Scanbare tekst schrijven? 8 tips om meteen toe te passen

79% van de mensen leest een online tekst in eerste instantie helemaal niet. Ze scannen de tekst alleen om zo snel mogelijk een antwoord te vinden op hun vraag. Het is dus heel belangrijk om je tekst zo te schrijven, dat de belangrijkste informatie altijd aankomt. Hoe schrijf je een goede, scanbare tekst?

In haar boek ‘Tekst werkt‘ (affiliate) geeft Nicol Tadema- de Voor een berg aan tips voor tekst binnen recruitment en HR. Ik werd getriggerd door haar hoofdstuk over scanbaar schrijven. Vanaf een beeldscherm lezen we tot wel 30% langzamer dan vanaf papier. Dat lijkt één van de oorzaken te zijn waardoor online minder goed gelezen wordt. Daarnaast leiden vormgeving en bewegende beelden af.

We scannen teksten volgens allerlei patronen. Het bekendste patroon is het F-patroon: je begint links met lezen en eindigt rechts. Ook wordt er meer tekst gelezen die bovenaan een pagina staat dan onderaan. Daarnaast zijn er het Layercake- en het Spotted-patroon. De gemene deler van elk scanpatroon is dat lezers zo snel mogelijk een antwoord willen op hun vraag. Het loont dus om rekening te houden met het scangedrag van jouw lezer op het moment dat je een tekst schrijft. Ik bespreek 8 tips uit het boek van Tadema.

1. Gebruik knallende koppen

Een kop is een korte, vetgedrukte tekst waaruit direct af te leiden is wat er in de alinea eronder terug te vinden is. De koppen vormen in een ideaal geval de samenvatting van je verhaal. Dat vraagt er wel om dat je per alinea echt maar 1 thema behandelt. Horen er meerdere alinea’s onder de kop? Kies dan voor een extra tussenkop.

2. Vat de kernboodschap samen in de eerste alinea

Het doel van jouw boodschap zet je direct in je eerste tekstalinea. Die alinea is dus eigenlijk een informerende samenvatting van je gehele tekst. Hierbij wordt een krachtige tekstalinea van ongeveer 50 woorden aangeraden. Haakt de lezer na die eerste alinea toch nog af? Dan is de kern van de boodschap in elk geval gelezen.

3. Zorg voor scanbare tekstbrokken en opsommingen

Het gebruik van lijstjes met opsommingstekens is het antwoord op scannende lezers. Tekst in een opsomming kan rekenen op meer aandacht dan diezelfde tekst in een lopende tekst. Een aantal feiten over opsommingen:

• De tekst achter het allereerste opsommingsteken krijgt de meeste aandacht.
• Een oneven aantal opsommingstekens komt in het onbewuste brein betrouwbaarder over dan een even aantal.
• Een opsomming met 3 elementen krijgt overal en altijd de meeste aandacht.
• De kijklimiet ligt bij 7 opsommingstekens. Alles na die 7 tekens is dus zonde van jouw moeite.
• Vinkjes als opsommingstekens hebben een positieve associatie, zeker als het groene vinkjes zijn. Daarover hieronder meer.
• Opsommingen ziet een zoekmachine als belangrijker dan de tekst eromheen.
• Het laatste punt in een opsomming wordt meer bekeken dan het voorlaatste punt in de opsomming.

Je hebt je kijklimiet gehad, dus we gaan snel door. Het is ook van belang welke opsommingstekens je gebruikt. Ze zijn er in alle vormen en maten. Het groene vinkje heeft een magisch effect op ons onbewuste brein en geeft een boost aan je conversie. Groene vinkjes werken dus veel beter dan elk ander opsommingsteken. Waarom dat zo is? Ons brein associeert een vinkje met iets dat goed is. Bijvoorbeeld dat iets goedgekeurd, afgevinkt, inbegrepen, of voldaan is. En groen is een positieve kleur door de associaties met balans, harmonie, evenwicht, vernieuwing, vertrouwen, veiligheid en voorspoed.

4. Gebruik geen woord te veel

De belangrijkste vraag van je lezer staat centraal en die beantwoord je. Meer niet. Het bij je kernboodschap blijven en overbodig woordgebruik voorkomen in een scanbare tekst lukt je als je:

• Actief schrijft
• Jenga speelt
• Schrijft in spreektaal
• Eventueel naar verdiepende pagina’s doorverwijst via een hyperlink

5. Speel in op gevoel

We scannen dus een tekst met het deel van het brein dat gevoel opwekt. Pas als het gevoel klopt en de tekst op het eerste gezicht de vraag beantwoordt, lezen we verder. Om het gevoel te laten kloppen, speel je in op de emotie en schrijf je een tekst bewust voor het onbewuste brein. De 7 beïnvloedingsprincipes van Cialdini komen hier bijvoorbeeld kijken.

6. Zet visuele kenmerken in

Visuele kenmerken maken een tekst online een lust voor het oog. Denk bijvoorbeeld aan het gebruik van:

✅ Witregels
✅ Kaders
✅ Opsommingstekens
✅ Lijstjes, tabellen en grafieken
✅ Hyperlinks naar externe content
✅ Vet maken van belangrijke woorden of zinnen
✅ Kleur
✅ Afbeeldingen, video’s of infographics

7. Zet cijfers in

Cijfers nemen minder ruimte in, wat je tekst korter maakt en cijfers vallen op in tekst. Alles wat anders is dan letters krijgt (meer) aandacht en dus werkt het om een scanbare tekst te schrijven.

Kijk maar eens naar het verschil:

‘Zeven dagen per week, dag en nacht’ of ’24/7′
‘Honderd procent’ of ‘100%’

8. Zorg voor een call-to-action

Als lezers na het scannen van je tekst tot actie willen overgaan zoekt het oog automatisch naar een actiebutton of naar de onderkant van je tekst. Die zoektocht moet beloond worden, zodat conversie volgt. Deel contactgegevens (dus niet alleen ‘neem contact op’ maar concreet de contactgegevens om dat te kunnen doen) en/of zorg voor een opvallende call-to-action-button. Bij de call-to-action-button komen powerwoorden goed tot hun recht.

Check je tekst op deze punten voordat je hem online zet. Dan is de kans dat je informatie overkomt veel groter.

Aan de slag met scanbare tekst

Tadema heeft met Tekst werkt (affiliate) een ontzettend praktisch handboek geschreven, wat van toegevoegde waarde is voor iedereen die met tekst werkt. Het leest fantastisch weg en is vooral heel compleet. Ook als ervaren tekstschrijver heb ik veel nieuwe dingen opgestoken en mijn geheugen is weer opgefrist. Ik sta op scherp en ga de komende tijd nog eens kritisch naar mijn eigen teksten kijken.