De wolf als held: hoe verhalen ons perspectief bepalen

Verhalen zijn superkrachtig. Met storytelling kun je mensen in de actiestand zetten en inspireren. Met de juiste verhalen kun je levens redden, verkiezingen winnen en zelfs revoluties beginnen.

Zo werd mijn leven enorm beïnvloed door het boek Pjotr van Jan Terlouw. Geweldig, de avonturen van die Russische jongen die in z’n eentje dat enorm grote land doorreisde, op zoek naar zijn vader. Voor mijn gevoel reisde ik samen met Pjotr. Door Pjotr ben ik Russisch gaan studeren.

En daardoor werkte ik jaren later voor een multinational in de veterinaire farma, stond ik op het Rode Plein in Moskou, vloog ik in een helikopter boven de vulkanen in Kamtsjatka en dronk ik ontelbare glazen wodka met mijn Russische team. Het kan verkeren.

Een goed verhaal start revoluties en wint verkiezingen

Storytelling is niet nieuw. We vertellen elkaar al eeuwenlang verhalen. We leren met verhalen en we vertellen wat we van elkaar verwachten. Denk aan het sprookje van Roodkapje en de wolf. De boodschap? Meisje, gedraag je. Laat niemand aan de spullen in je mandje zitten en blijf op het pad dat voor jou bestemd is.

Nu vertellen we onze verhalen op TikTok, Instagram en LinkedIn. Daar zien we wat hip & happening is en welke trends we echt niet mogen missen. En daar gaat het vaak mis. Fake news, gaslighting en stemmingmakerij. Niet alleen influencers, ook onze dames en heren politici en lobbyisten doen er vrolijk aan mee. Er worden verhalen verteld met een ulterior motive (bijbedoeling red.), die misschien niet (helemaal) waar zijn, maar wel effectief.

Roodkapje en de wolf

Een goed voorbeeld hiervan is de wolf. Je kunt wel stellen dat de wolf kampt met een flink imagoprobleem. Veel mensen vinden dat hij niet in Nederland thuishoort. Ook al is het een inheems dier.

Dat slechte imago heeft de wolf voor een deel te danken aan de gebroeders Grimm, de broers die een paar honderd jaar geleden sprookjes verzamelden. Dankzij hen zijn Doornroosje, Sneeuwwitje en Repelsteeltje zo bekend. En Roodkapje natuurlijk.

We vinden het spannend dat de wolf terug is in Nederland, omdat ons land te klein is voor het grote roofdier. En omdat ze onze dieren aanvallen. Afgelopen zomer zelfs een paar mensen. En dat willen we natuurlijk niet.

Het onvertelde verhaal

Het verhaal dat hierbij niet verteld wordt: dagelijks worden er in Nederland miljoenen dieren gedood. Nee, niet door de wolf, maar door ons, de mens. Je weet wel, die biefstukken en burgers die op je barbecue liggen. Kraait geen haan naar. Maar de schapen die door de wolf gedood worden? Die worden uitgebreid tentoongesteld in de media.

Dankzij de sprookjes van de gebroeders Grimm weten we allemaal hoe groot de tanden van de wolf zijn. En we horen dat de wolf steeds meer dieren doodt. Dus hoe lossen we het probleem met de wolf op? Afschieten. Want hey, we moeten wel veilig kunnen wonen en recreëren. En onze lamsboutjes en koteletten moeten wel veilig in de wei staan voordat ze op ons bord belanden.

De revolutie van het goede verhaal

Hoog tijd om een tegenrevolutie te starten: de revolutie van het goede verhaal. Zodat al die negativiteit veel minder ruimte krijgt. Want die negativiteit zorgt voor polarisatie en zorgt ervoor dat veel van ons denken dat onze acties geen zin hebben.

Wat heeft het voor nut als ik in mijn eentje stop met vlees eten / nooit meer ga vliegen / deze toffe schoenen niet koop? Deze gedachtes zijn begrijpelijk, maar iedere actie heeft zeker wel zin. Zeker als we deze acties met alle 18 miljoen mensen hier in Nederland nemen. Laten we elkaar dus inspireren en motiveren met goede verhalen.

Hoe doe je dat nu, nu zo’n goed verhaal vertellen?

