Een flinke pil: 3 tips om communicatie over duurzaamheid behapbaar te maken

Duurzaamheid, verborgen impact, alle transities waarin we nu zitten; het is niet bepaald lichte kost. Sommige dagen voelt het zo overweldigend dat ik het liefst met een grote zak chips onder mijn dekbed wil duiken. En ik ben niet de enige.

Het gaat om grote vragen. Er moet zo ongelooflijk veel gebeuren. Hoe gaan we dat doen? Hoe krijgen we iedereen mee en hoe communiceren we erover? Want natuurlijk weten we wel dat we ‘om’ moeten. Dat ‘alles’ anders moet. Maar hoe vertel je dat aan de verschillende doelgroepen? De mensen die wel willen, maar het allemaal nogal beangstigend vinden. En de mensen die wachten op meer informatie. Of de mensen die er helemaal niet aan willen. Dus hoe gaan we dat doen?

3 manieren om je verhaal te vertellen

Volgens Babette Porcelijn, schrijfster van ‘Het Happy 2050 Scenario‘ (affiliate) zijn er 3 verhalen die we kunnen vertellen. Maar eerst: wat is het Happy 2050 Scenario?

Simpel gezegd is het Happy 2050 een gezonde, gelukkige wereld. Voor iedereen. In 2050 dus. Om dat voor elkaar te krijgen, hebben we nog flink wat werk te doen. En moeten we dat verhaal overbrengen. We moeten vertellen wat we al doen en wat er nog moet gebeuren. Een mooie taak voor iedereen die zich bezighoudt met duurzaamheid en communicatie.

Dit zijn de verhalen die we kunnen vertellen: :

1. Planet first. De draagkracht van de aarde is bepalend. Voor ons Nederlanders betekent dat we onze impact terug moeten brengen van 3 aardes naar 1. Onze economie kan daardoor niet meer groeien, zij moet misschien zelfs krimpen. Dit verhaal zal op flink wat weerstand stuiten.
2. Het hele verhaal. De hele economie laten zien, inclusief de verborgen economie. Alle verliesposten in rekening brengen en wat ons dat kost. Laten zien hoe het anders kan en wat ons dat oplevert. Dit verhaal zal waarschijnlijk beter ontvangen worden dan ‘Planet first’.
3. Het Happy 2050 Scenario. Het ‘waarom’ vertellen. Waar doen we het allemaal voor? Een lang en gelukkig leven. Met als basis een veilige en gezonde wereld. In het ‘Happy 2050 Scenario’ worden de kansen en  die mooie wereld verteld. What’s not to like?

1. Planet first: een zware kluif

Het verhaal van Planet first gaat om minder. Minder consumeren, minder produceren, minder eten. Om zo onze impact op de aarde te verminderen naar een aanvaardbaar niveau. In Nederland consumeren en produceren we zoveel dat we 3 aardes nodig hebben. In andere landen is dat anders. Er zijn landen waar de impact veel lager is. We moeten dus meer doen dan anderen. Voor veel mensen voelt dat als oneerlijk en dus niet wenselijk. Kortom: geen makkelijke boodschap om over te brengen.

2. Het hele verhaal: de verborgen impact laten zien

Op dit moment kijken we met een economische blik naar de wereld. Maar deze blik is niet compleet. Westerse landen hebben veel van hun industrie en landbouw verplaatst naar lagelonenlanden met minder strenge milieuwetgeving. Die productie daar heeft veel impact op klimaat, natuur en milieu. De producten worden door vervolgens geïmporteerd, maar de maakimpact wordt buiten beschouwing gelaten. Zo’n 80% van de impact is verborgen. Daardoor is die blik van ons, op alles wat met duurzaamheid te maken heeft, niet compleet. Niet handig.

Als je die verborgen impact laat zien, dan laat je een completer beeld zien. Een beeld, dat negatiever is dan wat we op dit moment zien. Maar zouden nog meer cijfers het verhaal beter vertellen? Laten we wel wezen, de meesten van ons gaan niet aan bij spreadsheets en cijfers.

3. Het Happy 2050 Scenario: de beste manier om te communiceren

Hoe krijg je het voor elkaar om mensen mee te krijgen in het Happy 2050 Scenario? Die uitdagingen waar we voor staan kunnen nogal overweldigend voelen, waardoor het makkelijker lijkt om al die ernst en doem te negeren. Want hoeveel last hebben we er nu van in ons kikkerlandje? Als het warmer wordt, hangen we gewoon een airco aan ons huis. Probleem opgelost.

