Imponeer en solliciteer met storytelling [4 stappen]

Het is steeds moeilijker om op te vallen als je zoekt naar een nieuwe baan. Je hebt strategieën nodig om geloofwaardiger en authentieker over te komen dan je concurrenten. Dit kun je bereiken door het toepassen van storytelling in je cv, sollicitatiebrief en tijdens je kennismakingsgesprek. Ontdek 4 eenvoudige stappen waarmee iedereen zich beter kan presenteren aan zijn toekomstige werkgever.

Waarom storytelling in je sollicitatie?

Solliciteren is voor de meeste mensen een vervelende bezigheid. Waarom zou je het jezelf nog eens extra moeilijk maken met het bedenken van een verhaal?

Wetenschap laat zien dat storytelling een heleboel voordelen biedt als je solliciteert naar een nieuwe baan:

1. Emotionele binding: werkgevers denken dat ze beslissingen puur op logica baseren, maar hun emotie speelt net zo’n grote rol. Verhalen roepen emoties op en helpen een diepere verbinding te maken met de recruiter of je nieuwe manager.
2. Opvallen: een goed verhaal zorgt ervoor dat je sollicitatie opvalt en zich onderscheidt van andere kandidaten. Boeiende verhalen stimuleren de productie van dopamine in de hersenen, wat helpt met informatieverwerking bij de lezer.
3. Vaardigheden: door verhalen te vertellen, kun je je vaardigheden en ervaringen op een overtuigende manier presenteren. Show, don’t tell is hierbij een belangrijk uitgangspunt: vertel niet alleen dat je goed bent in XYZ, maar laat het ook zien met een verhaal.
4. Beïnvloeding: verhalen kunnen de mening van de recruiter positief beïnvloeden door empathie en begrip te creëren.
5. Geloofwaardigheid: een authentiek verhaal maakt je geloofwaardiger en betrouwbaarder. Belangrijk is om duidelijk de context te scheppen en voldoende details te benoemen. Iets wat uitstekend naar voren komt in deze bekende scène uit Reservoir Dogs (1992, Quentin Tarantino).

Hoe werkt het?

Hoe kun je storytelling het beste gebruiken in je sollicitatie? Doorloop de volgende 4 stappen die je helpen om dichter bij je volgende baan te komen.

1. Ontdek je doelgroep: de werkgever

Start altijd met je doelgroep in gedachten en stel jezelf de volgende vragen:

• Wie is de lezer van mijn cv en brief? Wie selecteert de kandidaten die op gesprek mogen komen?
• Wat gebeurt er in de organisatie en binnen de sector?
• Wat zijn de uitdagingen en sterke punten van de organisatie?
• Waar wordt specifiek om gevraagd in de vacaturetekst?

Probeer te achterhalen wat het probleem is dat jij moet gaan oplossen in je nieuwe functie. Bel de contactpersoon, doe onderzoek op LinkedIn, de website van de organisatie of het jaarverslag. Dit zal je de nodige handvatten bieden om in stap 2 de basis van je verhaal te bedenken. Centraal staat wat jij te bieden hebt en hoe dit aansluit op de behoeften van de lezer en de organisatie daarachter.

Die behoeften komen vaak neer op technische vaardigheden, maar ook de vereiste soft skills worden steeds belangrijker. Denk aan communicatieve vaardigheden, innovatief vermogen en creativiteit. Ze staan meestal netjes opgesomd in de vacaturetekst. Laat desnoods ChatGPT je helpen door te vragen naar welke vaardigheden en competenties deze werkgever specifiek voor deze functie op zoek is.

Hoe heb jij deze competenties en vaardigheden in eerdere functies toegepast en met welk resultaat?

2. Jouw sterke kracht

“The One Thing” van Gary Keller en Jay Papasan benadrukt het belang van focus en eenvoud om succes te behalen. De kernboodschap uit dit boek is dat je buitengewone resultaten kunt bereiken door je te concentreren op je belangrijkste taak (je ‘One Thing’).

Pas dit concept ook toe in je sollicitatie. Waarom?

1. Het helpt je met focus aanbrengen in je cv en brief
2. Het zorgt ervoor dat de werkgever jou gaat onthouden tussen alle andere sollicitaties

Dus stel jezelf de volgende vraag:

Als de werkgever 1 ding van jou moet onthouden, wat is dat dan?

Een paar voorbeelden van zo’n overkoepelend thema in verschillende sectoren:

• Marketing: je wordt gedreven door innovatie en groei
• Zorg: passie voor het helpen van de ander op een praktische manier
• Administratie: liefde voor nauwkeurigheid zonder het grote geheel uit het oog te verliezen
• Ontwerp: je stelt de klant centraal, maar verliest nooit de belangrijkste bedrijfsdoelstellingen uit het oog bij alle ontwerpen die je maakt
• Sales: je weet producten en diensten relevant te maken voor al je relaties

Kies iets wat bij jou EN bij de openstaande functie past. Dit wordt het thema van je verhaal. Alle ervaringen die je noemt in je cv, sollicitatiebrief en tijdens je sollicitatiegesprek moeten direct verband houden met dit ene idee en gaan de werkgever overtuigen om jou aan te nemen.

