Een boek schrijven: de 7 meestgestelde vragen

Zo’n miljoen Nederlanders zou de ambitie hebben om een boek uit te brengen. Een beetje denken, beetje typen, wat leuke plaatjes erbij en even later rolt ’ie van de band: een eigen boek. Terwijl iedereen lyrisch over jouw boek praat, tel jij je geld. Of is het uitbrengen van een eigen boek toch minder romantisch dan het lijkt? Kortgeleden bracht ik mijn vierde boek uit. Naast enthousiaste reacties over dit boek krijg ik vragen van mensen die ook een boek willen uitbrengen. Want, hoe werkt dat nu? In dit artikel beantwoord ik de 7 meestgestelde vragen over het schrijven én uitbrengen van een boek.

1. Word ik rijk van boeken schrijven?

Laat ik maar meteen met de deur in huis vallen: als je denkt dat je rijk wordt als je een boek schrijft dan heb je het mis. Tuurlijk, er zijn uitzonderingen. Zo verkocht JK Rowling wereldwijd meer dan 500 miljoen Potter-boeken, zij verdiende hier miljarden mee. Maar jij bent niet JK Rowling dus die 500 miljoen is een utopie. Als literaire schrijvers 2.000 boeken verkopen verdienen zij nog geen € 4.000 aan 1 boek. Dat klinkt best leuk totdat je het bedrag deelt door het aantal uren dat de schrijver heeft gespendeerd aan het schrijfproces, dan komt het op het uursalaris van een 17-jarige vakkenvuller.

Schrijf jij een managementboek en breng je dat uit bij een uitgeverij? Dan verdien je meestal zo’n 10% van de verkoopprijs. Stel, de verkoopprijs van je boek is €25 euro dan steek jij dus bij 2.000 exemplaren totaal € 5.000 in jouw zak. Wie weet zit je dan op het uursalaris van een 21-jarige vakkenvuller?

Breng jij je eigen boek uit dan steek je alle winst in je eigen zak. Tenminste… áls je winst draait, want je bent veel meer tijd kwijt aan al het regelwerk. Ook de kosten voor de redactie, vormgever en drukkerij betaal je zelf. Daar komen vaak nog de kosten van CB Logistics (voorheen Centraal Boekhuis) bovenop. CB zorgt dat jouw titel beschikbaar is bij 1.500 online en offline verkopers zoals Bol.com en Managementboek. Dat betekent wel dat er minstens 42% handelsmarge afgaat en je elke maand een paar tientjes aftikt voor onder andere fondsbeheer, registratie en verslaglegging. Als je zelf boeken uitbrengt moet je dan ook onderaan de streep heel wat boeken verkopen om er zelf nog iets aan over te houden. Uit een enquête van SchrijvenOnline bleek dat 55% van de self publishing boekschrijvers géén winst gemaakt heeft.

2. Als het weinig verdient, waarom zou ik dan een boek schrijven?

De redenen waarom mensen een boek willen schrijven, verschillen flink. De een wil een vinkje op z’n bucketlist kunnen zetten, de ander wil JK Rowling overtreffen en een ander wil z’n expertstatus verhogen. Waarom ik al 4 keer een boek schreef? Omdat het voor mij een groot feest is. Tijdens het schrijfproces komen de 3 dingen samen die ik het allerliefste doe: kennis verrijken, schrijven en kennis delen.

Klinkt dat zweverig? Snap ik, maar dat verrijken van mijn eigen kennis levert mij veel op omdat ik die nieuwe kennis ook kan toepassen in mijn werk als spreker en trainer. Win-win. En net als veel andere auteurs zie ik mijn boeken ook als een ultiem marketingmiddel om aan mijn business te bouwen. Je ligt letterlijk op het nachtkastje van je doelgroep en wordt al snel gezien als een autoriteit. Met regelmaat vraagt een lead mij te spreken of te trainen, omdat zij eerder mijn boek lazen.

Yves Pilet schreef het boek Boost your employer brand. Het proces duurde een stuk langer dan hij vooraf had verwacht, maar het is het wel waard: “Als je een boek hebt geschreven, wordt je reputatie als expert enorm versterkt. Je gaat niet duizenden boeken verkopen, maar als je het gepubliceerd hebt, ziet jouw doelgroep je wel zo.”

