In 5 stappen naar een wél bruikbaar dashboard-design

Met een overkill aan data schiet je je doel voorbij en raak je het overzicht kwijt. Om te begrijpen wat een dashboard nu eigenlijk echt moet doen, moeten we terug naar de essentie. Design. Ik zal dit toelichten. Flashback naar de vroege jaren 80.

Dashboards zijn bedacht om gegevens leesbaar en eenduidig weer te geven. Het design is dus geen bijzaak maar hoofdzaak. En juist daar gaat het vaak mis. Veel marketing-dashboards zijn een surplus van data geworden, zonder dat men weet wat er nu eigenlijk gemeten wordt. Het is verklaarbaar, want we de afgelopen jaren is data voor veel marketeers leidend geworden. Maar dat alles meetbaar is wil nog niet zeggen dat je alles moet meten.

Als kind was ik gek van auto’s. Ik woonde in Driebergen, pal naast de IVA, het opleidingsinstituut voor automotive business management. Na schooltijd liep ik vaak als nieuwsgierig jongetje over de parkeerplaats. Vol ontzag staarde ik dan naar de mooie auto’s die er stonden. Loerend door de ramen keek ik naar de glimmende dashboards. “Wow, deze kan wel 200 km per uur!” Bevangen door naïviteit wist ik toen nog niet dat de realiteit anders is.

Samensmelting van functionaliteit en design

Normale personenauto’s uit die tijd halen deze snelheid bij lange na niet. Mijn huidige auto zou deze snelheid waarschijnlijk alleen in een vrije val halen (ik heb het nog niet geprobeerd). Maar waarom geven auto-dashboards deze snelheid dan aan? Voila: design. Als je achter het stuur zit moet je makkelijk en snel kunnen zien hoe hard je rijdt. Autofabrikanten ondervonden dat de gereden snelheid het beste af te lezen is wanneer de snelheidsmeter omhoog staat. En dus, om in het midden uit te komen, geeft de snelheidsmeter een max aan die de werkelijke topsnelheid met tientallen kilometers overtreft. Een goed voorbeeld van de samensmelting van functionaliteit en design. De basis voor dashboarding vandaag de dag.

5 stappen voor je zakelijke dashboard

Terug naar nu. Want wat opvalt is dat sommige marketeers de essentie van het dashboard uit het oog zijn verloren. En dat is zonde, want zo haal je er niet het maximale uit. Hier volgen 5 stappen om je zakelijke dashboard zo in te richten dat het echt bijdraagt aan de bedrijfsdoelstellingen.

Stap 1. Formuleer doelen en KPI’s

Het klinkt evident, maar toch missen dashboards vaak nog een duidelijk doel. Een dashboard kan je veel informatie geven, maar als je niet duidelijk hebt gemaakt wat het moet doen, levert het je weinig op. Wil je prestaties van het bedrijf monitoren, of specifieke campagnes in de gaten houden? Formuleer KPI’s, bepaal wanneer iets een succes is. Zonder KPI’s is een dashboard namelijk geen dashboard, maar een rapport.

Stap 2. Bepaal de termijn en eindgebruiker

Kijk je dagelijks naar de data, of wil je momentopnames monitoren? Dit bepaalt de wijze waarop je het dashboard gaat gebruiken en dus ook hoe je het moet inrichten.

Belangrijke factor hierbij is weten wie de eindgebruiker is. Is het een instrument voor de marketingafdeling, of kijkt de CEO mee? Een CEO zal niet snel geïnteresseerd zijn in het aantal views van een Insta Reel. Maar wil vaak wel, minimaal eens per kwartaal, zien of de marketinginspanningen bijdragen aan zijn bedrijfsdoelstellingen..

Stap 3. Verzamel de juiste data

Webanalytics-data geven veel informatie over de performance van je website en campagnes. Met een dashboard kun je deze data beter visualiseren, samenvatten en andere databronnen bundelen zodat de gebruiker ‘the bigger picture’ krijgt. Ook CRM-data, webshop-data, engagement-data en – waar het nog bestaat – offline data kun je meenemen in je dashboard.

Welke data je verzamelt, bundelt en visualiseert is iets wat je vooraf moet afvragen. Op die manier kun je met behulp van data je strategische keuzes bepalen en bijstellen.

Stap 4. Kies de juiste tools

Er zijn veel verschillende tools beschikbaar om dashboards mee te maken. Van eenvoudige spreadsheet-programma’s tot complexe BI-software. Kies de tool die het beste aansluit bij jouw specifieke behoeften en die je medewerkers gemakkelijk kunnen gebruiken. Bepaal hoe de tool de data moet weergeven en of dit aansluit bij jouw visie op het dashboard.

Stap 5. Maak een overzichtelijk ontwerp

Als je de vorige stappen hebt doorlopen kun je beginnen met het ontwerp. En als het goed is, is het nu veel eenvoudiger geworden om te bepalen hoe het dashboard er moet uitzien. Het design volgt altijd de functionaliteit, en dat is bij een dashboard niet anders. Ontwerp je dashboard zo dat het overzicht geeft, makkelijk te interpreteren is en het mogelijk maakt verbanden te leggen.

Met een dashboard aan het stuur

Met een goed ontworpen dashboard gaat de data vóór je werken. En wordt het geen doel op zich, maar breng het je dichterbij je einddoel. Wedden dat je hier aan terugdenkt de volgende keer dat je achter het stuur zit?