NotebookLM: jouw persoonlijke AI-researchassistent

Sinds kort kun je in NotebookLM van Google een podcast(!) laten genereren op basis van documenten die je daar uploadt. Ik ben al langer fan van deze AI-tool, die in juni 2024 in Nederland en België beschikbaar kwam. In dit artikel duiken we dieper in wat NotebookLM precies is, hoe het werkt en hoe je het voor je werk in kunt zetten.

Wat is NotebookLM?

NotebookLM is een AI-tool van Google. De tool maakt gebruik van Google’s geavanceerde taalmodellen om teksten te begrijpen, samen te vatten en er inzichten uit te halen. Het is dus eigenlijk een persoonlijke onderzoeksassistent die je helpt om dieper in content te duiken. Handig voor kenniswerkers dus.

Het grote verschil met andere AI-assistenten zoals Gemini, ChatGPT en Claude is dat NotebookLM zich enkel richt op de teksten die jij uploadt. En wat ik daarbij superhandig vind: transparantie bij de bronvermeldingen. Bij elk antwoord geeft de tool aan uit welk document of welke sectie de informatie afkomstig is, waardoor je altijd de context van de informatie kunt controleren. Zoals je weet, kunnen AI-tools gemakkelijk hallucineren. Daar heb ik NotebookLM nog niet op betrapt, maar het blijft belangrijk om de bronnen altijd te controleren.

Hoe begin je met NotebookLM?

NotebookLM is nog in een experimentele fase, maar je kunt het gratis gebruiken. Wel moet je inloggen met een Google-account (zoals je Gmail-adres of je mailadres van Google Workspace). Als je bent ingelogd, kom je in de omgeving van jouw NotebookLM terecht. Met het grote plusje (zie afbeelding hieronder) kun je een nieuwe notebook aanmaken. Eronder staan ook reeds bestaande notebooks, die je kunt openen om bekend te worden met de werking van het systeem.

Als je een nieuwe notebook aanmaakt, krijg je een popup te zien waarin om bronnen gevraagd wordt (zie afbeelding hieronder). Op dit moment kun je de volgende typen documenten uploaden: Google Docs, Slides, PDF, Markdown-documenten, .txt-documenten en geplakte teksten. Je kunt ook vanuit Google Drive documenten uploaden. Sinds kort kun je ook YouTube-url’s en audiobestanden toevoegen. Zo kun je nu dus ook video’s en audio analyseren, handig!

Daarnaast kun je ook de link naar een website geven. Maar een compleet blog erin zetten, zoals ik probeerde met het blog van Frankwatching (toch al bijna 16.000 artikelen), zit er helaas niet in. Er zit een limiet aan hoeveel content NotebookLM aankan. Elke bron mag tot 500.000 woorden bevatten. En elk notebook kan 50 bronnen aan.

Hoe werkt een notebook?

De interface van NotebookLM is ontworpen om intuïtief te zijn voor gebruikers die al bekend zijn met Google’s producten. Je kunt in een notebook vragen stellen, opdrachten geven of om samenvattingen vragen, en NotebookLM zal antwoorden op basis van de informatie in jouw documenten. Ik leg hieronder uit hoe dat precies werkt.

Als je de bronnen hebt geupload, verwerkt NotebookLM ze en kom je in een scherm terecht waar je vragen over de content kunt stellen. Dit is vergelijkbaar met ChatGPT. Maar er zijn extra opties. Zo krijg je behulpzame knoppen die je op weg helpen, bijvoorbeeld met studiemateriaal, een inhoudsopgave en veelgestelde vragen. Ook krijg je een samenvatting te zien.

Als voorbeeld (zie afbeelding hieronder) heb ik mijn Frankwatching-artikel over AI-trends in 2024 als url toegevoegd. Je ziet aan de linkerzijde de optie om meer bronnen toe te voegen. En geef je notebook bovenaan ook meteen een handige naam, als je het later nog eens wil gebruiken. Anders wordt het opgeslagen als ‘Untitled notebook’.

Via de chat kun je vragen stellen of opdrachten geven. Ik vroeg welke video-tools worden besproken in het artikel. NotebookLM geeft daar uitgebreid antwoord op, met bronnen. Als je op de bron klikt, krijg je in het linkerscherm te zien waar het staat. Als het antwoord nuttig is voor je, kun je het ook als notitie opslaan (rechtsonder in het scherm). Dan kun je het later nog eens bekijken.

Sinds kort kun je ook een podcast genereren over de content (onder de noemer ‘Audio overview’ of ‘Audio-overzicht’). Let op: dit is op dit moment alleen in het Engels. Maar het is behoorlijk indrukwekkend hoe realistisch de twee AI-hosts aan het praten zijn, dus probeer het zeker eens uit.

Waar kun je NotebookLM voor gebruiken?

