Clichés? Weg ermee! Schrap woorden als ‘duurzaam’ en ‘uitdaging’

Duurzaam toegevoegde waarde creëren? Een bevlogen verbinder? Kwalitatieve totaaloplossingen? Pas op voor voormalige toverwoorden! De magie van ‘dynamisch’ en ‘passie’ is allang uitgewerkt: het zijn clichés geworden.

Het lijkt zo aantrekkelijk om ermee te strooien: die positieve en veelbelovende woorden die je als eerste te binnen schieten. Toch moet je met een grote boog om ‘disruptief’, ‘innovatief’ en ‘proactief’ heen lopen. Waarom?

Omdat iedereen ze al 10, 25 of zelfs 40 jaar lang ongelofelijk veel leest en hoort! Daarmee hebben ze zowat al hun zeggingskracht verloren. En jij dus ook, als je ze opschrijft of uitspreekt. Tijd om jezelf te trainen: herken sleetse taal en vervang die kapotte woorden.

Grote woorden

Als je ze nog niet vaak had gehoord, waren het grote, sterke woorden geweest: een bevlogen held die een nieuwe uitdaging aangaat om met passie duurzame impact te maken. Krachtige beelden had je daar dan mee opgeroepen. Zo’n mythische figuur zou je dan voor je zien, een Atlas die de wereld tilt en daarmee onmetelijke betekenis heeft.

Maar helaas. Een uitdaging is allang gewoon een baan. Een held een werknemer. En impact maken? Da’s gewoon doen wat er in je functieomschrijving staat. Dat gaat ook niet per se met passie. De nodige inzet misschien, maar elke ‘held’ hangt gewoon ook weleens te lanterfanten in de koffiehoek en laat mails te lang onbeantwoord.

Niemand is continu enthousiast, niets is 40 uur per week inspirerend. Is alles wat jullie denken ook ómdenken? En hoe dynamisch is je werkomgeving nu echt?

Innovatieve synergie 2.0

De stapeling van zulke uitgeholde termen maakt het al helemaal erg. Wat zijn kwalitatieve totaaloplossingen? Wat is synergie met meerwaarde creëren? Hybride maatwerk om structureel te ontzorgen? Weg met zulke ‘moderne’ clichés, want vrijwel iedereen is na een paar van die begrippen al afgehaakt.

Alternatieven voor clichés

Heb je weleens geprobeerd om het over een andere boeg te gooien? Gewoon heel eerlijk en nuchter vertellen of opschrijven wat je doet en hoe dingen gaan? Die openheid kan heel verfrissend werken.

Deze zin heb ik zomaar van internet geplukt:

“De transitie naar een duurzaam voedselsysteem is een grote maatschappelijke uitdaging.”

Je zou net zo goed kunnen zeggen:

“Eten en drinken zonder dat de aarde er slechter van wordt. Het wordt enorm veel werk om dat met z’n allen voor elkaar te krijgen.”

Zie je: zo klink je niet nodeloos duurdoenerig en bombastisch. En wie het leest, kan denken: hé, wat zeg je dat normaal, makkelijk en menselijk. Daarmee kom je dus dichter bij je doelgroep en bereik je misschien wel meer dan met grootspraak.

Dit is maar één voorbeeld. Er bestaat geen machientje dat alle clichés vervangt door een term die wél overeind blijft. Je moet grondiger te werk gaan: een ander perspectief kiezen, een echtere toon aanslaan. Daar word je meteen creatiever en origineler van. En persoonlijker bovendien.

Duurzaam

Kun je al die woorden vermijden? Ik durf het niet met alle zekerheid te zeggen. ‘Duurzaam’ bijvoorbeeld, dat is alomtegenwoordig. Het kan een flinke puzzel zijn om dat uit je teksten te weren.

Daarom heb ik toch een uitdaging voor je. (Sorry voor dat woord, maar in dit geval klopt het: ik daag je letterlijk uit.) Zoek bij jouw organisatie eens naar het woord ‘duurzaam’ of ‘duurzame’. Op de website of in jaarverslagen bijvoorbeeld. Kun je het vervangen of anders omschrijven? Ik ben benieuwd!