Capuchino, advocado, wouden… Trap niet in deze veelvoorkomende fouten

Woorden die vaak verkeerd uit worden gesproken (en ook geschreven), die kom je overal tegen. In het werkende leven, het privéleven, maar zeker ook op televisie of de radio. Dat merkte ik vroeger op de basisschool al: ‘ik ga op verkantie’ en ‘dit is mijn tennisrackert’. Maar ook nu hoor ik het nog zo vaak om me heen.

En jullie ook. Via LinkedIn, Facebook en aan collega’s vroegen we om voorbeelden. De antwoorden stelden niet teleur! Benieuwd of jouw ergernis er ook tussen staat? Lees dan vooral even verder.

‘Me moeder gaat dalijk na huis’

Komt er al stoom uit je oren? ‘Me’ wordt tegenwoordig zo vaak gebruikt in plaats van ‘m’n’ of ‘mijn’. Net als ‘na’ in plaats van ‘naar’. ‘Dalijk’ (in plaats van dadelijk) niet te vergeten. Een ergernis die veel mensen zullen herkennen. Het lijkt bijna alsof we te lui worden om woorden volledig uit te spreken of te schrijven (het gaat maar om 2 extra letters!)

Hij / zij wilt

In andere gevallen wordt er juist een letter teveel toegevoegd. Zoals bij het werkwoord willen. Ik snap het wel, want bij de meeste werkwoorden komt er wél een t achter. Alleen het gaat hier om de Nederlandse taal, die nogal wat uitzonderingen kent. Hij / zij wil is dus correct. Die t kun je vergeten.

Nog een ergernis bij dit werkwoord is trouwens ‘ik wou’ en ‘zij wouden’. Het is toch ‘ik wilde’ en ‘zij wilden’? Nou… ‘Wouden’ is niet helemaal fout. Het Witte Boekje keurt het goed en Het Groene Boekje noemt het spreektaal, maar keurt het niet af.

Het beste is om bij twijfel altijd gewoon ‘wilden’ te gebruiken, dan kan het sowieso nooit fout zijn. Ezelsbruggetje: wouden zijn bossen.

Eten en drinken

Met het uitspreken van bepaalde soorten eten en drinken blijken we ook moeite te hebben. We zijn tegenwoordig allemaal gek op toast met avocado en een lekkere cappuccino, latte macchiato of espresso (als ik Instagram en TikTok moet geloven). Daar gaat het al helemaal mis.

Avocado wordt namelijk heel vaak als ‘advocado’ uitgesproken. Espresso als ‘expresso’ en cappuccino… daar bestaan heel wat varianten op. Zowel in uitspraak als in schrift gaat het vaak mis bij dat woord.

Deze week zag ik de variant ‘capuchino’ nog langskomen op LinkedIn. Kopjechino, capucino, cappucino, capuchino: allemaal fout. Je schrijft het met dubbel p en dubbel c. Fonetisch: kapputjino.

Latte macchiato wordt dan weer vaak als ‘mashiato’ uitgesproken. Of ‘matchiato’. Tip: onthoud dat je de ‘cch’ uitspreekt als een ‘k’.

Heb je een minuutje?

Deze gaat zó vaak fout, ook op televisie. Er wordt vaak: ‘minutie’ gezegd. De ‘u’ en de ‘i’ worden namelijk omgedraaid. Die fout is natuurlijk snel gemaakt, want het woord ‘minuut’ gebruiken we vaker. Maar als we het over projectielen voor vuurwapens hebben, is het toch echt munitie.

Nog zo’n misverstand is ‘een saaie bedoeling’ in plaats van ‘een saaie bedoening’. Ook hier snap ik de fout wel, want we gebruiken het woord ‘bedoeling’ een stuk vaker. Toch is het niet de bedoeling en gaat het om ‘een saaie bedoening’.

Net andersom

Ken je dat filmpje van die vrouw die zegt: ‘om koekjes te rapsen en kaas’? Ook dit is een snel gemaakte fout: het omdraaien van letters.

‘Rapsen’, ‘wepsen’, ‘spycholoog’ en ‘percies’: een daarvan heb je vast weleens gehoord. Zo niet, kijk dan even naar bovenstaand filmpje.

Ergens onnodig een letter (of 2) tussen plakken

Of er niet tussen plakken, maar er gewoon een andere letter van maken. Of zomaar een letter weglaten. Hier maak ik maar gewoon een rijtje van:

• Eensgelijks: bestaat niet. Het is insgelijks, ook al ben je het ermee eens.
• Enigste: je bent vast niet de enige die het zo zegt, maar die ‘s’ en ‘t’ horen daar niet.
• Eensgezinswoning: het is een woning voor één gezin, dus een eengezinswoning.
• Indentiteitsbewijs: waarom dit zo vaak verkeerd gaat weet ik eigenlijk niet, maar de ‘n’ kan wegblijven. Het is een identiteitsbewijs.
• Handvaten: in deze fout kan ik me dan wel weer vinden. Maar we hebben het hier weer over een uitzondering in de Nederlandse taal: handvatten is juist.
• Oudbollig: het klinkt misschien oubollig en ook al heb je het over iets dat oud is, mag de ‘d’ wegblijven.
• Symptonen: we hebben het niet over muziek, maar over symptomen.
• Ontroerend goed: onroerend goed is niet erg ontroerend, de ‘t’ hoef je dus niet te gebruiken.
• Gaspendaal: hoort gaspedaal te zijn.
• Rontonde of rondtonde: ja, een rotonde is rond, maar dat zeg je niet in het woord zelf. Ook hier wordt er vaak een ‘n’ teveel gebruikt.
• Spuitgaten: het spuit niet uit de gaten, maar het loopt de spuigaten uit. Zonder ‘t’ dus.

