Filter
ChatGPT Kill your darlings: breng jouw tekst van goed naar geweldig
Kill your darlings. Een van de befaamde mantra’s uit het journalistieke vak. Hoe zet jij als copywriter, contentspecialist of auteur deze techniek in? Vaak kan je tekst namelijk korter, maar weet je niet wat je moet schrappen. Of je weet het wel, maar wil het niet. Pak je kettingzaag er maar vast bij.
Darlings zijn er om te killen
Bij het schrijven van artikelen voor bijvoorbeeld een krant of tijdschrift krijgt een journalist vaak te maken met twee keiharde feiten: de deadline en het aantal tekens of woorden. En die zijn allebei heilig. Maar ook als contentspecialist zijn er aanleidingen om te schrappen in je tekst. De advertentie valt groter uit, een ander verhaal heeft nou eenmaal meer ruimte nodig en krijgt prioriteit, de eindredacteur vindt dat er geen vaart in je blog zit, noem maar op.
Jouw verhaal, waar je ondertussen al uren lief en leed in hebt gestopt, moet dus korter. Dat is knap lastig. Want als jij heel trots op jouw eindresultaat bent, wil je helemaal niet inkorten. Maar hoe doe je dat dan wel? Je moet gaan moorden met je backspacetoets.
Darlings verwijderen doet pijn
Laten we beginnen bij het begin: wat is een ‘darling’? Is het gewoon een stuk overbodige tekst of is er meer aan de hand? Een échte darling is een stuk tekst waar jij als schrijver trots op bent, maar wat voor je lezers niet iets toevoegt. Je hebt ergens hard aan gewerkt en bent ervan overtuigd dat je alles perfect hebt geformuleerd. Maar je bent verliefd op je tekst. En liefde maakt blind. Tijd om hard te zijn en je eigen hart te breken.
Wat zou je kunnen inkorten? Is dit iets wat de lezer moet weten? Iets wereldveranderends? Ga na waarom je fan bent van je darling en vraag jezelf af of de lezer dat ook zou zijn. Als je darling mooi geschreven is, een leuk grapje bevat en ook nog allitereert, betekent het niet dat het inhoudelijk iets toevoegt. Dat zijn de darlings die het meest pijn doen, maar die niemand écht zal missen. Behalve jij.
Nice to know of need to know
Een van de meest essentiële onderdelen van het herschrijfproces is verwijderen van materiaal dat niet essentieel is. Soms zijn stukken teksten nice to know, geen need to know. Mijn mantra is dus het volgende: is deze zin, deze alinea of dit stuk tekst nodig, of overbodig?
Voorbeeld
“Je hebt ergens hard aan gewerkt en bent ervan overtuigd dat je alles perfect hebt geformuleerd. Maar je bent verliefd op je tekst. En liefde maakt blind. Tijd om hard te zijn en je eigen hart te breken.”
Dit las je een minuut geleden. Vond je dit ook een onnodige tekst? Eerder omschreef ik namelijk al dat darlings killen lastig kan zijn. Een typisch voorbeeld van een tekst die niets toevoegt, maar ik niet wilde schrappen. (En daarom meteen als voorbeeld kon gebruiken. Win-win.) In een artikel als deze worden schrijvers daar minder op afgerekend, maar het gebeurt in andere uitingen vaak genoeg. Let er maar eens op.
Let op overdrijvingen
Je hoeft geen 150 woorden te gebruiken om te omschrijven hoe groen, vers en jong het gras was. Je hebt geen 400 woorden nodig om iemand te introduceren met het doen en laten, haarkleur, trekjes, sproeten en de manier waarop iemand loopt. Daar heb je het hele verhaal nog de tijd voor, áls het cruciale informatie is. Kijk dus goed of het een tikje minder kan, zonder de essentie van je verhaal te verliezen.
Je lezers zijn niet dom
Waar schrijvers vaak in lijken te trappen, is het tot in den treure blijven uitleggen van iets. Zeker als journalist of in mijn geval als contentspecialist bij een opdrachtgever, is het van belang dat je er niet van uitgaat dat lezers niks weten van jouw onderwerp. Als dat zo is, kan je artikel heel langdradig worden. Kill die hele darling maar. Je lezers zijn niet dom. Ze komen niet voor niets bij jouw artikel terecht, een beetje achtergrondkennis mag je wel verwachten.
Voorbeeld
“Copywriters, social media managers of auteurs schrijven veel teksten. Het is onderdeel van het werk en onmisbaar in de contentproductie. Deze contentproductie kan allerlei kanten op gaan; van caption bij een video tot een blog of zelfs een heel artikel. Met content bereik je het publiek en spreek je de lezer aan. Misschien zet je ze zelfs aan tot actie. Dat doe je meestal met een call to action (CTA).”
Ja, duh! Waarom lees je dit artikel anders? Jij weet allang wat content doet, wat hier onder valt en wat een CTA is. Jij wil meer leren over je vak.
Wees niet bang
Jij kunt je eigen darlings killen, zolang je ze maar herkent en durft op te offeren. Voor een ander is jouw darling geen darling, maar gewoon woorden op papier. Vraag daarom iemand anders naar je tekst te kijken. Wordt er met een frons doorgevraagd op jouw leuke woordgrap? Weg ermee. Valt een stuk tekst in de herhaling? Backspace. Raakt het toch niet precies de juiste snaar? De beuk erin. Niet alle kettingzagen gaan door een heg.
Over de auteur
