De zin en onzin van memecoins

Honden, kikkers en katten. Dieren die inspiratie zijn geweest voor zogenaamde ‘memecoins’. Cryptovaluta die vaak zijn opgezet als grap, maar door hun populariteit soms meer waard zijn geworden dan een Nederlandse multinational. Daarnaast reikt hun impact en invloed veel verder dan simpelweg humor. In deze blog ga ik uitgebreid in op wat ‘memecoins’ nu precies zijn en wat je er mee kan.

Volgens de Van Dale is ‘meme’ een humoristische afbeelding, video of stuk tekst dat wordt gekopieerd, meestal met kleine variaties, en snel wordt verspreid door internetgebruikers.

Memecoins verschillen wat dat betreft niet veel van deze definitie: het zijn niets meer dan cryptocurrencies die door memes en internetgrappen zijn geïnspireerd.

The coin is completely useless and for entertainment purposes only. – Oprichters Pepecoin

Humor ontmoet crypto

De munten zijn ontworpen zoals elke andere cryptocurrency, zoals Bitcoin of Ethereum, maar hebben vrijwel nooit fundamentele waarde of een bijzondere usecase. Hun waarde hangt grotendeels af van hoeveel momentum de grap kan genereren. De meeste investeerders kopen vaak meme-munten om deel uit te maken van een gemeenschap of puur voor de lol. Het enige gebruiksscenario voor de meeste memecoins is echt pure speculatie.

Toch neemt dit serieuze vormen aan. Op hun hoogste punt ooit bereikte Dogecoin een marktkapitalisatie van $84 miljard, destijds evenveel als de waarde van een bedrijf als Uber of Unilever. De tweede memecoin Shiba Inu behaalde een waardering van $40 miljard. Destijds evenveel als de waarde van PostNL.

What do you meme?

De originele en meest prominente memecoin is Dogecoin (DOGE). DOGE werd in 2013 opgericht door software-ingenieurs Billy Markus en Jackson Palmer en werd helemaal gebrand rondom een populaire meme: de Shiba Inu-hond. De naam is een foutieve spelling van het woord hond, ook hier puur bedoeld als grap.

Volgens de oprichters was dit niet alleen een grap. Ze wilden hiermee een duidelijke boodschap afkondigen tegen de vele crypto projecten, die uiteindelijk gewoon een ‘scam’ blijken te zijn.

My whole point of dogecoin was taking a jab at all these alt-coins that were coming on the scene and basically making a cash grab. – Jackson Palmer, oprichter Dogecoin

Maar in wat een kenmerk zou worden van andere memecoins die zouden volgen, begon Dogecoin naam te maken dankzij een fanatieke gemeenschap van gebruikers. Die een soort cultstatus vergaarde. Toen het Jamaicaanse bobsleeteam zich bijvoorbeeld kwalificeerde voor de Olympische Winterspelen van 2014 in Sotsji, Rusland, maar de reis niet kon financieren, kwam de Dogecoin-gemeenschap samen om ongeveer $30.000 in te zamelen voor het goede doel.

Maar pas toen beroemdheden Dogecoin begonnen te steunen, schoot de prijs omhoog. De meest opvallende booster van de munt is Elon Musk. De miljardair heeft Dogecoin voortdurend gepromoot en verscheen zelfs in een sketch op het populaire TV programma ‘Saturday Night Live’ waarin hij zichzelf de ‘Dogefather’ noemde. Met effect; op het hoogtepunt zorgde de steun van Musk ervoor dat Dogecoin in mei 2021 naar een marktomvang van $88 miljard steeg.

Van meme naar coin in 22 seconden

Eerder schreef ik over hoe makkelijk het tegenwoordig is om een eigen digitale munt te maken. Je hebt er al een gemaakt in 22 seconden.

Het open-source karakter van de blockchain technologie die cryptovaluta laten werken, zorgt er voor dat makers eenvoudigweg bestaande crypto’s kunnen ‘forken’. Dat betekend dat je letterlijk alle code van een bestaande crypto kopieert, er een ander logo op plakt en de naam wijzigt. Om vervolgens het als een nieuwe crypto te lanceren.

Veel projecten achter cryptovaluta zetten al hun code op Github. Dus je kan letterlijk alle code van Bitcoin gebruiken om zelf een nieuwe cryptovaluta te maken, binnen letterlijke seconden. Of je gebruikt gewoon GPT! Een Australische kunstenaar maakte hiermee een eigen cryptovaluta ‘Turbo’. Die in volle snelheid naar $77 miljoen waarde steeg.

Wat is geld nog?

Een leuke discussie die ik altijd voer met het publiek, als ik spreek over cryptovaluta, is de definitie van geld. Want zijn cryptovaluta, zoals memecoins, geld? Volgens de Nederlandse Bank:

Geld heeft drie functies. Het is een eenheid om waarde in uit te drukken, we gebruiken het om te sparen en natuurlijk betalen we er ook mee.

Veel crypto-enthousiastelingen zeggen dat crypto prima kan functioneren als ruilmiddel, rekeneenheid en waardeopslag. Als we teruggaan in de historie, dan zien we de meest bijzondere vormen van geld.

Het woord ‘salaris’ komt zelfs van het Latijnse woord voor zout, ‘salarium’. Dit, omdat zout een van de oudste manieren is waarop we in de Romeinse tijd en de Middeleeuwen met contant geld strooiden. Maar anno 2024 werken we niet met alleen munten en biljetten. In Italië neemt een bank zelfs nog steeds hele Parmezaanse kazen aan als borg voor leningen en heeft het er 440.000 van in de kluis liggen. In Cameroon wordt nog gewerkt met flessendoppen en op de Solomon Eilanden nog met bepaalde schelpen.

Kijken we naar het aantal gebruikers van alleen al de grootste memecoin Dogecoin, dan overstijgt dat het aantal inwoners van een land als Kroatië of Oman.

But then it quickly turned into a legitimate thing … and at that point, I was like, ‘Oh my god, now I feel responsible for this joke’. I feel responsible for this economy. – Jackson Palmer, oprichter Dogecoin

Allemaal aan de meme?

Daarnaast zijn in tegenstelling tot fiatvaluta zoals de Euro en Dollar, de meeste cryptovaluta volledig gedecentraliseerd en werken ze peer-to-peer. Zonder een tussenpersoon zoals een bank, creditcardmaatschappij of Paypal. Iets wat steeds meer mensen aanspreekt na de financiële crisis en de afgelopen jaren. Waarin steeds meer mensen hun vertrouwen in financiële instellingen als banken en overheden verliezen. Waar de Boston Consultancy Group voorspelt dat het aantal gebruiker van cryptovaluta naar een miljard stijgt in 2030, zijn er inmiddels ook analyses die voorspellen dat dit komend jaar gebeurd.

Ik vind het dan ook meer dan een buitenbeentje binnen cryptovaluta. Het is een culturele en economische beweging die is geboren uit de unieke mix van technologie, sociale media en een gezamenlijke interesse van een steeds groter wordende groep om de financiële wereld te democratiseren. Ze geven internetcommunities de mogelijkheid om waarde te kunnen creëren en toe te kennen aan een digitaal bezit op basis van een gedeeld verhaal en overtuiging.

Ook al zijn ze niet zonder risico’s en uitdagingen, ze zorgen in mijn optiek voor een heel gave kruising van geld en internetcultuur. Waarbij ons idee wat ‘waarde’ nu precies is, ook flink op de proef wordt gesteld.