Nijntje vs. Bunnyjuice: merkenrechtelijke konijnenstrijd

Nijntje en seksspeeltjes, dat is een combinatie die je niet snel voorbij ziet komen. Dit bleek laatst toch het geval te zijn in het merkenrecht. Wat het verband is tussen Nijntje en seksspeeltjes lees je verder in dit artikel.

Merkenrecht

Het is van belang om de basis van het merkenrecht te begrijpen. Een merk is een teken dat dient als herkomstfunctie. Dit kan een woord, afbeelding, een combinatie daarvan, een kleurencombinatie, een klank of zelfs een vorm zijn.

Een merkrecht ontstaat pas na registratie daarvan bij het betreffende bureau. Voor de registratie is het verplicht om aan te geven voor welke waren en/of diensten het merk geregistreerd dient te worden. Alleen deze waren en/of diensten worden dan ook beschermd onder het merk. Dit betekent dat hetzelfde woord tweemaal door verschillende partijen als merk geregistreerd kan worden, zolang het niet voor dezelfde waren en/of diensten is (art. 8 UMVo). Een voorbeeld hiervan is Venti voor overhemden en Venti voor smartphones.

Deze kennis is voornamelijk van belang voor marketeers, communicatie experts en een ieder die een nieuw concept, logo of merk bedenkt. Het is uiteraard zonde als er veel tijd en energie wordt gestoken in een nieuw ontwerp of concept, en uiteindelijk blijkt dat het niet gebruikt kan worden. Ook voor de creatievelingen is het van belang om rekening te houden met het merkenrecht.

Uitzondering: bekende merken

Uiteraard zijn er uitzonderingen die gelden op de basisregels. Een van deze uitzonderingen is het bekende merk. Als de merkhouder kan aantonen dat zijn merk een ‘bekend’ merk is in het relevante grondgebied, wordt het merk beter beschermd.

Een bekend merk kan namelijk optreden tegen een identiek of overeenstemmend teken die voor andere waren en/of diensten wordt aangevraagd (art. 8(5) UMVo). Hiervoor moet de houder van het merk wel kunnen aantonen dat diens merk bekend is, dat de tekens identiek of vergelijkbaar zijn, dat het aangevraagde teken diens reputatie schaadt én moet het gebruik van het aangevraagde merk zonder geldige reden zijn. Dit is een mond vol aan juridisch taalgebruik, maar het een en ander wordt duidelijker aan de hand van het onderstaande casus.

Nijntje en seksspeeltjes?

Dit is ook het geval geweest tussen Mercis, houder van de Nijntje-merken, en Bunnyjuice die een merk had aangevraagd.

De feiten

Bunnyjuice heeft het bovenstaande teken aangevraagd voor kleding (klasse 25) en seksspeeltjes (klasse 10). Mercis is houder van het bovenstaande Nijntje-merk voor o.a. kleding (klasse 25), maar niet voor seksspeeltjes. Mercis heeft bezwaar aangetekend tegen de merkaanvraag van Bunnyjuice. Het bedrijf stelde daarbij dat de tekens te veel op elkaar zouden lijken én dat het teken van Bunnyjuice voor seksspeeltjes afbreuk zou doen aan de reputatie van het Nijntje-merk.

Beoordeling

Bij een beoordeling, zoals in deze casus, wordt gekeken in hoeverre de tekens op elkaar lijken. Beide tekens zijn visueel overeenstemmend en conceptueel zelfs in hoge mate overeenstemmend. Het gaat namelijk om een figuur van een konijn met ovaalvormige oren, weergegeven in strip- en minimalistische stijl.

Ook heeft Mercis met bewijsmateriaal kunnen aantonen dat het Nijntje-merk een bekend merk is voor boeken (klasse 16), kleding (klasse 25) en spelletjes en speelgoed (klasse 28). Het bestreden teken van Bunnyjuice zal de reputatie van het Nijntje-merk schade toebrengen. Dit heeft te maken met het feit dat Nijntje staat voor onschuld, geen agressie en respect voor de wereld van kinderen. Het gebruiken van het bestreden teken voor seksspeeltjes is onverenigbaar met dit beeld van Nijntje en kan dit beeld van Nijntje dan ook negatief beïnvloeden.

Tot slot heeft Bunnyjuice geen onderbouwing gegeven voor geldig gebruik van het teken voor seksspeeltjes. Gelet op al het voorgaande is het Mercis gelukt om het teken voor seksspeeltjes door te halen, waardoor het teken niet als merk is geregistreerd.

Kennis van het merkenrecht

Ook voor marketeers, communicatie experts en andere creatievelingen is het van belang om op de hoogte te zijn van het merkenrecht. Als een merk niet wordt gebruikt voor specifieke waren en/of diensten, kan het dus toch zijn dat een merkhouder zich kan verzetten tegen de registratie van een overeenstemmend merk. De voorwaarde is wel dat het bestreden teken de reputatie van het merk kan schaden of het bestreden teken ongerechtvaardigd voordeel trekt uit of afbreuk doet aan het onderscheidend vermogen van het merk.

Waar moet je op letten?

1. Creativiteit

In het merkenrecht is het hebben van onderscheidend vermogen van essentieel belang. Dit betekent dat het merk de waren of diensten niet beschrijft en zich op die manier onderscheidt van de concurrent. Je laten inspireren door een merk mag, maar wees je ervan bewust dat de tekens niet te veel op elkaar lijken. Vooral als het over dezelfde waren en/of diensten gaat. Dit ligt gevoeliger bij bekende merken. De casus heeft laten zien dat zij ook bescherming genieten voor waren en/of diensten die zijzelf niet aanbieden.

2. Onderzoek

Onderzoek naar eerdere geregistreerde merken kan je helpen. Je kan dan in een vroeg stadium van het opzetten van een nieuw concept of het creëren van een nieuw merk al een andere weg inslaan. Dit kan zowel betrekking hebben op woorden die als merk zijn geregistreerd, maar ook afbeeldingen (logo’s), vormen of zelfs kleuren(combinaties).

3. Timing

Wees niet te laat met het onderzoek. Onderzoek in een vroeg stadium kan helpen om veel tijd en energie te besparen. Je wil natuurlijk geen merk creëren dat al voor iets anders wordt gebruikt. Alhoewel je het merk zou kunnen registeren, betekent dit wel dat je extra handelingen moet verrichten om hoog in de zoekresultaten te verschijnen.

Doe op tijd onderzoek

Een merk creëren op zichzelf is juridisch gezien geen probleem, zolang je geen inbreuk maakt op het merk van een ander. Om dit te voorkomen is het verstandig om op tijd goed onderzoek te doen.