Roddelen op werk: van negatieve bijklank naar verbindend gedrag

Roddelen heeft een tamelijk negatieve bijklank. Geografisch verspreidde teams doen wat ze kunnen om verbonden te blijven. En soms komt daar roddelen aan te pas. Promovenda Lea Ellwardt onderzocht een jaar lang een Nederlands bedrijf met 650 medewerkers en 15 verschillende locaties. Roddelen lijkt daarbij niet alleen strategisch gedrag, maar ook een manier om relaties te waarborgen.

De ‘gossip-triad’

Volgens het onderzoek door Ellwardt is de meeste roddelpraat die op de werkplek plaatsvindt van positieve aard. Ellwardt maakte gebruik van werknemer-enquêtes en onderzocht de communicatienetwerken van twee representatieve locaties. In dat onderzoek kwam de ‘gossip-triad’ uitgebreid aan de orde. Dit bestaat uit de verzender, ontvanger en het object van de roddel. De werknemers werden gevraagd om de verschillende elementen van de gossip-triad binnen hun werkomgeving te identificeren en te beoordelen.

Ellwardt maakt in haar onderzoek onderscheid tussen positief roddelen (het prijzen van anderen) en negatief roddelen (klagen over anderen). Ook werd het vertrouwen tussen de betrokken partijen bij roddelen onderzocht. Hierbij kwam ze tot de conclusie dat roddelen voor collega’s een mechanisme is om aan te geven dat ze de ander vertrouwen. Ook heeft het zodanig een rol heeft bij het opbouwen van vriendschappen.

Ik ben het met Ellwardt eens dat zowel de positieve als negatieve roddels op de werkplek voordelen kunnen opleveren. Zowel voor de werknemers als de leidinggevenden. Uit haar onderzoek blijkt ook dat roddelen de saamhorigheid binnen teams bevordert en dat het kan bijdragen aan gemoedelijke speelsheid onder collega’s.

Roddelen kan worden aangewakkerd door veronderstellingen. Daarvan is vaker sprake binnen geografisch verspreidde teams waarvan de leden soms op verschillende tijden (asynchroon) werken. Hybride werkers zijn niet direct getuige van wat er op kantoor gebeurt. Zij vullen deze informatiekloof op met wat zij denken dat er gebeurt.

Roddelen in goede banen

Roddelen op het werk dient vaak als mechanisme om onze zorgen en angsten te verlichten. Op andere momenten kan roddelen een poging zijn om de verbinding op te zoeken en relaties aan te gaan. Het helpt om eenzaamheid en verveling tegen te gaan. Roddelen kan ook een vorm van entertainment zijn. Wellicht wordt er om deze redenen binnen hybride werkomgevingen vaker geroddeld.

Sociale bijeenkomsten vertegenwoordigen een middel om mensen uit verschillende groepen met elkaar in contact te brengen. Ook draagt het bij aan een bedrijfsbreed gevoel van verbondenheid. Maar in een hybride werkomgeving is het natuurlijk een stuk moeilijker om voltallige vergaderingen en vrijdagmiddagborrels te organiseren.

Hier zijn een paar alternatieve oplossingen die je als leidinggevende kunt inzetten om roddelen binnen de hybride werkplek in goede banen te leiden:

1. Organiseer regelmatig bijeenkomsten, ook online:
Een gesprek bij het koffiezetapparaat of een wandeling met collega’s rond het lunch-uur is geen optie als je hybride en asynchroon werkt. Het is echter belangrijk om op vergelijkbare manieren banden op te bouwen. Het regelmatig polsen van teamleden via videogesprekken kan je helpen met het opbouwen van hechte banden en wederzijds vertrouwen.

2. Bied ondersteuning voor visuele communicatie:
Sommige vormen van communicatie zullen wegvallen zodra er asynchroon wordt gewerkt. Daarmee zullen er blinde vlekken ontstaan, waardoor jij en je collega’s op natuurlijke wijze zullen terugvallen op het doen van aannames. Verkeerde veronderstellingen kunnen resulteren in misverstanden die negatief roddelen in de hand werken. Door je teamleden goede tooling voor samenwerking te bieden zullen zij op eenvoudige wijze kenniskloven dichten met accurate informatie.

3. Breek het ijs:
Als we inloggen bij een videovergadering gaat men meestal direct van start met het eerste punt op de agenda. Men neemt niet de tijd om in aanloop naar de vergadering even het ijs te breken, zoals wel het geval is bij fysieke vergaderingen. Daarom hanteren we bij Lucid voor online vergaderingen een praktijk die ik ‘connection before content’ noem. Als groep is het belangrijk om een omgeving in het leven te roepen waarin teamleden informele gesprekken kunnen voeren om een band met elkaar op te bouwen.

Roddelen als tegengif?

Hybride werkers worden niet door collega’s omringd. Naar mijn mening kan roddelen tegengif bieden voor eenzaamheid en verveling. Dit gaat vaak gepaard met het solistische karakter van hybride werken.

Uiteraard moeten we niet voorbij gaan aan het feit dat negatief roddelen ten koste kan gaan van de teamprestaties. Dit kan leiden tot een situatie waarin we ons minder tevreden over ons werk voelen en misschien ook met een iets cynischere blik naar onze organisatie kijken.

In het ergste geval kan dit leiden tot afwijkend gedrag op de werkplek. Hierbij kunnen de medewerkers de organisatie zelfs schade toebrengen. Het is daarom belangrijk om proactief op zoek te gaan naar tekenen van dergelijk gedrag en kenniswerkers te vragen naar hun mening over hun werk en de organisatie.

Is roddelen dan toch niet zo negatief?

Maar zoals het onderzoek van Ellwardt aangeeft heeft roddelen in de meeste gevallen een positief effect. We zouden de slechte reputatie daarvan en de kleine kans op negativiteit ons niet laten weerhouden om roddelen te omarmen. Het is een natuurlijke manier om sterke onderlinge banden binnen teams te creëren. Met de juiste mentaliteit, processen en tools kan deze eeuwenoude menselijke gewoonte een uitstekende oplossing bieden voor problemen rond moderne manieren van werken en het beste uit je hybride team halen.

Dus wat denk jij? Zie jij roddelen nog als iets negatiefs of zie je de positieve kanten er ook van in? Laat het ons weten!