AI laat zien wat overbodig is, soms is dat je manager

AI laat zien wat overbodig is, soms is dat je manager

Op verjaardagen, bij het koffiezetapparaat of scrollend op LinkedIn. Ik hoor het vaak: ‘’Straks neemt AI m’n baan over!’’ En dan zijn er ook nog mensen die AI nog nooit geprobeerd hebben, maar wel zéker weten dat het niets voor hen is! Grappig genoeg komt die onrust meestal niet van mijn generatie. Gen Z is opgegroeid met automatisering. Wij zien AI routinetaken overnemen – en daardoor wordt pijnlijk zichtbaar wie of wat er eigenlijk niet meer nodig is. En dát is waar het schuurt. Want wat er echt verdwijnt, zijn geen simpele taken, maar oude vormen van leiderschap. Denk aan micromanagement, controle en leiders die vooral bezig zijn met grip houden in plaats van richting geven. In een tijd die vraagt om vertrouwen, samenwerking en flexibiliteit, vallen die vanzelf door de mand.

AI neemt het menselijke aspect van leiderschap niet over. Het haalt alleen het masker weg van leiders die weinig toevoegen. Dus de vraag is niet: neemt AI mijn baan over? De vraag is: wat blijft er over van leiderschap als alle ruis verdwijnt?

Leiderschap onder het vergrootglas

Voeg jij iets toe dat AI niet kan repliceren? Als we die vraag stellen, is er een groep opvallend kwetsbaar. Dat zijn de leiders. En niet vanwege technologie, maar vanwege gebrek aan écht leiderschap. AI ontwikkelt zich razendsnel in het uitvoeren van repetitieve taken, en daar komen veel leidinggevenden in de problemen:

  • Als jouw bijdrage bestaat uit het doorsturen van Excel-sheets die iedereen zelf ook kan openen – dan voeg je weinig toe: overbodig.
  • Als je KPI’s rondstuurt zonder context of gesprek, en niemand weet wat ze ermee moeten: overbodig.
  • Als je elke maandag een “status update” vraagt die allang in het dashboard staat – maar toch iedereen laat langskomen om het hardop te herhalen: overbodig.

AI versnelt niet alleen je werk, het legt zwakke plekken bloot. De autoriteit van je functie is niet langer genoeg. Want in deze wereld waarin je binnen 10 seconden een AI kunt raadplegen over elk onderwerp, heb je als leider iets anders nodig: visie, menselijkheid en richting. In mijn werk als consultant zie ik het dagelijks: organisaties die graag investeren in tools en technologie, maar daarbij vergeten hun leidinggevende mee te nemen in die verandering. Technologie is nooit het probleem – de cultuur wel.

Gen Z kijkt door je heen

Net als vele Gen Z’ers wil ik geen baas. We willen een gids en een coach. We werken liever voor een eerlijke leider dan voor een slimme. Want een manager die doet alsof hij alles weet, wordt ontmaskerd door een chatbot. En een manager die zegt open te staan voor feedback, maar elke vorm van kritiek parkeert onder ‘’nog even over nadenken’’, krijgt precies nul credits.

Als jij als leider die vraagt niet kunt beantwoorden voor je team, dan doet AI dat straks wel. AI kan misschien antwoorden geven, maar zonder menselijkheid blijft het koud en afstandelijk. En wie voelt zich dan nog echt gezien?

Bron: Lightspring / Shutterstock.com

Nieuw leiderschap in een nieuwe tijd

Gen Z prikt door systemen heen. Geen hiërarchisch gedrag, vage verhalen en lege slogans. We zijn op zoek naar leiders die:

  • Menselijkheid durven te tonen
  • Inspireren in plaats van instrueren
  • Ontwikkeling boven beoordeling stellen
  • Transparant zijn over wat ze (niet) weten
  • Leiderschap niet gebruiken als een machtspositie, maar als een verantwoordelijkheid

En dat gaat verder dan generatieverschillen. Het is een cultuurverschuiving – eentje waarin AI de versneller is, en Gen Z de katalysator.

AI mist precies dat wat leiderschap onmisbaar maak

AI is superslim! In data, structuur en consistentie. Maar empathie? AI mist ethiek, intuïtie, nuance en vooral menselijkheid. Goede leiders zijn meer dan ooit nodig. Maar dan op een ander niveau.

De vraag is niet langer of AI invloed heeft op leiderschap. De vraag is: ‘’Wat blijft erover van leiderschap als alle routinetaken verdwijnen? En het antwoord daarop is precies datgene waar veel leiders op dit moment te weinig in investeren. Menselijkheid, inspiratie en ontwikkeling. Want wat overblijft is de echte menselijke laag van leiderschap, die is niet te automatiseren. Maar die blijkt dus ook verassend vaak te ontbreken!

Taken die verdwijnenWaarden die blijven
Rapporteren en monitorenInspireren en motiveren
Processen optimaliserenMensen ontwikkelen en coachen
Data interpreterenCultuur bouwen
Aanwezigheid controlerenVertrouwen geven
Informatie overbrengenZingeving bieden

Toekomstbestendig leiderschap

Als je als leider jezelf reduceert tot het managen van processen, dan kun je wachten tot je vervangen wordt. Maar een leider die zich ontwikkelt tot een cultuurdrager, een mentor, een sparringpartner en een gids – die is toekomstbestendig! AI doet en leiders geven betekenis.

Want tot op heden hadden we vaak geen keuze, we waren afhankelijk van onze leidinggevenden. Voor informatie, goedkeuring en een beoordeling. Tot daar opeens AI was en de toegang tot kennis gedemocratiseerd werd. We hebben geen leidinggevende meer nodig om je KPI’s te checken. Het werk kun je zelf laten analyseren en feedback kun je ophalen van een algoritme. En de kwaliteit daarvan, is soms nog wel beter dan dat van je leidinggevende.

Gen Z volgt niet automatisch een leidinggevende omdat die boven hen staat. We kiezen bewust wie we vertrouwen – en als we dat vertrouwen niet voelen, pakken we liever zelf de leiding.

3 vragen voor wie relevant wil blijven

  • Wat voeg ik toe dat een AI-systeem niet kan bieden?
    Denk aan vertrouwen, ethiek, visie, kwetsbaarheid, relationele veiligheid.
  • Durf ik los te laten wat ooit controle gaf?
    Leidinggeven in een AI-tijdperk is niet controleren, maar faciliteren.
  • Ben ik bereid om te leren van AI én van mijn team?
    Nieuw leiderschap vraagt nieuwsgierigheid – ook naar je eigen blinde vlekken.

Zie AI niet als je vijand, maar zie het ook niet als een excuus. AI is een spiegel. Voor je leiderschap. Voor je toegevoegde waarde én voor wat je achterlaat in je team. De leider van de toekomst is niet meer degene met de meeste kennis. Het is degene met het meeste lef. Lef om:

  • Kwetsbaar te zijn in een tijd van perfectie
  • Te luisteren, ook naar ongemakkelijke geluiden
  • Groeien boven presteren te stellen
  • Technologie in te zetten zonder menselijkheid daarbij te verliezen

Als jij je blijft verschuilen achter macht, status of controle, dan word je ingehaald door systemen die sneller en eerlijker werken.

Durf je te leiden vanuit menselijkheid, visie en vertrouwen? Dan hoef je niet bang te zijn voor AI. Maar als je blijft leunen op controle en status, neemt AI misschien niet je baan over – maar wél je plek aan tafel.

Blog