bezoeker met een tablet in de hand (kosten: €5) de wereld van Philips Design en de ideeën achter iconische producten ontdekken. Van de eerste grafische posterontwerpen van Louis Kalff uit 1925, via tijdloze designklassiekers naar de Philips-oplossingen van vandaag. Je kunt bijvoorbeeld zien hoe het bekende Philips-logo veranderd is.

Dit naast natuurlijk de normale objecten die te zien zijn in het museum.

ARKit

Bij de ontwikkeling is gebruik gemaakt van de ARKit van Apple om voor iOS AR-applicaties te maken. Op de foto zie je een standaard staan, dat was alleen voor de opening, maar op de grond zijn stickers bevestigd waar je bij moet staan om de AR-beleving te starten.

De Philips Design Tour laat je zien hoe Philips met design omgaat en dat is meer dan een kek kleurtje. Wat tijdens de opening mooi werd verteld door Sean Carney, Philips Chief Design Officer. Hij vertelde dat ze een couveuse samen met artsen en neonatale verpleegkundigen opnieuw hadden ontworpen. Aan het einde van de ontwerpfase was de reactie van de betrokken medici: “Wij willen dit. Maak dit voor ons.”

Kosten

Er worden geen mededelingen over de kosten gedaan voor de ontwikkeling hiervan, maar gezien de relatief lange tijd die nodig is geweest om alles te ontwikkelen, zullen deze toch wel substantieel zijn voor een museum. Musea hebben over het algemeen niet de allerdiepste zakken en grootste budgetten (ook al ben je gelieerd aan een multinational).

Verwachtingen

Met de AR Philips Design Tour biedt het museum haar bezoekers extra content. De kosten hiervoor zijn beperkt, je betaalt €5 voor de iPad en koptelefoon. Maakt dit van het museum nu de top-attractie van Eindhoven en omstreken? Nee, dat denk ik niet.

Dat heeft niets te maken met de kwaliteit van de AR-tour, maar meer met het feit dat het een ‘extra’ is die de beleving versterkt en wat ook leuk is om met kinderen te doen in het museum.

Toch een publiekstrekker

Bij navraag bleek het wel een publiekstrekker te zijn in de eerste paar weken dat het museum de tour aanbood. Misschien zitten er tussen de bezoekers wel medewerkers van andere musea die weleens willen zien hoe het Philips Museum dit ontwikkeld heeft.

Toch is AR/VR niet iets wat je zomaar kunt introduceren. Daarmee bedoel ik dat er echt werk in zit om een goede AR-tentoonstelling te maken. Je hoeft je niet bezig te houden met de ontwikkeling van tools (ARKit en andere tools zijn beschikbaar). Waar je je wel mee bezig moet houden, is om op een goede manier de extra AR-laag ontwikkelen.

Maak een spannende tentoonstelling

Bij Philips zie je bijvoorbeeld dat je als bezoeker bij de oude logo’s de verschillen moet aangeven. Statische content, een tekst weergeven in de AR-laag is simpel, maar voegt relatief weinig toe. Het is veel waardevoller om animaties en andere meer dynamische elementen toe te voegen. Hiermee wordt de tentoonstelling spannender.

Wil je aan de slag als museum met AR? Ga dan een keer kijken bij het Philips Museum. Kijk wat DEN aan materiaal biedt en het meest belangrijke: ga aan de slag!