Het voorbeeld van een marketing medewerker kan nog verder worden vormgegeven in de verschillende onderdelen van een sollicitatie:

• Thema: je wordt gedreven door innovatie en groei
• Cv: de omzet verhoogt met 12% in 2023 door een aanpassing in de propositie
• Sollicitatiebrief: uitgebreider vertellen wat de uitdaging was, de context, stakeholders en de uiteindelijke oplossing
• Sollicitatiegesprek: bovenstaand verhaal verder in detail toelichten

3. The devil is in the details

Als je een goed cv maakt benoem je niet alleen je takenpakket, maar vooral ook de resultaten die je hebt behaald, denk bijvoorbeeld aan:

• Digitale marketingcampagne gemaakt wat heeft geleid tot een stijging van de online sales van 12% in 2023
• Plan geïmplementeerd om de kosten van de toeleveringsketen met 25% te verlagen
• Team van 4 man geleid om te komen tot XYZ

Hiermee laat je snel zien dat je de juiste persoon bent voor de beoogde functie. Daarnaast geeft het je een mooie opstap om in je sollicitatiebrief (en tijdens het sollicitatiegesprek) deze harde data te verweven met je persoonlijkheid tot een verhaal.

Setting, personages & probleem

Of je nu net begint of jarenlange ervaring hebt, je verhaal bestaat uit 3 zaken:

• Setting: de plaats waar je verhaal zich afspeelt. Heb je (mede) een product gelanceerd in een vorige baan? Je setting kan de markt voor dit product zijn. Of: op wat voor soort afdeling heb je gewerkt en wat was jullie rol in de organisatie?
• Personages: de mensen die betrokken zijn bij en beïnvloed worden door het belangrijkste probleem van je verhaal. Leidde je een team of was je verantwoordelijk voor een belangrijk project? Werkte je samen met leveranciers, vrijwilligers of stagiairs? Verhalen met karakters, met hoofdpersonen, verhogen aantoonbaar de aanmaak van oxytocine. Dit hormoon heeft de kracht om onze houding, overtuigingen en gedrag te beïnvloeden.
• Probleem: het issue dat jou en de andere personages in je verhaal tot actie dwingt. Welk probleem probeerde je samen op te lossen? Het kan zijn dat je verkoop kelderde. Of iets eenvoudigers zoals een ongeorganiseerd proces dat geoptimaliseerd moest worden. Het conflict beschrijven is cruciaal omdat het spanning opbouwt en de inzet verhoogt.

Laat de context goed doordringen om je potentiële manager of collega een beter begrip te geven van hoe je met anderen werkt, uitdagende situaties benadert en problemen oplost.

4. Jij bent de oplossing

Als het goed is heb je met de voorgaande stap de interesse gewekt van de lezer. Als je precies weet wie de luisteraar is (stap 1) dan zijn ze ook daadwerkelijk benieuwd naar de afloop.

Nu is het tijd om de held te zijn en te vertellen hoe je het conflict hebt opgelost. Dit is het deel van het verhaal waar je de cijfers uit je cv kunt noemen, maar dan in veel meer detail.

Bijvoorbeeld:

• Je cv kan zeggen: “ik verhoogde de conversie van online accounts met 15% in het eerste half jaar van 2024.”
• In je brief en het sollicitatiegesprek kun je dit resultaat uitbreiden tot een veel uitgebreider verhaal.

Uitgebreider verhaal

“Een van mijn sterke punten is het vermogen om snel te schakelen en zaken voor elkaar te krijgen in complexe organisaties (het grote idee). Mijn laatste werkgever had al jaren de wens om het aantal online accounts te verhogen (de setting). Daarom ben ik gestart met het implementeren van Google analytics, zodat we exact konden zien waar de knelpunten zaten in de funnel (het probleem).

Om dit op te lossen, begon ik na te denken over hoe de klantreis van onze klanten (de personages) er idealiter uit zou moeten zien. Door een versimpeling van het eerste deel van de funnel en dit direct met ons team (meer personages) te implementeren, hebben we binnen 6 maanden de conversie van online accounts met 15% verhoogd. Niet alleen hebben we zo de conversie verbeterd, maar steeg ook de Net Promoter Score als gevolg van deze wijziging. Iets waar ik enorm trots op ben en heel erg enthousiast van word.”

Zie je het verschil? Je cv noemt een feit en in je brief leg je uit hoe je problemen oplost en waar je als werknemer je energie uithaalt.

Uiteindelijk stel je voor om jou aan te nemen voor de openstaande functie om deze vaardigheden en competenties ook toe te passen in je nieuwe baan.

Storytelling is makkelijker dan je denkt

Als je je geïntimideerd voelt, bedenk dan dat je waarschijnlijk al een meesterverteller bent. Elke keer dat iemand vraagt hoe het met je gaat en je oprecht antwoordt, vertel je een verhaal. Of als je een grappige herinnering ophaalt tijdens een gesprek met je vrienden, vertel je een verhaal. En elke keer dat je koffie drinkt met je collega’s, vertel je ook een verhaal over je weekend, je hobby’s of je leven.

Pas deze vaardigheid nu ook toe op je sollicitatie. Ik hoor graag of het effect heeft gehad!

Bronnen: Radboud Repository & NCBI