Met Het Happy 2050 Scenario kunnen alle wereldburgers een goed en gezond leven leiden in 2050. Op een plek waar het goed toeven is. Overal dus. Daar moeten we wel een en ander voor doen. Maar als we die punt op die horizon blijven zien, dan kan het. Dat is dus de boodschap die we moeten brengen. Als we samen onze schouders eronder zetten, dan is het mogelijk. En wij, communicatiemensen, moeten erover blijven vertellen. Op een positieve, constructieve manier. Praten over oplossingen, niet over problemen.

We hebben nog maar 5% nodig om het kantelpunt te bereiken

Je hebt 25% van de bevolking nodig om een systeem definitief en onomkeerbaar te laten kantelen. Dat zegt Jan Rotmans, professor transitiekunde. Volgens hem duurt het vrij lang voordat je die 25% bereikt hebt, maar als je dat voor elkaar hebt gekregen, dan gaat de resterende 75% vrij snel om. Omdat de transitie dan in een stroomversnelling komt. Rotmans schat dat zo’n 20% van de Nederlanders een duurzame leefstijl nastreeft. Nog even aan de slag dus.

Slagkracht, oftewel: hoe gaan we dit nu aanpakken?

‘Het Happy 2050 Scenario’ eindigt met ‘slagkracht’. De slagkracht die wij als crew hebben. De acties die wij kunnen nemen om dat scenario, een gelukkige en gezonde wereld in 2050 te bereiken. Zodat wij, met ons allen, als een grote vloot zeilbootjes het huidige systeem vlot kunnen trekken. We hoeven niet te wachten op andere partijen, zoals de overheid en grote industrieën. We kunnen zelf aan de slag. Onder meer met Porcelijn’s leefregels.

De leefregels van Porcelijn

De leefregels zijn vuistregels voor de crew, voor ons dus, om dat ‘Happy 2050 Scenario’ te bewerkstelligen. Dit zijn de leefregels die Porcelijn geformuleerd heeft:

• Geluk – Ga voor een waardig, waardevol leven voor jezelf en anderen.
• Welzijn – Zorg voor een veilige basis, leef gezond, werk samen, onderhoud contacten, ga voor je bliss en blijf leren.
• Gelijke kansen – Koop slaafvrij, fair trade en fair chain, help kansarmen in hun kracht te gaan staan, wees integer en verzet je tegen corruptie, gebruik geen drugs.
• Economie – Gebruik je geld voor een happy 2050, betaal belasting, betaal de echte prijs, maak geen schulden, zet je geld bij een happy 2050 proof financiële instelling.
• Natuurlijke hulpbronnen – Consumeer binnen de draagkracht: focus op ontspullen, plantaardig eten, schoon vervoer en een kleiner duurzaam huis; doe met  minder en voorkom verspilling.
• Beleid – Kies! Stem op een happy 2050 proof partij, of word zelf actief voor een happy 2050 beleid.
• De crew – Gebruik je slagkracht en bouw mee aan een happy 2050, inspireer anderen, leef het voor, wees nieuwsgierig en geniet ervan.
• Veilige planeet – Zet je in voor een levende planeet, voorkom schade aan milieu, klimaat en natuur, creëer groen, plant veel bomen, bescherm natuur.

En wat ik daar dan nog aan toe wil voegen: praat erover. Praat over alles wat je doet. Deel je verhaal. En dat van je organisatie.

Communicatie over duurzaamheid: een must

Porcelijn kreeg het voor elkaar om mijn drive weer terug te brengen. Met ‘Het Happy 2050 Scenario’ zwengelt ze mijn vuur weer aan. Niks met een zak chips onder mijn dekbed, maar de wereld in en het verschil maken. We hebben maar een paar anderen nodig voordat het omslagpunt komt. Ik heb er zin in.

Hoe kun jij in je werk meer doen met duurzaamheid? En hoe kun je de impact die je nu al hebt laten zien aan je omgeving? Dat kan met goede marketing en communicatie. Als communicatieprofessional kun jij hier nu ook al mee aan de slag in je werk en organisatie.