Ik gaf hierboven al een paar voorbeelden, maar je vraagt je misschien af waar je NotebookLM het beste voor kunt inzetten en hoe het zich verhoudt tot andere AI-tools.

1. Samenvatten van lange documenten, zoals onderzoeken en whitepapers. NotebookLM kan snel de kern uit uitgebreide rapporten of artikelen halen, waardoor je tijd bespaart en efficiënter kunt werken. Een vergelijkbare tool die dit doet is ChatPDF, waar ik vorig jaar ook erg enthousiast over was.
2. Genereren van nieuwe ideeën en inzichten. Door verbanden te leggen tussen verschillende documenten kan NotebookLM je nieuwe inzichten bieden of je kunt brainstormen voor nieuwe ideeën.
3. Marktonderzoek en trendanalyse. Door grote hoeveelheden marktdata te verwerken, kan NotebookLM helpen bij het identificeren van trends en het genereren van waardevolle marktinzichten.
4. Studiemateriaal. Op basis van de content kun je ‘studiemateriaal’ laten ontwikkelen. Zo maakt NotebookLM quizvragen en essayvragen voor je. Handig als je iets in je hoofd moet stampen.
5. Teksten genereren. Op basis van je document(en) kan NotebookLM ook nieuwe teksten genereren, bijvoorbeeld voor een socialmedia-post of nieuwsbrief. Ik vind dat Claude en ChatGPT daar beter in zijn, maar wellicht heb jij wel betere resultaten ermee. Het hangt natuurlijk ook af van de kwaliteit van je prompts (de opdrachten die je geeft in de chat).

Praktijkvoorbeeld 1: contentmarketing

Stel, je bent net aan een nieuwe baan begonnen en je moet de nieuwe contentstrategie ontwikkelen. Je hebt al een map vol met documenten tot je beschikking. Met marktonderzoeken, analyses van voorgaande campagnes, klantfeedback, en concurrentie-analyses. Normaal gesproken zou het dagen kosten om door al deze informatie heen te gaan en de belangrijkste inzichten te destilleren.

Met NotebookLM kun je al deze documenten uploaden en vervolgens gerichte vragen stellen. Een paar voorbeelden:

• Wat zijn de drie meest voorkomende pijnpunten van onze doelgroep volgens onze klantfeedback?
• Welke content-formats presteerden het beste in het afgelopen jaar en waarom?
• Hoe positioneren onze top 3 concurrenten zich op social media?

NotebookLM zal door alle documenten heen gaan en je voorzien van gecondenseerde, relevante antwoorden, compleet met bronverwijzingen. Dit stelt je in staat om snel inzichten te verzamelen en je contentstrategie te ontwikkelen in een fractie van de tijd die het normaal zou kosten.

Praktijkvoorbeeld 2: database van nieuwsbrief

Toen ik begon met NotebookLM, heb ik direct een notebook ingericht met alle edities van mijn themanieuwsbrief AI, Tech & Trends (voorheen bekend als Kijkt verder). Als ik wil opzoeken of ik al iets heb geschreven over een bepaald onderwerp, en zo ja, wát ik erover heb geschreven, vraag ik het aan NotebookLM. Dat scheelt me zoeken.

Zie dit voorbeeld hieronder, waaruit blijkt dat ik in de nieuwsbrief van juni 2024 voor mijn nieuwsbrief al schreef over NotebookLM en de voordelen ervan. 🙂

Eén nadeel: er is (nog) geen realtime koppeling met Google Drive, dus elke nieuwe editie moet ik voorlopig handmatig uploaden.

Privacyoverwegingen en databeveiliging

Google geeft aan dat de geüploade documenten alleen worden gebruikt om de persoonlijke kennisbank van de gebruiker op te bouwen en worden niet gedeeld of gebruikt voor het trainen van het algemene AI-model. Dit schrijven ze op de homepage van NotebookLM: “Your personal data is not used to train NotebookLM, so any private or sensitive information you have in your sources will stay private, unless you choose to share your sources with collaborators.”

Toch is het belangrijk om voor het gebruik van NotebookLM het AI-beleid van je organisatie na te gaan, zeker als het gaat om het uploaden van gevoelige bedrijfsinformatie.

Jouw persoonlijke research-assistent

NotebookLM is onderdeel van een interessante nieuwe lichting AI-assistenten, met een sterke focus op het werken met eigen documenten en data. Deze tool biedt je de mogelijkheid om dieper en efficiënter te werken met je eigen content of bijvoorbeeld onderzoeken en whitepapers.

Hoewel de tool nog in ontwikkeling is, heeft het nu al veel potentie. Of NotebookLM uitgroeit tot een onmisbaar instrument in je toolkit, en of Google het ook echt doorontwikkelt en niet uiteindelijk weer uitfaseert, dat is afwachten. Maar hopelijk heeft dit artikel je alvast inzicht gegeven in de mogelijkheden. Ga jij het uitproberen?