7 AI-trends om in 2024 rekening mee te houden

2023 was het jaar van de definitieve doorbraak van generatieve AI, met dank aan de komst van ChatGPT en vele andere tools. De hype loopt nu op z’n eind. We ontdekken wat we kunnen doen met de tools, maar lopen ook tegen grenzen – en soms teleurstellingen – aan. Wat zijn belangrijke AI-trends waar marketeers en communicatieprofessionals in 2024 rekening mee moeten houden?

Trend 1. ‘Multi-modal’ generatieve AI

De eerste generatieve AI-tools staan erom bekend dat ze goed zijn in één ding. Bijvoorbeeld in het genereren van tekst (ChatGPT en Bard) of juist afbeeldingen (Midjourney, Firefly en DALL-E). Maar deze tools evolueren. Met ChatGPT kun je inmiddels met DALL-E afbeeldingen genereren (zie de video hieronder), en ondertussen kun je er een gesprek mee aangaan zonder te hoeven typen. Met Copilot (de opvolger van chatbot Bing) kun je ook al visuals genereren.

In de toekomst hoef je dus niet meer na te denken over welke tool je kiest voor welk contentformat. Tekst, afbeelding, audio of video, het maakt niet uit: de tool kan alles! En waarschijnlijk worden daardoor verschillende AI-tools opgeslokt, waarbij slechts enkele grote vissen overblijven.

Trend 2. AI agents: je eigen assistent

En dan komen we aan bij de volgende trend: AI agents. Misschien worden dat wel de ‘enkele grote vissen’ waar ik het in de vorige trend over had.

In 2023 hebben we volop geëxperimenteerd met hoe AI-tools ons in ons werk én dagelijks leven kunnen ondersteunen. In 2024 ga je nog meer mogelijkheden van AI-assistenten voorbij zien komen. Zo integreren Microsoft en Google AI-assistenten in hun workspaces die je onder andere helpen bij het schrijven van e-mails, het notuleren en samenvatten van meetings. Microsoft gaat zelfs zover dat Copilot een fysieke knop krijgt op nieuwe keyboards. Dat is de eerste verandering aan Microsoft-keyboards in 30 jaar! Dat geeft wel aan hoe belangrijk het bedrijf AI vindt.

Maar het kan zelfs nog een stapje verder gaan met zogenoemde AI agents. Zo is er momenteel veel buzz over Rabbit OS en de Rabbit R1. Rabbit OS lijkt op een voice assistent, zoals Alexa en Google Assistent, maar met de kracht van wat het bedrijf een ‘Large Action Model’ noemt. Het is getraind op de werking van apps en herkent bijvoorbeeld pictogrammen, orderbevestigingen en zoekmenu’s. Door deze kennis kan Rabbit OS van alles voor je doen, allemaal via een geïntegreerde interface. De Rabbit R1 is het eerste device waar het op werkt.

Het apparaatje ziet er nog wat vreemd uit, maar misschien is dit wel de stap op weg naar een opvolger voor de smartphone. Microsoft-baas Satya Nadella was in dit video-interview onder de indruk van Rabbit:

After the launch of the iPhone, this is probably one of the most impressive presentations I’ve seen of capturing the vision of what is possible going forward for what is an agent centric operating system and interface. – Satya Nadella (Microsoft)

Wat er handig aan is: je hoeft niet meer te bedenken welke tool, app of device je wil gebruiken. Je vraagt het en je agent doet alles voor je. Met voice assistents werd al een stap in die richting gezet, maar in de praktijk bleken die nog niet goed genoeg te werken. Maar met de snelle opkomst van large language models (waar generatieve AI gebruik van maken), komen er nieuwe mogelijkheden.

Trend 3. Democratisering van AI

Het is niet moeilijk om aan de slag te gaan met AI. Ik hoorde het tijdens het GPTx event in Den Haag: “The programming language of the future is English”. Op dit moment zijn veel AI-tools al eenvoudig in gebruik. Je moet vooral een goede prompt kunnen schrijven (en dat kan gelukkig ook in het Nederlands, al gaat het meestal in het Engels beter!). Deze trend was al belangrijk in 2023, maar zal ook nog een stempel drukken op de groeiende populariteit van AI-tools in het komende jaar.

De tools zijn laagdrempelig om te gebruiken (je hebt alleen een browser nodig), gebruiksvriendelijk, en ze zijn gratis of niet duur om te gebruiken. Als jij al handig bent met deze tools, inspireer dan je collega’s met mooie voorbeelden, praktische toepassingen en handige prompts. Zo geef je hen ook een zetje om aan de slag te gaan.

Neemt AI je werk dan straks helemaal over? Zover hoeft het (hopelijk) niet te komen. Een veelgehoorde leus is: “Je baan wordt niet door AI overgenomen, maar iemand die AI gebruikt neemt je baan over.” Dus het is in elk geval een goed idee om samen allerlei AI-tools te testen en te kijken hoe AI jullie in het werk kan ondersteunen.

Trend 4. Macht en ongelijkheid

Maar aan de andere kant is AI niet echt democratisch. De strijd bij het bestuur van OpenAI was een botsing van idealen tussen non-profit governance, dat voorzichtig wil omgaan met de ontwikkeling van AI, en for-profit, dat de mogelijkheden van AI financieel wil benutten en eerste wil zijn in de race van Big Tech. De laatste groep won.