Meervoud van meervoud maken

Voor wie het niet doorheeft: musea, data en centra is al het meervoud van een museum, een datum en een centrum. Toch plakken heel wat mensen er nog een ’s achter. Niet nodig!

Wel kun je er een s achter plakken als er geen a staat. Museums, datums en centrums mag dus wel.

Dubbelop

Deze zag ik voorbij komen op LinkedIn en ik moet stiekem toegeven dat ik me hier ook weleens schuldig aan heb gemaakt. Het klinkt heel logisch, maar eigenlijk is het dus hartstikke dubbel.

Komt ‘ie: APK-keuring en BSN-nummer. APK is de afkorting voor Algemene Periodieke Keuring. En BSN is de afkorting voor Burgerservicenummer. Keuring en nummer komen er dus al in voor, waarom plakken we het er dan bij zo’n afkorting nog een keer achter? Eigenlijk niet nodig dus.

Vanille en medaille

‘Vanielje’ en ‘medalje’, brr… Hoor ik vaak, en ik krijg er altijd een beetje de kriebels van. Zo spreek je het namelijk echt niet uit. Fonetisch is het vaanieje en meedaje. Er mag in beide woorden dan wel 2x een L staan, maar die hoor je niet uit te spreken.

Marketing- en communicatiewereld

Ik las veel klachten over woorden in de marketing- en communicatiewereld waar onnodig een Engelse draai aan wordt gegeven. Maar ik ken ook nog twee Nederlandse woorden in dit wereldje die vaak verkeerd worden uitgesproken.

• Mond-op-mondreclame: gelukkig moet dit mond-tot-mondreclame zijn, anders zou ik er niet vrolijk van worden. Mond-op-mondbeademing bestaat natuurlijk ook, maar dat is iets heel anders. Bij deze vorm van reclame hoeven de monden gelukkig niet op elkaar.
• Markcomfort salaris: klinkt dan misschien als een heel comfortabel salaris, maar het hoort een marktconform salaris te zijn. Het allerliefste noem je dit trouwens helemaal niet, en ben je gewoon duidelijk over het salaris.

‘Hoe duur kost dat?’

En ‘hoe zwaar weegt dat’? Fout! Je kunt kiezen uit:

• Hoe duur is dat?
• Hoeveel kost dat?
• Hoe zwaar is dat?
• Hoeveel weegt dat?

Maar maak geen combinaties, want dan klopt het niet meer. Net als ‘het proeft naar’ trouwens. Je eten of drinken kan ergens naar smaken, maar nooit ergens naar proeven.

‘Hun zeggen dat zij groter als mij is’

Helaas is dit misschien wel de meest voorkomende. En dat doet pijn, want volgens mij ben ik niet de enige die zich daar enorm aan ergert. Over het juiste gebruik van hun of hen lees je in dit artikel wat meer.

‘Dan’ gebruik je na een vergrotende trap. Zij is dus niet groter als mij, maar groter dan ik. Groter dan mij is ook onjuist trouwens. Ezelsbruggetje: zet er ‘ben’ achter. Dan hoor je vanzelf dat ‘zij is groter dan mij ben’ niet klopt.

‘Als’ gebruik je bij vergelijkingen. Dus iemand kan wel net zo groot zijn als zij, maar niet groter ‘als zij’. Bij die vergrotende trap gebruik je weer ‘dan’. ‘Als’ kun je ook gebruiken na hetzelfde, dezelfde, en eenzelfde. Zij heeft dezelfde lengte als hij, kan dus ook.

Snap je het nog? Ik hoop het wel. Dan kunnen we deze fout misschien ooit de wereld uit helpen.

Woorden die ook gewoon moeilijk uit te spreken zijn

Nog even ter afsluiting, 3 woorden die ook gewoon heel moeilijk uit te spreken zijn. Volgens mij heeft iedereen daar soms moeite mee.

1. Aluminium. Amulinium, aluminimum, amluminium en zo kan ik nog wel even doorgaan. Maar ik stop, want ik raak al helemaal in de war.
2. Vicieuze cirkel. Visuele cirkel, vieze cirkel, vicueuze cirkel. Zelf vind ik vooral de combinatie van die twee woorden achter elkaar lastig uit te spreken als ik het snel moet zeggen.
3. Bavarois. Barvois, bafrois, bafrawa. Oké, dit is ook wel een Frans woord. En er zijn meer Franse en Italiaanse maaltijden of drankjes die verkeerd uitgesproken worden (cappuccino!). Zeg maar gewoon bavarwah. Of ga voor een ander toetje.

Herkenbaar?

En, herken je de verkeerde uitspraken in dit artikel? Of betrap jij jezelf er nu op dat je één van deze dingen zelf wel eens verkeerd zegt? Ik ben er vast nog een hele hoop vergeten, want foutjes kom je overal en elke dag tegen. Maar gelukkig wordt er ook een hele hoop goed gezegd.

Welke fout mis jij nou nog écht in dit artikel? Laat het me weten, ik ben benieuwd!