3. Hoeveel boeken zou ik verkopen, denk je?

Ook dit verschilt flink per boek. De doelgroep, jouw timing, jouw tactiek en een dosis geluk spelen mee. Nu verkocht JK Rowling dus meer dan 500 miljoen Harry Potter-boeken. Een literaire schrijver zit al aan de champagne bij de verkoop van 2.000 boeken. Sowieso liggen allebei die verkoopcijfers hoger dan de gemiddelde oplage van een nieuw boek in Nederland. Dat zou 1.648 exemplaren zijn waarbij ook de hoge oplages van vertaalde bestsellers zijn meegeteld.

Het gaat bij een boek niet om verkochte aantallen, maar om de steen in de vijver die het boek is.
– Erwin Wijman, auteur van o.a. Zo verkoop je alles.

Als Aartjan van Erkel elke keer champagne had gedronken bij de verkoop van 2.000 van zijn managementboeken dan waren er aardig wat flessen doorheen gegaan. Aartjan is de beruchtste copywriter van Nederland en auteur. Hij schreef 3 bestsellers die meer dan 30.000 keer zijn verkocht. Als je denkt dat dat veel is? Aaltje Vincent lijkt de JK Rowling in sollicitatieland: ze heeft al meer dan 100.000 boeken over jobmarketing en solliciteren verkocht. Jaloersmakende verkoopcijfers voor auteurs zoals ik. Van mijn eerste 3 boeken verkocht ik ‘maar’ zo’n 6.500 exemplaren. Mijn vierde boek De 7 magische woorden is nog maar net uit, dat wordt natuurlijk een bestseller.

4. Wanneer is mijn boek een bestseller?

Zoals voormalig persvoorlichter van CPNB (Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek) Peter Rosendaal zei: ‘met de term bestseller kan speels worden omgegaan’. Er rouleren dan ook allerlei cijfers. Monique Bransen van uitgeverij Haystack gaf tijdens een interview aan dat een boek een bestseller is als er binnen enkele maanden minstens 1.000 exemplaren van zijn verkocht.

In Het Bestsellerboek schrijven auteurs Charlotte Meindersma en Hanneke de Wit dat in de praktijk een boek een bestseller wordt genoemd als er een groot aantal exemplaren van wordt verkocht. Of als het hoog scoort in de ranglijsten. In datzelfde boek staat ook dat om op nummer 1 van Managementboek te komen je gemiddeld zo’n 500 boeken moet verkopen binnen 30 dagen. En nog 1 ding over Het Bestsellerboek: het is een van mijn favoriete boeken van afgelopen jaar. Vooral tijdens de voorbereidingen van de marketing van mijn vierde boek heb ik er veel aan gehad. Het gaf mij de inzichten waarmee ik zelf kan zorgen dat De 7 magische woorden een bestseller wordt.

5. Moet ik uitgeven via een uitgeverij of zelf uitgeven?

Dat ik Het Bestsellerboek van a tot z las, was onder andere omdat ik mijn boeken zelf uitgeef. Da’s nooit een bewuste keuze geweest: als copywriter weet ik hoe ik moet schrijven. Ook had ik al een geweldig netwerk waar redacteuren en vormgevers deel van uitmaken. Via via vond ik de weg naar een goede drukkerij. Dat je dan ook een uitgeverij moet worden, een ISBN-nummer moet aanvragen en moet zorgen dat je aangemeld bent bij CB Logistics… daar kwam ik ergens achter toen het boek al voor 75% klaar was. Er was geen weg meer terug.

Nu ben ik een paar boeken verder en zie ik voor- en nadelen aan zelf uitgeven. Waar je sowieso bij stil moet staan is dat je alle kosten zelf voorfinanciert. De kosten voor mijn laatste boek kwamen rond de €10.000 euro uit. En ik heb nu al plannen voor boek 5 waarbij ik waarschijnlijk kies voor een uitgeverij.

Waarom een uitgeverij? Omdat je dan alleen het boek hoeft te schrijven. De rest van het werk kun je uit handen geven. Lekker makkelijk. Verder krijg je royalty’s betaald per verkocht boek waardoor het risico bij de uitgeverij ligt. Zij nemen de kosten voor redigeren, vormgeving en drukken voor hun rekening. De nadelen? Dat je minder invloed hebt op de manier van promotie en minder flexibel bent als je bijvoorbeeld ook boeken wilt weggeven tijdens een training.

