AI versus Google: kan de zoekgigant standhouden?

Google bestaat 26 jaar en is uitgegroeid tot de absolute wereldmarktleider in de zoekmachinemarkt. Met een omzet van meer dan €300 miljard (2023) en een marktaandeel boven de 90%, heeft Google tot nu toe alle concurrenten ver achter zich gelaten.

Maar blijft dit ook zo?

Sinds circa twee jaar is de zoekmachinemarkt enorm in beweging. Steeds vaker duiken er nieuwe AI-tools op, waaronder ook AI-zoekplatformen. De bekendste op dit moment zijn SearchGPT, Perplexity en Google Gemini. Elk heeft zijn eigen interface, maar de werking is min of meer hetzelfde.

Gaat AI-search echt domineren?

Deze AI-gedreven zoekfuncties weten alles. Je stelt een willekeurige vraag, en binnen één seconde verschijnt het antwoord op je scherm. Zelfs complexe, lange vragen (prompts) zijn voor deze zoektools geen uitdaging. Het lijkt wel alsof deze zoekfuncties de hele zoekmachinemarkt gaan overnemen.

Vaak hoor ik dan ook geluiden als:

• “Ik heb Google officieel vervangen door Perplexity AI.”

• “Moet ik nog tijd en geld steken in SEO voor Google als AI-tools alles beter kunnen?”

• “Met AI aan de macht is het verleden van traditionele zoekmachines definitief voorbij.”

• “SEO is dood, AI kan nu alles automatisch voor ons optimaliseren!”

• “Ik gebruik nu alleen nog maar AI voor zoekopdrachten, Google is niet meer relevant.”

Ook ik zie de grote potentie van AI(-tools). Twee jaar geleden had ik nog nooit van ChatGPT gehoord, maar inmiddels besteed ik bijna de helft van mijn werktijd aan het gebruik van ChatGPT. Ik doe onderzoek, AI assisteert mij met schrijven, het helpt mij bij het opstellen van rapportages en zelfs bij business-vragen waar ik soms even vastloop, vraag ik hulp aan ChatGPT. Ik ben zeker 40% efficiënter gaan werken. Ik wil nooit meer terug.

Hebben we Google dan nog wel nodig?

Dat is een belangrijke vraag, vooral omdat vrijwel alle bedrijven – van zzp’ers en mkb’ers tot grote corporates – Google hebben opgenomen in hun marketingstrategie en er aanzienlijke bedragen aan uitgeven. Of het nu gaat om Google Ads, SEO, SEO-content, linkbuilding, technische SEO en meer. Als deze nieuwe AI-zoekfuncties de zoekmachinemarkt gaan domineren, moeten we dan nog wel in SEO en SEO blijven investeren?

Google verliest terrein op informatieve zoekintenties

AI-zoektools nemen steeds meer ruimte in op het gebied van informatieve zoekintenties. Wereldwijd worden dagelijks 8,5 miljard zoekopdrachten uitgevoerd, waarvan een aanzienlijk percentage gericht is op het verkrijgen van feiten, instructies en antwoorden op specifieke vragen.

Het gemak waarmee AI-tools deze vragen beantwoorden, is ongekend. Gebruikers die deze tools hebben geprobeerd, zullen waarschijnlijk niet snel terugkeren naar traditionele zoekmachines voor dit soort zoekopdrachten. De verschuiving van deze informatieve zoekopdrachten naar AI-gebaseerde platforms is dan ook al in volle gang.

Een verlies van circa 20%

Naar schatting – op basis van gegevens van de vier bekendste AI-zoekmachines – heeft ongeveer 20% van al het traditionele zoekverkeer een informatieve zoekintentie. Dit betreft vaak vragen over feiten, instructies en wetenschappelijke informatie. Deze zoekvragen zullen steeds meer naar AI en AI-zoektools verschuiven en niet meer naar Google. Het is slechts een kwestie van wachten totdat het gebruik van deze tools bij iedereen is ingeburgerd.

Er zijn geen bronnen met harde cijfers over deze informatieve zoekintenties, maar er zijn wel cijfers bekend over welk percentage van zoekopdrachten beginnen met een vraag.

Maar hoe zit het met commerciële zoekintenties?

Informatieve zoekopdrachten draaien om objectieve antwoorden, terwijl commercieel zoeken gaat om subjectiviteit en persoonlijke voorkeuren. Hier blijft Google in uitblinken, met zijn sterke ecosysteem van advertenties en gedetailleerde product- en dienstresultaten. AI-zoektools kunnen nog niet goed omgaan met de subjectieve keuzes van consumenten bij commercieel zoeken, waardoor Google voorlopig de dominante speler blijft.

