Blockchain in 2025: 5 trends die eruit springen

Het sentiment is snel omgeslagen. Heel snel. De cryptomarkt noteert sinds de verkiezing van Trump elke week nieuwe records. Grote beleggers en bedrijven betreden in rap tempo het ecosysteem en het komende jaar staan talloze ontwikkelingen op de rol, die ook de technologie zelf een grote stap voorwaarts laten zetten. In dit artikel duik ik in op alle ontwikkelingen die ik verwacht.

Met de bizarre opkomst van AI en de dominantie ervan binnen de techindustrie, krijg ik vaak genoeg de vraag of de ‘blockchainrevolutie’ ooit echt zal plaatsvinden. Voor wie er oppervlakkig naar kijkt, lijkt blockchain misschien vooral iets te maken te hebben met cryptovaluta, maar dat beeld doet de technologie tekort. De focus is de afgelopen jaren verschoven van speculatieve beloftes naar concrete oplossingen in talloze industrieen.

Maar de recente nieuwe records die Bitcoin en andere cryptovaluta hebben bereikt, hebben hier zeker een positieve impact op gehad. Volgens het jaarlijkse State of Crypto-rapport is het gebruik van cryptovaluta en blockchaintechnologie zeer sterk toegenomen en heeft het allerlei records verbroken. De analyse laat bijna 300 miljoen gebruikers zien, drie keer zoveel als eind 2023.

Eerst even terugblikken

Al jaren mag ik voor Frankwatching trendblogs schrijven over blockchaintechnologie. Sinds dat ik in 2013 mijn eerste Bitcoins kocht, heb ik de technologie en het ecosysteem onwijs zien veranderen. In positieve zin. Net als bij sommige andere technologien, zijn de ontwikkelingen bijna niet meer bij te houden.

Daarnaast zie je bij elke nieuwe technologie steeds dezelfde dingen gebeuren. Een te snelle hype met daarna negatieve backlash. Missende wetgeving, wat misbruik in de hand werkt en onduidelijkheid geeft voor partijen die het wél goed willen doen. Veel commotie over het insane energieverbruik, wat elke nieuwe technologie heeft in het begin. Een overdaad aan geld van investeerders dat in startups wordt geïnvesteerd, wat door faillisementen of tegenvallende resultaten afschrikt om verder in de industrie te investeren.

In mijn trendartikel over AI gaf ik al aan dat de technologie echt nog niet eens over de piek heen is, van de hype cycle die Gartner altijd zo mooi in kaart brengt. Ik zie nu juist bij blockchaintechnologie dat de meeste ontwikkelingen al veel verder zijn. En door hun volwassenheid ook zo worden beschouwd door zelfs de meest traditionele overheden, banken en organisaties.

Het afgelopen jaar was het spannend of de Europese Central Bank Digital Currency (CBDC) er zou komen. Er wordt nog steeds hard aan gewerkt en veel over gesproken, maar de seinen staan nog steeds op groen.

A digital euro would strengthen Europe’s financial sovereignty and resilience because it would be built with European technology and infrastructure. It would empower Europe to independently develop and manage digital payment solutions, supporting the further deepening of the Single Market.
– Piero Cipollone (Member of the Executive Board of the ECB)

“The International Monetary Fund (IMF) believes that digital money, both private and public, could help the world’s most remote and dispersed nations in the Pacific Ocean to raise financial inclusion and the quality of financial services.

On March 25, the IMF published a report on the potential role of stablecoins and central bank digital currencies (CBDCs) on the economies of the Pacific Islands countries.”

Wereldwijd zien we op dit gebied ook veel gebeuren. De nieuw gekozen president Trump heeft al aangegeven dat hij geen Amerikaanse CBDC wil, dus ik verwacht dat we de komende jaren er ook geen in de Verenigde Staten gaan zien. Ook de Canadese centrale bank maakte recent bekend dat ze na jaren onderzoek, afziet van een ‘retail CBDC’.

De Chinese centrale bank deelde onlangs dat haar CBDC (de e-CNY) al voor meer dan 7 triljoen Yuan (ongeveer 1 triljoen Euro) aan transacties is gebruikt. Ook al zijn er landen die stoppen met de experimenten, er zijn ook steeds meer landen die al bezig zijn met concrete vervolgstappen, zoals Thailand, Rusland, en India.