6. Voor welke valkuil moet ik oppassen?

Naast het misverstand dat je een berg geld kan verdienen met een boek liggen 2 valkuilen: het Imposter-syndroom en uitstelgedrag. Laten we starten bij het Imposter-syndroom, dat onzekere gevoel dat je de verwachtingen bij anderen niet kan waarmaken. Elke auteur vertoont symptomen van dit syndroom tijdens het proces van het schrijven van een boek. Zo weet ik zeker dat als ik een open haard had gehad de draft van dat boek daar meermaals in was beland. Gelukkig waren daar de proeflezers. Tuurlijk hadden zij kritiek op bepaalde punten die ik vervolgens kon aanpassen, maar ook fijn: de proeflezers bevestigden dat het onderwerp en de manier waarop ik dit opschreef echt de moeite waard waren.

Luister heel goed naar je proeflezers en doe daar iets mee. Jij bent de schrijver, maar niet de lezer.
– Arjan Elbers, auteur van Het Recruitment Fundament en Saffraan & Sjalotje.

Dan is er die tweede valkuil: het uitstelgedrag. Het blijven uitstellen is vaak het gevolg van het Imposter-syndroom en wordt vaak veroorzaakt door de hoeveelheid werk die het schrijven van een boek met zich meebrengt. Zo had ik de eerste week van januari contact met 2 mensen. Allebei zijn ze van plan om dit jaar écht een boek uit te brengen. Een paar maanden later vroeg ik naar de voortgang. Die was er niet. Beide personen gaven aan dat het lastig was om tijd vrij te maken naast hun fulltime baan en een druk gezinsleven.

Wat mij bij al mijn 4 boeken heeft geholpen om te voorkomen dat uitstelgedrag afstelgedrag werd, is het zetten van een stok achter de deur. Dit deed ik op verschillende manieren: zo sprak ik met de eindredacteuren én vormgever vast af wanneer ik mijn draft zou leveren. Ook deelde ik op social media dat ik binnen x-tijd een nieuw boek zou publiceren. En de allerbeste manier? Al wat boeken verkopen via de pre-order. Door te zorgen dat ik al meerdere boeken had verkocht, was er echt geen weg meer terug.

7. Hoelang duurt het schrijven van een boek?

Een beetje boek heeft minstens 35.000 woorden. Als je even een dagje overwerkt kan je die 35.000 woorden al getikt hebben. Tenminste als je net zo snel tikt als de snelste typer ter wereld: de Amerikaanse schrijfster Barbara Blackburn. Zij typt zo’n 750 aanslagen per minuut. In Nederland telt een woord gemiddeld 11,5 letters, tel er een spatie bij op en je komt uit op nog geen 10 uur tikwerk.

Maar goed, een tekst tikken of een boek schrijven is wel even andere koek. De tijd die je als auteur nodig hebt om een tekst van 35.000 woorden te schrijven, hangt af van verschillende factoren. Denk aan de complexiteit van het onderwerp, hoeveel research er nodig is, jouw schrijfervaring en de eisen die je stelt aan de kwaliteit van de tekst. Ook maakt het uit of je af en toe een uurtje schrijft óf een blok in je agenda zet van een paar maanden.

Met doorzettingsvermogen, focus en door haar eigen koers te varen schreef Marjolein Bongers haar bestseller LinkedIn Power binnen 2 weken. Oké, ze geeft toe dat het redigeren wat langer duurde maar 2 weken: wauw. Saskia van den Brand is kinderboekenschrijfster. Haar boek Avonturen in Boekenatlas is genomineerd voor de Hotze de Roosprijs 2023, een prijs voor het beste kinderboekendebuut. Saskia vertelt: “Schrijven zelf is slechts een klein stukje van de hele puzzel. Natuurlijk wist ik wel dat er veel andere mensen betrokken waren, maar het schrijven zelf is slechts een klein onderdeel.”

Hoelang de research en het schrijven van mijn boek De 7 magische woorden duurde? Ik ben de tel kwijt. Wel weet ik dat ik maandenlang 1 dag per week mijn agenda blokte om aan het boek te werken. Ook besteedde ik er elk weekend wel een paar uur aan. Vervolgens spendeerde ik nog eens 2 maanden 1 dag per week aan het proces rondom redigeren, vormgeven en boekpromotie. Ook waren 2 redacteuren samen zo’n 15 uur aan het redigeren kwijt. De vormgever was zo’n 40 uur zoet.

Dat waren ze: de 7 meestgestelde vragen over het schrijven én uitbrengen van een boek. Heb jij ook plannen om een boek te schrijven maar is jouw vraag niet beantwoord? Stel ’m gerust in de comments.