Hoe politici de potentie van social media kunnen benutten

In de dynamische wereld van vandaag de dag, waar de digitale omgeving alsmaar groter wordt, lijkt het politieke landschap in veel opzichten nog in het verleden verankerd. Het huidige politieke klimaat wordt grotendeels gedomineerd door traditionele media.

Maar er zijn ook uitzonderingen. In de campagneperiode voor de Nederlandse verkiezingen van 2021 werd er door enkele partijen wel actief geadverteerd op social media. In de laatste verkiezingsweek besteedde het FVD zelfs meer dan €150.000 aan socialmedia-advertenties. De partij eindigde met 8 zetels.

Toch geven politici vaak prioriteit aan televisieprogramma’s (als ze al ergens aansluiten) en de televisie blijft een primair platform voor politieke communicatie. En dat terwijl de jongere generaties daar veel minder interesse in hebben. Die afwezigheid van social media in de politieke communicatie leidt tot gemiste kansen voor diepgaande gesprekken en connecties met burgers.

Het belang van echte gesprekken in de politiek

Veel politieke partijen blijven hangen in traditionele communicatievormen en lijken angstig om krachtige uitspraken te doen. Ze willen iedereen te vriend houden, op een enkeling na. Deze terughoudendheid maakt het onmogelijk om echte, betekenisvolle gesprekken te voeren. En dat verlaagt automatisch de kans om trouwe volgers aan te trekken die voor je door het vuur gaan.

Wat je als politieke partij niet wil, is dat mensen het ene jaar op je stemmen door een stemwijzer op het internet, maar een paar jaar later weer voor een ander kiezen. Wederom blind gestuurd door de uitkomsten van een kieswijzer waarvan ze niet eens weten of die objectief is.

Aanwezig zijn op social media is niet alleen het delen van content, maar ook het uitnodigen tot dialoog, debat en actieve betrokkenheid. In een wereld waar we meer dan ooit verbonden zijn, kan juist het voeren van gesprekken leiden tot een echte aanhang die je trouw blijft. Ook in slechte tijden – lezen jullie mee, CDA?

Politiek en social media: wat gaat er mis?

Een snelle blik op de socials van enkele huidige ministers laat zien dat er veel kansen onbenut blijven. Neem als voorbeeld Hanke Bruins Slot. Op haar Instagram voeren oppervlakkige berichten de boventoon. Ze missen diepgang en nodigen niet uit tot betekenisvolle gesprekken of discussies. In plaats van prikkelende, inhoudelijke berichten die een gesprek starten zien we in haar feed voornamelijk berichten als “Mooie avond bij de burgemeestervereniging van CDA” en “Gisteren bracht ik samen met zijne majesteit de koning een werkbezoek aan Twente…” En hetzelfde zien we terug bij vrijwel alle andere politici.

Posts van politici functioneren vaak als eenrichtingscommunicatie. Ze doen het ‘omdat de rest het ook doet’. Er is maar een enkeling die dit spelletje begrijpt en inziet hoe belangrijk socials kunnen zijn voor je succes in de Hofstad.

Een gebrek aan inhoud zorgt ervoor dat volgers zich niet betrokken voelen bij de berichten, waardoor de kans op een goede basis volgers verloren gaat.

Aan de andere kant van het spectrum, hebben we de opvallende aanpak van partijen zoals FVD. Die gebruiken social media om hun visie op de wereld te delen en richten die platformen in volgens hun eigen ideeën, zoals bijvoorbeeld met FVD nieuws. Dit leidt tot een meer betrokken en actieve basis volgers en dat komt goed van pas bij de eerstvolgende verkiezingen.

Disclaimer: deze voorbeelden zijn uitsluitend ter illustratie en zijn geen reflectie van mijn eigen politieke overwegingen.