Bron: Hansel Gonzalez / Shutterstock.com

De grote rebranding

Laatst mocht ik op de High Tech Campus in Eindhoven de opening verzorgen van het ‘spatial computing lab’ 3Reality. Het waren ontzettend leuke gesprekken met de verschillende thought leaders over hoe het er nu voor staat met ‘metaverse’. De term zelf wordt vrijwel niet meer gebruikt, terwijl de technologie juist steeds vaker wordt ingezet. Met alle positieve effecten van dien.

Hier werd dan ook echt bevestigd dat het voorspelde momentum snel toe neemt, alleen niet voor waar het in beginsel aan werd toegedicht. De consumentenkant ontwikkelt heel langzaam, maar het gebruik door bedrijven en zorginstellingen zorgt juist voor heel veel gave ontwikkelingen. Het zijn vooral zorginstellingen en fabrieken, die en masse gebruik maken van de ‘spatial computing’-technologie. Daarover later meer.

Een andere term die ook redelijk is afgeschreven, zijn NFTs. Zoals ik vorig jaar al aangaf; laten we het er maar niet meer over hebben. Veel consumenten, bedrijven en media associëren het enkel met de ‘dure apenplaatjes’, waarvan de meeste al hun waarde hebben verloren na de hype; 96% zijn ‘dood’. Maar als je goed kijkt naar dit soort onderzoeken dan draait het hier vooral om de handel er in. Ik ken nog genoeg eigenaren die trots op hun NFT-collectie zijn en er niet eens over nadenken een stuk te gaan verkopen.

Wie breder kijkt, ziet echter een ongekende ontwikkeling rondom deze technologische ontwikkeling. Zowel fysieke als digitale bezittingen worden in rap tempo ‘getokaniseerd’ (het eigendomsbewijs wordt op de blockchain gezet, waar ik hier eerder over schreef). Van vastgoed tot aankopen in games, van aandelen tot digitale kunst. Dit hoor ik ook echt veel terug vanuit verschillende Nederlandse partijen die hiermee werken. De technologie is niet zichtbaar en van de vele bedrijven die het gebruiken is verder ook niks bekend. De beste technologie blijft wat dat betreft de technologie die je niet ziet en waar je niks van merkt.

New rules, new runway

Twee ontwikkelingen die ik voorspelde voor dit jaar zijn niet alleen uitgekomen, maar hebben ook een ongekend positieve impact gehad op de technologie. Misschien zijn het wel de belangrijkste gebeurtenissen geweest in jaren, zó positief. De goedkeuring van de Bitcoin ETF in de Verenigde Staten heeft voor een ongekende interesse gezorgd vanuit de traditionele hoek van banken en investeerders voor de bekendste cryptovaluta.

Aangevuld met de andere ontwikkeling, de nieuwe Europese cryptowetgeving MICAR, is er een ineens en ongekende golf van geld het ecosysteem binnengesurfd. Zoals ik al in mijn trendartikel over cryptovaluta schreef, we zijn wat dat betreft nog maar net begonnen. In de afgelopen weken heb ik een aantal sessies mogen hosten over crypto met veel family funds en institutionele beleggers. Daar zag en hoorde ik heel duidelijk dat de meeste investeerders nu toch echt willen instappen, maar dat nog niet hebben gedaan. En dit wel gaan doen op korte termijn.

Recent onderzoek laat dat ook duidelijk zien; bijna 60% van de institutionele investeerders wil op korte termijn ‘exposure’ hebben in cryptovaluta. Niet alleen gevoed door een groeiende wil om risico’s te nemen, maar ook omdat men steeds meer langetermijnvertrouwen heeft in de technologie.

Ik verwacht het komende jaar dan ook een ‘bull run’ van ongekende proporties. Iets dat ook heel positief is voor blockchain. Als ik kijk naar de drie eerdere ‘bull runs’ die ik heb meegemaakt dan zie je niet alleen dat er weer meer aandacht is in de media. Je ziet ook bedrijven die de technologie gaan adopteren, investeerders die meer geld stoppen in startups die oplossingen bouwen. Hierdoor komen meer praktische toepassingen op de markt.

Het jaar dat voor ons ligt

Met alle ontwikkelingen kan ik al een aantal zaken voorspellen die belangrijk gaan worden in het komende jaar. Het afgelopen jaar heb ik verschillende blockchain-events wereldwijd mogen bezoeken. Een een aantal trends voerden hier de boventoon. Daarnaast zie ik in het Nederlandse ecosysteem (waar ik in het bestuur zit) en de vele conversaties met organisaties in Nederland steeds meer waar de technologie écht het verschil maakt en waar aan wordt gebouwd. De 5 ontwikkelingen die er voor mij uitspringen:

1. De DeFi-renaissance

Geld sturen van Ghana naar Nigeria kost meer tijd dan als je het cash van het ene land naar het andere land rijdt. Wereldwijd zie je steeds meer voorbeelden waar het traditionele financiele systeem consumenten en bedrijven in de steek laat. Waar het heel inefficiënt werkt of zelfs mensen uitsluit.