Houd dit in gedachten:

1. Weet wat je wil vertellen en zorg voor een duidelijke boodschap.
2. Zorg dat je verhaal een begin, midden en einde heeft.
3. Weet waar je het over hebt. Know your stuff.
4. Wees eerlijk, overdrijf niet, maak zaken niet mooier dan ze zijn. Vertel het zoals het is.
5. Deel jouw echte verhaal.

Een sprankje hoop

Een voorbeeld van zo’n fantastische verhalenverteller is Oatly, de grootste fabrikant van havermelk. Met hun slogan: ‘Thanks milk, we’ll take it from here’ geven ze precies aan waar ze voor staan. Ze willen een einde maken aan de zuivelindustrie. Ze doen dit door verhalen te vertellen die niet alleen humoristisch en luchtig zijn, maar die ook de harde feiten benadrukken over de impact van zuivel. Dit maakt hun boodschap krachtig en onvergetelijk.

Zo stonden ze even geleden met een foodtruck met hun softijs bij het Capitool in Washington. Op die foodtruck stonden posters met keiharde feiten over de impact van de zuivelindustrie. Shocking. Gelukkig kwam Oatly ook met een oplossing: hun ijs eten! Want havermelk heeft maar liefst 50% minder impact dan zuivel. Zoals Oatly het zegt: “In each spoonful of Oatly Soft Serve exists a glimmer of hope.”

Oatly is de cool kid, de rokers van vroeger. En waar is het het gezelligst? Precies, bij die rokers! Daar wil je bij horen. 🙂

De wolf als held

Dat goede verhaal dus. Wat als we de wolf de held van het verhaal zouden maken? Het onschuldige slachtoffer van een moderne heksenjacht? Die door omstandigheden soms slechte keuzes maakt? Want als de wolf de kans krijgt om zijn natuurlijke rol te spelen, zou hij in de vrije natuur op wilde zwijnen en reeën jagen. Met als toetje een lekkere rat of muis.

Net zoals Oatly hun verhaal vertelt om een industrie te veranderen, kunnen we ook het verhaal van de wolf herschrijven. Er is tenslotte een andere kant aan het verhaal.

De problemen van de wolf

Wolven zijn bang voor ons. Ze hebben geen interesse in ons en ook niet in onze huisdieren. Alleen wordt het leefgebied van de wolf steeds kleiner. Dat heeft met de afmetingen van onze landbouw te maken en het aantal huizen dat we bouwen. En de wolf heeft honger. Normaal eet de wolf wild, zoals zwijnen en herten. Maar ook hun leefgebied wordt kleiner. En dit wild wordt afgeschoten door jagers.

Plus: om die dieren te vangen, daar moet je als wolf wel wat werk voor doen. Stel je nu eens voor dat je een wolf bent, je hebt honger en dan staat je shoarma en kebab kant en klaar, onbeschermd in de wei. Als een soort drive-thru, zeg maar. Dan ga je toch voor de makkelijke optie? Wat blijkt? De wolf valt dieren niet aan als zij goed beschermd worden. Daar moet de wolf veel te veel moeite voor doen en daar heeft hij geen zin in.

De wolf als boswachter

In zijn natuurlijke rol is de wolf de jachtopziener van ons ecosysteem, want de wolf houdt het aantal prooidieren onder controle. Hiermee voorkomt hij overbegrazing, wat weer leidt tot een gezonder landschap en een grotere diversiteit aan plantensoorten. Dat kan de wolf veel beter dan de mens. De wolf weet namelijk precies welke dieren oud en zwak zijn. En dus sowieso geen lang leven beschoren hebben. ‘De wolf als beschermer’, klinkt goed toch?

En ja, dan moeten we nog steeds zorgen dat de wolf ons niet aanvalt als we door de natuur aan het struinen zijn. Maar dat is niet alleen de verantwoordelijkheid van de wolf. Daar hebben we zelf ook een rol in. Afstand houden en de wolf niet voeren, bijvoorbeeld. Ook dat is onderdeel van het verhaal.

Vertel jouw unieke verhaal en maak impact

Negatieve stemmen worden vaak het beste gehoord. Daarom zijn positieve verhalen van het grootste belang. Ze geven ons hoop, inspireren tot actie en helpen ons herinneren dat we met de juiste instelling de meeste impact kunnen maken.

Vertel daarom je verhaal. Want het is uniek, bijzonder en het verdient om gehoord te worden. Denk aan het ripple effect. Je weet nooit wie je raakt en welke verandering jouw verhaal teweegbrengt.

Maak met jouw verhaal de impact die de wereld nodig heeft!