Zoekresultaten die je niet verder helpen

Je krijgt wel direct resultaten te zien, maar al snel zie je door de bomen het bos niet meer. Mijn zoekopdracht ‘Nike Jordan heren hoog’, levert veel tekstuele uitleg, feitelijke zoekresultaten (zoals producten en kenmerken), losse plaatjes en de historie van Nike Jordan… Maar je kunt er niet veel mee.

Het is duidelijk dat de nieuwe AI-zoekmodellen (nog?) niet goed in staat zijn om je te helpen bij het vinden van een product of dienst. De vraag is dan… zullen deze AI-modellen dit in de toekomst wel kunnen doen?

Commerciële zoekintenties zijn subjectief

Als je inzoomt op commercieel zoeken (het zoeken naar producten of diensten), wordt duidelijk dat het draait om emotie en persoonlijke keuzes, en minder om feiten en kennis. Dit commercieel zoeken is voornamelijk gebaseerd op emotie, persoonlijke voorkeuren en dus subjectiviteit.

De persoonlijke keuze bij product/dienst zoeken

Als online zoeker naar een product of dienst wil je zelf kiezen voor wat voor jou belangrijk is. Als ik bijvoorbeeld sneakers zoek, let ik altijd op:

1. De hoogte van de schoen
2. De kleur (een kleur schoen die ik nog niet heb)
3. Betrouwbaarheid van de shop (ik check altijd Ahrefs)

Terwijl iemand anders zich focust op bijvoorbeeld:

1. Een specifiek merk
2. Het aantal reviews
3. Een bedrag onder de €100,- (hij heeft net een dure maand gehad)

Iedereen heeft zijn persoonlijke zoektocht. Dit maakt online zoeken volledig subjectief.

Informatieve zoekintenties zijn vaak objectief

Daar waar het bij AI (search)-tools vooral draait om feiten en kenmerken = objectiviteit.

En dat is de reden dat AI search-tools kunnen proberen wat ze willen, maar hun objectieve kern is niet gemaakt voor subjectieve zoekopdrachten.

Zijn AI search-tools dan wel geschikt voor commercieel zoeken?

Of blijft dit voornamelijk aan Google besteed?

Hier een analyse, met 4 overwegingen:

1. Real-time data

Google’s integratie: Google heeft directe toegang tot real time-gegevens van e-commerce-platforms en lokale bedrijven. Dit stelt hen in staat om actuele informatie over prijzen, beschikbaarheid en aanbiedingen direct te verstrekken.

AI-tools: de meeste AI-zoektools zijn getraind op historische gegevens en missen directe toegang tot live databases, wat hen beperkt in het bieden van actuele informatie voor commerciële zoekopdrachten.

2. Advertentie-ecosysteem

Google’s Sterkte: Google heeft een geavanceerd advertentiesysteem dat speciaal is ontworpen voor commerciële zoekopdrachten, inclusief onder andere Google Ads en Google Shopping. Dit zorgt ervoor dat bedrijven zichtbaar zijn op het moment dat gebruikers op zoek zijn naar producten en diensten.

AI-tools: veel AI-zoektools missen deze geïntegreerde commerciële infrastructuur, waardoor ze minder effectief zijn in het genereren van commerciële resultaten en advertenties.

3. Gebruikersgedrag en vertrouwen

Google’s ervaring: Google heeft jarenlange ervaring en is de go-to bron voor miljoenen gebruikers wereldwijd. Gebruikers hebben vertrouwen in de resultaten die Google biedt.

AI-tools: nieuwe AI-tools moeten nog datzelfde niveau van vertrouwen en gebruiksgemak opbouwen. Het kan enige tijd duren voordat ze zich in de markt hebben gevestigd en gebruikers gewend zijn aan hun functionaliteiten.

4. Complexiteit van commerciële zoekopdrachten

Google’s capaciteiten: commerciële zoekopdrachten vereisen vaak een diepgaande analyse, zoals prijsvergelijkingen en het tonen van verschillende aanbieders.

AI-tools: AI-tools kunnen wel advies geven of aanbevelingen doen, maar missen vaak de mogelijkheid om meerdere opties effectief te presenteren en gebruikers naar specifieke transacties te leiden.

5. Verfijnde zoekalgoritmes

Google’s kracht: Google’s algoritmes zijn verfijnd door jarenlange ervaring met het verwerken van miljarden zoekopdrachten. Ze combineren honderden signalen (zoals backlinks en gebruikersgedrag) om zeer relevante zoekresultaten te bieden.

AI-tools’ Manco: AI-tools missen de diepgang en integratie van zoveel signalen. Ze zijn meestal getraind op historische data en kunnen moeilijk de complexiteit van commerciële zoekopdrachten goed verwerken, vooral als het gaat om dynamische factoren zoals gebruikersgedrag en context.

AI search-tools zijn minder geschikt voor commercieel zoeken

Op dit moment is commercieel zoeken in nieuwe AI search-platformen niet kwalitatief. Google heeft een gigantische voorsprong en het is nog maar de vraag of AI-tools dichterbij het geavanceerde Google zoeken zullen komen.