Als er één ontwikkeling binnen blockchain is die niet alleen de meeste gebruikers aantrekt maar ook echt veel impact maakt, dan is dat Decentralized Finance (DeFi). Financiële producten zoals sparen, lenen, verzekeren en handelen, die niet via een centrale partij als een bank lopen, maar decentraal via de blockchain, waar ik hier hier eerder over schreef.

Volgens onderzoek is er nog nooit zoveel geld omgegaan binnen DeFi en snoept het daarmee heel wat kapitaal van de traditionele banken af. Een belangrijke drijfveer achter deze groei is volgens onderzoek de bredere adoptie van stablecoins (waar ik hier eerder over schreef). Cryptovaluta die gekoppeld zijn aan traditionele valuta’s zoals de Amerikaanse dollar. Ze hebben in mijn optiek echt een volledig nieuw niveau van product-marktfit bereikt.

Het is ook een toepassing die net als AI wereldwijd voor veel mensen een positieve impact zorgt. Maar ook voor grote winst. Eerder schreef ik al over de grootste stablecoin van de wereld, Tether. Zij boekten vorig jaar $ 6,2 miljard aan winst, waarmee het de $ 5,5 miljard van BlackRock overtrof. Tether behaalde dit met minder dan 100 werknemers, terwijl BlackRock een personeelsbestand van 20.000 heeft.

Stablecoins schieten daarom als paddenstoelen uit de grond. Van Paypal tot Revolut, Paxos tot Robinhood. Eerder lanceerden banken als JP Morgan al een eigen stablecoin, wat ook veel andere banken inspireerde om er mee aan de slag te gaan. Het komende jaar verwacht ik niet alleen een sterke toename van het gebruik, maar ook het aantal stablecoins wat op de markt komt.

2. De grote convergentie

Elkaar sterker maken. Elkaars problemen oplossen. Door samen te werken nieuwe mogelijkheden bieden die voorheen niet mogelijk waren. Naast de ontwikkelingen op gebied van technologieën individueel, word ik echt mega-enthousiast van alle convergenties van technologieën.

De afgelopen tijd is er veel aandacht geweest voor het snijvlak van AI en blockchain. Met blockchain kunnen AI-modellen bijvoorbeeld veiliger worden getraind, doordat data transparant en onveranderlijk worden opgeslagen. Dit geeft gebruikers controle over hun gegevens en zorgt voor een eerlijkere verdeling van waarde. Denk aan een AI-platform waar je zelf bepaalt welke data je deelt, in ruil voor cryptotokens. Dat kan je bijvoorbeeld doen met Ocean.

Eerder schreef ik in mijn AI-trendblog dat ik verwacht dat komend jaar AI Agents echt een megagrote trend gaan worden. Door ze te koppelen aan blockchain, werken ze niet alleen efficiënter, maar ook veiliger en transparanter. Cryptovaluta spelen hierin een belangrijke rol als beloningssysteem. Zo kunnen AI-agents cryptos verdienen wanneer ze een taak succesvol afronden.

Coinbase, een van de grootste handelsplatformen voor cryptovaluta, heeft recent ‘Based Agents’ geïntroduceerd. Met deze tool kunnen gebruikers in minder dan drie minuten een AI-agent maken met behulp van hun crypto-wallet. Deze agents kunnen vervolgens allerlei taken voor je uitvoeren zoals crypto handelen, staking, en andere blockchain-activiteiten.

Het gaat nog een stap verder. Het heeft ook al experimenten uitgevoerd met agents die elkaar onderling betalen voor elkaars werk, zonder dat er nog een mens aan te pas komt. Tijdens deze transactie gebruikte een AI-agent cryptotokens om andere tokens te kopen van een tweede AI-agent. Dit laat zien hoe AI-agents met elkaar kunnen samenwerken door betalingen uit te voeren. Met de mogelijkheid om betalingen te doen, kunnen ze bijvoorbeeld vluchten boeken, advertenties beheren of samenwerken met andere AI-agents. Een bedrijf waar je dit al mee kan instellen, is Skyfire.