Er gaat gigantisch veel geld om in artificial intelligence. Een klein bedrijf kan niet zomaar een eigen AI-model trainen, een universiteit ook al niet meer. Alleen grote techbedrijven beschikken over de hoeveelheid data, geld, rekencapaciteit en andere middelen om mee te spelen.

De tools zijn misschien wel democratisch in gebruik, maar de macht wordt gecentraliseerd. Big Tech staat aan het roer. En dat is een zorgelijke ontwikkeling.

The tools are democratized, but the power is centralized. – Venkatesh Chandrasekar (TU Delft) tijdens GPTx Den Haag

Er is wel een Europese tegenbeweging aan de gang. Het Nederlandse kabinet presenteerde bijvoorbeeld op 18 januari een visie op generatieve AI. En de Europese Commissie wil miljarden investeren in AI-toepassingen van Europese bedrijven en startups toegang geven tot supercomputers.

Trend 5. Wetgeving en discussie

Die macht van Big Tech heeft tegenmacht nodig. De overheden zijn aan zet. De Europese AI Act kan ook een stap in de goede richting zijn. China is al sinds 2017 bezig met AI-wetgeving en regulering, en ook in de VS worden stappen gezet.

Nu de AI-race zo intens aan de gang is en er zorgen zijn over de verspreiding van AI-gegenereerde content, hoop ik dat er gauw betere regelgeving komt. Het blijft een lastige balans tussen regulering voor bescherming en voldoende vrijheid voor bedrijven om te kunnen innoveren.

Ik vind ook dat wij als burgers en gebruikers van AI-tools de discussie aan moeten gaan. Door gratis AI-tools te gebruiken, trainen en verbeteren we die tools. Wat gebeurt er met jouw data? Misschien zorgen we voor een nieuwe Facebook-situatie, waarbij we achteloos onze gegevens doorgeven die later weer tegen ons worden gebruikt. Of halen we net als bij Facebook onze schouders erover op?

Wanneer mag je door AI-gegenereerde content verspreiden? Het zou goed zijn als altijd duidelijk is welke inhoud door AI is gemaakt. Of, nog beter, dat een soort watermerk of ID automatisch in de content verwerkt wordt. Denk bijvoorbeeld aan de gevolgen van deepfakes – zie de recente celebrity deepfakes van Taylor Swift en Joe Biden – en hoe realistisch stemmen al nagedaan kunnen worden. Willen we totale vrijheid of zijn er kaders nodig?

Tot slot: wat vinden we eigenlijk van het energieverbruik van AI?

Trend 6. Waar we AI wel en niet voor gebruiken

We zijn druk met het ontdekken van waar we AI wel en niet voor kunnen inzetten. ChatGPT is bijvoorbeeld fijn voor inspiratie voor teksten, maar minder goed in gedichten. Ik verwacht dat we komend jaar nog scherper krijgen waar je wel en niet kunstmatige intelligentie voor moet inzetten. Een paar voorbeelden:

• Wel: stockfoto’s voor op je website (maar het is nog beter als je met een fotograaf samenwerkt voor unieke foto’s)
• Niet: AI-gegenereerde nieuwsfoto’s, zoals levensechte beelden van de Israel-Hamas-oorlog in Adobe Stock. Dit werkt nepnieuws en wantrouwen in journalistiek in de hand.
• Wel: predictive maintenance, waarbij je AI inzet om te voorspellen wanneer machines onderhoud nodig hebben of onderdelen vervangen moeten worden.
• Niet: predictive policing, waarbij je bijvoorbeeld op basis van bepaalde eigenschappen voorspelt wie een fraudeur is. Met AI heb je het risico dat er verbanden gelegd worden die je niet zomaar mag leggen (op basis van afkomst, klasse, waar je woont).

Trend 7. Van algemene AI naar ‘private AI’ & AI op je smartphone

De huidige generatieve AI-tools hebben een aantal nadelen, zoals het gebruik van vervuilde data, data van lage kwaliteit, risico’s met auteursrechten en de onduidelijkheid waar een antwoord vandaan komt. Maar het wordt langzamerhand steeds toegankelijker voor bedrijven om hun eigen AI – oftewel private AI – te ontwikkelen.

Je kunt op basis van bestaande modellen je eigen AI-tool ontwikkelen door die te trainen (‘finetunen’) op eigen data. Met AI gateways – vergelijkbaar met API’s – kun je ook eenvoudiger het onderliggende model updaten of vervangen.

Een andere ontwikkeling die in dit kader heel interessant is: AI op je laptop of smartphone die geen verbinding met een groter model (of zelfs internet) nodig heeft. Zo deelde Jarno Duursma via een LinkedIn-post een onderzoek van Google naar mobile diffusion, waarbij je op je telefoon afbeeldingen kunt genereren. Het verbaast mij niet als Apple ook aan lokale AI voor iPhones werkt.

Ik ben benieuwd wat jij van deze AI-trends vindt. Heb ik iets over het hoofd gezien? Laat het weten!

Ik haalde mijn inspiratie voor deze trends van Frankwatching, GPTx Den Haag op 1 december 2023 en deze artikelen:

• Een mens is niet zo voorspelbaar als een baggerpomp (en vijf andere inzichten over kunstmatige intelligentie) – Goed interview met informaticus Ilyaz Nasrullah in De Correspondent. Aanrader!
• Navigating the AI revolution: key trends to watch in 2024 – Kort overzicht met 5 trends. Een trend die ik hier nog niet genoemd heb is Quantum AI, ook het bekijken waard.