Digitale transformatie: hoe ga je ermee om & houd je je staande?

Veel organisaties zitten met hun handen in het haar. Al die technologische ontwikkelingen gaan nu wel heel snel. Generatieve AI als Claude of ChatGPT in combinatie met veeleisende klanten en voldoende concurrentie. Hoe houd je je staande en ga je om met digitale transformatie?

Innovatie-expert Menno Lanting benadrukt in ‘20 vragen en antwoorden over digitale transformatie‘ (affiliate) dat digitalisering verschillende aspecten van de samenleving en organisaties verandert en zowel kansen als uitdagingen biedt. Hij onderstreept het belang van het omarmen van digitalisering. Met name om relevant en concurrerend te blijven in een snel veranderende wereld. Ook deelt hij strategische én praktische handvatten om succesvol te worden en blijven.

Digitale transformatie is hot topic

Digitale transformatie is een hot topic, maar waarom? Kortweg omdat de invloed enorm is en om zich heen grijpt in de haarvaten van onze samenleving. Denk bijvoorbeeld aan de invloed die het heeft op:

• Overheid en openbare diensten

  Digitalisering kan de efficiëntie, transparantie en kostenbesparingen van de overheid verbeteren, maar ook in beeldvorming en vertrouwen op diezelfde overheid veel betekenen.

• Het onderwijs

  Het digitale tijdperk geeft studenten meer keuzemogelijkheden in de manier waarop ze kennis verwerven. Traditionele klassikale settings verschuiven naar digitale leeromgevingen. Dat heeft de coronatijd inmiddels wel duidelijk gemaakt.

• Productieprocessen

  Je kunt aanzienlijke kosten besparen, want organisaties hoeven niet alle stappen van een productieproces zelf te doen. De uitdaging zit hem erin om meer de rol van regisseur op je te nemen, of deel te nemen aan een waarde creërend netwerk.

• Machtsverhoudingen

  Organisaties vrezen macht en invloed te verliezen door de snelle veranderingen als gevolg van de digitale revolutie. Klanten en werknemers willen meer autonomie en flexibiliteit.

• Structuur en strategie

  Gevestigde organisaties kunnen moeite hebben om gelijke tred te houden met de snelle veranderingen in het digitale landschap. Je moet als bedrijf misschien wel je structuren en strategieën heroverwegen.

• Hele bedrijfstakken

  Kijk eens naar de transformatie van de muziekindustrie. In korte tijd gingen we van radio opnemen op TDK-cassettebandjes voor je walkman, naar streaming luisteren in de file laat zien dat digitalisering hele bedrijfstakken overhoop kan halen.

• Vaardigheden en talenten

  Digitalisering vereist voortdurend leren en aanpassen. Dat vraagt aandacht vanuit politiek en overheid op het slechten van een digitale gap.

Ben jij bereid te veranderen?

Het succes hangt af van de bereidheid van een organisatie om te veranderen. Het gaat niet alleen om de techniek bij digitale transformatie, maar ook om het aanpassen van de organisatiestructuur. Succesvolle digitale transformatie vereist integratie van digitale hulpmiddelen in de hele organisatie. En het creëren van een lerende organisatie speelt ook een rol om kennis te verwerven, beoordelen en delen.

Dat schreeuwt om ander leiderschap. Leiders moeten het goede voorbeeld geven. Goede leiders creëren een open en eerlijke werkomgeving en zijn bereid om contact te leggen met mensen uit hele andere sectoren. Zeg maar een post-Matthijs van Nieuwkerk tijd. Storytelling speelt vervolgens een belangrijke rol bij het overbrengen van de noodzaak tot verandering en het inspireren van werknemers om nieuwe technologieën en processen te omarmen.

Hakken in het zand

Ik hoor je al denken: medewerkers gaan met hun hakken in het zand staan. Daarom is de open werkomgeving met een focus op leren en ontwikkelen zo belangrijk. Het is essentieel om een cultuur te creëren waarin verandering wordt geaccepteerd en aangemoedigd. Werknemers moeten begrijpen waarom de verandering belangrijk is en hoe ze er baat bij hebben. Dat heeft Menno Lanting vaker zijn lezers voorgehouden, en benadrukt hij hier opnieuw.

Vraag en antwoord

Zo gaat Lanting 20 essentiële vragen langs en geeft doordachte antwoorden. Naast vragen over strategie en visie (wie is de trekker?, heb je een strategie nodig?) vind ik het hoofdstuk over de implementatie het meest boeiend. Want iedereen zou wel willen, maar hoe en waar begin je? Wat doe je met weerstand en hoe ontwikkel je een succesvol digitaal businessmodel? Ben je een olietanker of een speedboot?

Vraag, antwoord. Vraag, antwoord. En dat tien, twintig keer. Totdat je het antwoord hebt op vragen die andere organisaties niet stellen.

Achter de hype kijken

Lanting wil achter de hype kijken, zoals we van hem gewend zijn. Kunstmatige intelligentie? Een regelrechte hype. De succesvolste innovaties komen van organisaties die een oplossing vinden voor een bestaand probleem. Daarbij maken ze gebruik van bestaande technologie. Om dat te doen, stel je de volgende vragen:

• Waar helpt het de burger? Of onze klanten?
• Waar helpt het onze medewerkers?
• Kan het anders?

En het antwoord op iedere vraag draai je drie keer om. Beantwoord ze nog een keer, gooi ze in de oven voor een uur, laat het afkoelen en stel daarna nog een, twee, drie keer de waarom-vraag. Zorg dat het vervelend wordt. Dat het schuurt. Irriteert. Stel de vragen die andere organisaties niet stellen.

Datagestuurde bedrijfsmodellen

Soms is het probleem niet duidelijk zichtbaar, omdat mensen niet weten dat het een probleem is dat kan worden opgelost. Stitch Fix in Amerika (of in Amsterdam House of Einstein) laat klanten een modestijl kiezen, selecteert er kleding op en je kunt thuis kiezen wat je behoudt en wat niet. Stitch Fix past machinelearning, algoritmen en data-analyse toe om steeds betere aanbevelingen te doen. Voila, een goedkope personal shopper is geboren en jij komt goed modebewust voor de dag bij je klant.

Veel organisaties hebben succes met datagestuurde bedrijfsmodellen. McKinsey leert dat je met datagestuurde bedrijfsmodellen zo’n 6 procent meer winst kan maken. Dat gebeurt dankzij klantgegevens en verkoopstatistieken om voorspellende analyses te kunnen doen. ING, Coolblue, SuitSupply en KLM doen dit al een poos.

Ethische bezwaren

Ja, hallo. Makkelijker gezegd dan gedaan. Veel voorkomende obstakels zijn een gebrek aan ‘datageletterdheid’, problemen met het verzamelen van gegevens van hoge kwaliteit en problemen met het combineren van verschillende soorten gegevens. Lanting is zich daarvan bewust. Hij benoemt daarnaast de ethische bezwaren (bias van data, discriminatie in AI, privacywetgeving en dergelijke).

De essentie

Digitale transformatie is essentieel om te overleven als organisatie. Transformatie betekent wendbaar organiseren en werken, waardoor je sneller dan je concurrentie innovatieve diensten op de markt zet. Je minimal viable product promoten en samen met de klant, technologie én creativiteit verbeteren. En dat laat Lanting in het handzame boek overduidelijk zien.

Zet hem op je bureau, zoek je meest noodzakelijke vragen op en ga aan de slag!

Ben je nieuwsgierig naar dit boek? Je bestelt het eenvoudig via Managementboek.nl (affiliate).