Met de snelheid waarmee de ontwikkelingen momenteel gaan op zowel gebied van AI als blockchain, verwacht ik het komende jaar nog heel veel meer van dit soort gave toepassingen.

3. De decentrale vlucht

Het afgelopen jaar heb ik mijn account op X verwijderd. Ik was er 15 jaar als een van de eersten bij om het kanaal te gebruiken en tweette meer dan 30.000 keren. Maar ik ben echt onaangenaam verrast door de hoeveelheid shit op het kanaal. Ook al probeerde ik het steeds weg te klikken en ook aan te geven dat ik de typen content niet wilde zien; ik werd eronder bedolven.

Daarnaast vond ik het ook echt opzienbarend dat eigenaar Elon Musk het volgens onderzoek in de afgelopen maanden vooral gebruikte als een megafoon voor Trump. Iets dat ik ook echt nooit zou verwachten bij een platform van zo’n omvang, ik ga dan echt van onafhankelijkheid en onpartijdigheid uit. Geen actieve inmenging. Onderzoek laat zien dat op de dag van de uitslag alleen al, meer dan 100.000 mensen hun X-account verwijderden.

Decentrale Social Media

Het decentrale alternatief Bluesky, opgericht door Twitter oprichter Jack Dorsey, spinde hier wel garen bij. Net als toen X werd verbannen in Brazilie, kreeg het miljoenen nieuwe gebruikers er bij. Na de verkiezing van Trump schoot het aantal gebruikers omhoog naar meer dan 20 miljoen. Eerder schreef ik al over decentrale social media. Iets dat ik in het komende jaar verwacht nog veel sterker te zien groeien.

Bron: Diego Thomazini / Shutterstock.com

Decentrale Wetenschap

Je ziet op meer plekken een decentraal alternatief populair worden. Mijn broertje heeft net zijn PhD gehaald en vertelde mij over Decentralized Science (DeSci). DeSci gebruikt blockchain-technologie om wetenschap toegankelijker, transparanter en meer samenwerkingsgericht te maken. Het biedt onderzoekers platforms om data en publicaties eerlijk te delen en stimuleert samenwerking via tools zoals tokens en gedecentraliseerde organisaties (DAO’s).

Het pakt problemen aan zoals beperkte financiering en toegang tot onderzoek, maakt data openbaar, bevordert transparante peer reviews en biedt nieuwe financieringsmethoden zoals Quadratic Funding. (Een financieringsmethode waarbij zowel de hoogte als de breedte van de donaties meetellen. Projecten met veel kleine bijdrages krijgen meer steun uit een centrale matching fund dan projecten met enkele grote donaties.)

Decentrale Content

Onchain-content (content die wordt vastgelegd op blockchain) groeit snel en verandert hoe creators hun werk verspreiden en geld verdienen. Fabric’s Hypersub maakt het mogelijk om content automatisch naar wallets te sturen en gebruikers te belonen voor hun steun. Dit innovatieve model zorgde in korte tijd voor duizenden abonnementen en mooie inkomsten voor de makers.

Ook podcasts profiteren van NFT’s, zoals The Mint Podcast, dat in Q2 meer dan $370.000 aan inkomsten binnenhaalde door directe steun van luisteraars. In de muziekindustrie zette Coop Records een vergelijkbare groei in, met honderdduizenden muziek-NFT’s en mooie opbrengsten voor artiesten. Voor schrijvers bieden platforms als Paragraph nieuwe mogelijkheden om blogs als NFT’s te verkopen.

4.  App-stacken

There is an app for that! Dit is natuurlijk de bekende quote van Apple-oprichter Steve Jobs, waarmee hij de Appstore introduceerde. Het werd voor gebruikers van Apple-telefoons ineens makkelijk mogelijk gemaakt om allerlei applicaties te instaleren en gebruiken, zoals Instagram, Spotify en WhatsApp.

Waarom een nieuwe app bouwen, als je ook gebruik kan maken van de enorme userbase van de bestaande app, zou Telegram gedacht hebben. Het heeft met haar TON-netwerk een eigen appstore ontwikkeld, waar je makkelijk zelf apps kan aanbieden aan de 1 miljard gebruikers van Telegram. Eerder schreef ik al over de eerste apps en hoe ontzettend makkelijk ze te gebruiken zijn.