Hoe ziet de toekomst van Google er dan uit?

Op basis van deze uiteenzetting lijkt het onwaarschijnlijk dat Google’s dominantie en omzet aanzienlijk geraakt zullen worden door de opkomst van AI-zoektools. Ze zouden mogelijk terrein kunnen verliezen op het gebied van informatieve zoekintenties, maar ik schat in dat de impact op hun omzet beperkt zal zijn. De meeste advertenties draaien op commerciële zoekopdrachten, niet op informatieve.

Voortdurende verschuiving van fysiek naar online winkelen

Daarnaast is de omzet van Google de afgelopen jaren gemiddeld met 10% gestegen, voornamelijk door de voortdurende verschuiving van fysiek naar online winkelen. Dit is ook zichtbaar aan het sluiten van grote winkelketens, zoals recentelijk Blokker, Scotch & Soda en The Bodyshop.

Google zal naar verwachting in 2024 weer een nieuw omzetrecord neerzetten. Dit heeft het moederbedrijf Alphabet ook onlangs bekendgemaakt.

Wat is de invloed hiervan op SEO?

Het zoeken naar producten en diensten via traditionele zoekmachines zoals Google blijft grotendeels hetzelfde. Je hoeft dus niet meteen te gaan optimaliseren voor AI-tools. Echter, ik verwacht wel dat AI-zoektools steeds meer gebruikt zullen worden in de oriëntatiefase van het zoekproces. Wanneer je nog niet precies weet wat je zoekt (bijvoorbeeld: kies ik voor tegels, vlonders of gras in mijn tuin?), kunnen AI-tools je vaak beter helpen dan traditioneel zoeken in Google.

Waar traditionele SEO wel veranderd

Maar ik zie wel een ontwikkeling die de manier van SEO uitvoeren sterk gaat veranderen.

Want dezelfde AI-tools gebruikt Google nu al om de relevantie en kwaliteit van zoekresultaten te verbeteren. Ook zal Google deze zelfde AI-tools inzetten om inhoud beter te beoordelen en helpen om onbetrouwbare en misleidende informatie op te sporen.

Kwaliteit wordt beloond

Dit betekent dat websites met lage kwaliteit aan content, of een groot maar niet kwalitatief linkbuild-profiel, het moeilijk krijgen. Want Google’s-algoritme gaat steeds meer AI-tools gebruiken om de kwaliteit van je website, je content, je backlinks, autoriteit en betrouwbaarheid te zuiver beoordelen. Dit zie je ook 1 op 1 terug in de meest recente Google-updates.

Hoe kun je hier goed op inspelen?

• Verdiep je in de echte zoekintenties van bezoekers: wat zijn hun problemen, dilemma’s, angsten en wensen?
• Verrijk je content met betrouwbare bronnen die waarde toevoegen aan je content.
• Zorg dat de basis van je website staat (laadtijd, navigatie, meerdere contentvormen en mobiele optimalisatie).
• Integreer de menselijke ervaring: reviews, case studies, persoonlijke verhalen en praktische tips.
• Laat zien wie de auteurs zijn van de content: een foto, een link, een bio.
• Verwijder lage contentpagina’s of content die puur gemaakt is voor SEO.
• Zorg voor kwalitatieve linkverwijzingen: echte domeinen in plaats van spookdomeinen, betrouwbare websites.

Oftewel: echte helpful content

Google’s verfijnde algoritme doorprikt lage kwaliteit

En hier gaan vele websites door de mand vallen die totaal opgebouwd zijn aan de hand van oudere SEO-technieken. Of die nu nog steeds bezig zijn met oude SEO-concepten zoals zoekwoorddichtheid, lage kwaliteitspagina’s en praktijken die puur gericht zijn op het verkrijgen van meer verkeer.

De toekomst van Google en SEO

De markt van AI-zoektools is een geheel nieuwe ontwikkeling. Hoewel grote spelers proberen AI en traditionele SEO te combineren, denk ik niet dat dit gaat werken. Google heeft een enorme voorsprong en een uitstekend model voor commercieel zoeken, iets wat AI-tools momenteel niet kunnen evenaren.

AI-tools zijn echter absoluut nummer 1 als het gaat om het beantwoorden van complexe vragen, en dit zal alleen maar verbeteren. Daarnaast zullen AI-tools steeds meer gebruikt worden om commercieel zoeken voor te bereiden, door te helpen bij de oriëntatie. Ook kunnen deze AI-tools Google helpen om haar algoritme nog kwalitatiever te maken.

Daarom kunnen we gerust doorgaan met SEO, maar dan wel op een hoger en kwalitatiever niveau.

Dit artikel geeft weer hoe ik de toekomst van Google en SEO zie. Ik sta open voor andere zienswijzen en aanvullingen als het gaat over de toekomst van Google en SEO.