Het onderschatten van social media in de politiek

Zoals aangegeven heeft het verschil in benadering van social media tussen politieke partijen geleid tot aanzienlijke verschillen in hun aantal (online) volgers. Om je wat context te geven: FVD heeft sinds 2017 al meer volgers verzameld dan VVD, CDA en D66.

Die laatste partijen willen het voor iedereen goed doen, maar maken daardoor aanzienlijk minder impact. Niet alleen het aantal volgers ligt lager, ook het aantal likes en reacties. De betrokkenheid is ver te zoeken. Daarmee ontneem je jezelf als politieke partij, maar ook als bedrijf, de kans om echte gesprekken aan te gaan met mensen. En juist die gesprekken brengen je verder. Daardoor weet je wat er speelt en wat er beter moet.

Het is de puurste en eenvoudigste vorm van feedback die je kunt verzamelen. Mensen gaan gewoon graag het gesprek aan, zeker op een sociaal medium. Daar voelen ze zich veilig en kunnen ze redelijk anoniem hun verhaal doen, mocht daar behoefte aan zijn.

Hoe het wel moet: sterke statements en echte gesprekken

In de voorgaande alinea gaf ik al aan dat bepaalde partijen bijzonder laag scoren op het gebied van volgers, ondanks hun jarenlange aanwezigheid in het politieke landschap. Andere partijen die een duidelijk standpunt innemen, zoals de Partij voor de Dieren en BBB, doen het weer bijzonder goed. De kracht van Caroline van de BBB is dat ze niet alleen de partij, maar ook haar eigen persoon in de markt zet. Omdat Caroline zo “gewoon” overkomt trekt ze een hele grote groep mensen aan. Omdat mensen een positief beeld hebben van Caroline als persoon komt de partij betrouwbaarder over en wordt deze hoger gewaardeerd.

Kijk ook naar het bedrijfsleven. Bedrijven die een duidelijke positie innemen, zoals Oatly, Tony’s Chocolonely en Ben & Jerry’s ervaren succes en mensen geven daar graag meer geld aan uit omdat ze hen een warm hart toedragen. Ze hebben dezelfde standpunten als hun klanten. Met dat standpunt communiceren ze waardoor ze een sterke en betrokken basis volgers hebben opgebouwd.

 

Zowel in de politiek als het bedrijfsleven gaat social media een nóg belangrijkere rol spelen. Ik durf zelfs te stellen dat de volgende verkiezingen worden gewonnen door iemand die social media op een gedurfde en authentieke manier inzet. Caroline van der Plas loopt voorop in deze beweging en je hebt gezien waartoe het heeft geleid in 2023.

Maar… Feit blijft dat veel politici en bedrijven zich daar nog niet van bewust zijn. Daarom een belangrijke tip in de onderstaande alinea.

Richt jezelf op je ‘true fans’ – jij ook, als marketeer of ondernemer

Het ‘niche down’ principe is niet voor niets al jaren populair. Het gezegde luidt dat je beter een specifieke (kleinere) groep mensen of bedrijven héél goed kunt bedienen, dan de grote meute half.

Die groep waar je er echt voor bent, die zien je als expert en zijn bereid om voor je door het vuur te gaan. Voor een bedrijf betekent dat meer betalen voor diensten of producten dan het grote publiek. Voor een politieke partij betekent dat voor je flyeren en je standpunten uitdragen op events en andere bijeenkomsten om extra leden te werven. Zowel online als offline levert het ambassadeurs en een sterkere basis op waarop je kunt voortborduren.

Onderschat de kracht van social media niet

De manier waarop politici, politieke partijen en ook bedrijven social media benaderen, kan bepalend zijn voor hun succes in de moderne maatschappij. Het gebrek aan authentieke gesprekken en krachtige statements zorgt voor een gemiste kans om betrokken volgers te creëren.

Dus, stop met het onderschatten van de kracht van social media. Als ondernemer, als minister of als marketeer. En, misschien nog wel belangrijker, doe er je voordeel mee voor de rest ervan op de hoogte is.