Dat ze zo makkelijk te gebruiken zijn, is waarschijnlijk ook een van de oorzaken dat haar blockchain de snelste blockchain is geweest met $1 miljard aan transacties. Alleen al in de afgelopen zes maanden steeg dit met 670%. Er komt geen tussenpersoon zoals een bank meer aan te pas.

Ook op een van de bekendere blockchains, Solana, zijn inmiddels al meer dan 2000 apps gebouwd. Deze apps maken gebruik van de snelheid en schaalbaarheid van Solana om diverse toepassingen aan te bieden. Zoals DeFi-producten, NFT-marktplaatsen, games en betalingsoplossingen. Solana’s lage transactiekosten en hoge verwerkingssnelheid maken het een aantrekkelijk platform voor ontwikkelaars en gebruikers. Inmiddels zijn er al meer dan 20 miljoen gebruikers en verwerkt het netwerk meer dan 4000 transacties per seconde.

Het komende jaar verwacht ik dat dit nog heel, heel veel groter gaat worden. Significant meer apps en gebruik. Het wachten is tot WhatsApp dit ook gaat doen.

5. Metaverse

In zijn prachtige boek The Metaverse: And How It Will Revolutionize Everything voorspelde Matthew Ball dat elke keer als een onderliggend concept eindelijk klaar is, we er een andere naam aan geven. Dat zie je ook bij de metaverse gebeuren. Aangezien de VR-gefocuste metaverse niet echt mainstream is geworden, zie je nu veel focus van de grote techbedrijven verschuiven naar augmented reality.

Meta loopt hier naar mijn mening echt mee voorop. Vooral met de Smart Glasses, die laatst zijn gepresenteerd. Als ik ze vergelijk met de Apple Vision Pro, die ik inmiddels een paar keer heb gebruikt, dan is voor mij de keuze ook echt snel gemaakt. Het is niet alleen het massieve aspect van de Vision Pro dat het minder aantrekkelijk maakt, maar ook de totaal nieuwe manier van het besturen ervan.

Naast de Smart Glasses werkt Meta ook nog aan een andere mixed-reality bril, die ze nu ‘Puffin’ noemen. Net als de Smart Glasses, moeten die in 2027 op de markt komen. Puffin gaat waarschijnlijk een heel stuk minder groot zijn als de huidige Quest headsets en heeft geen aparte controllers die je met je hand moet gebruiken. Dit doe je, net als met de Vision Prio, met je handen.

Het komende jaar gaan we nog meer gave ontwikkelingen zien vanuit de grote techbedrijven. Meta gaat weer een nieuwe editie lanceren van de zonnebril die het met Rayban heeft ontwikkeld. Daarnaast kunnen we ook vanuit de hoek van Snapchat een paar gave ontwikkelingen verwachten rondom de AR Lens en krijgen we in mei Google’s nieuwe AR Glasses te zien.

Ze zorgen voor de gebruikers dat ze veel makkelijk kunnen gaan interacteren met en rondlopen in de volgende iteratie van het internet. De verregaande samensmelting van onze fysieke en digitale wereld. Het komende jaar gaat de marketingterm op dat gebied, ‘phygitals’, waar ik eerder over schreef, ook echt doorbreken bij de grote merken.

Je ziet dit ook al terug in de cijfers. Volgens onderzoek (GEEIQ) groeide de activaties van grote merken in dit soort virtuele omgevingen met meer dan 60% in het afgelopen jaar.  Het zijn dan ook niet alleen meer de grappige PR-stunts, maar volledige funnels die bedrijven opzetten. Van awareness tot conversie. Een mooi voorbeeld hiervan is van Walmart:

Een lange weg aan vooraf

De computer, het internet, de gloeilamp, de mobiele telefoon, webwinkelen. Bijna elke technologie die wij in de afgelopen decennia hebben mogen verwelkomen in onze maatschappij heeft er zeker 20 jaar over gedaan, voordat het echt door de massa werd geadopteerd. Er ging een lange weg aan vooraf, waarin de technologie vaak al vele malen als ‘dood’ werd opgegeven. We zagen dit ook bij AI, dat al sinds de jaren ’60 wordt ontwikkeld, 30 jaar door een ‘AI winter’ helemaal stil lag en momenteel niet meer weg te denken is.

Ik kan niet wachten op alle gave ontwikkelingen die we in het komende jaar gaan zien op het gebied van blockchain. De voorspelde, de verwachte en de grote verassingen. Ik houd het hier op Frankwatching ook het komende jaar vol plezier in de gaten!

Home < Blockchain in 2025: 5 trends die eruit springen