Vaker nee zeggen? Zet je eigen nee-club op!

‘Nee’ is voor veel van ons één van de moeilijkste woorden om hardop te zeggen. Vooral voor vrouwen, blijkt uit wetenschappelijk onderzoek. Toch is het belangrijk om dat 3-letterwoord regelmatig over je tong te laten rollen, zeker voor je carrière. Vrouwen nemen nu vaak het minst gewaardeerde werk op zich en het is tijd dat om dat te veranderen. Eerlijk zullen we alles delen, maar hoe pakken we dat aan?

Niet-promotiewaardige taken

Linda Babcock, Brenda Peyser, Lise Versterlund & Laurie Weingart viel het op dat het relatief vaak vrouwen zijn die bijvoorbeeld het bedrijfsfeest organiseren of nieuwe medewerkers inwerken. Dit zijn niet-promotiewaardige taken. Een niet-promotiewaardige taak is belangrijk voor de organisatie waar je werkt, maar je helpt je carrière er niet mee vooruit. Alle collega’s vinden het fijn als je het doet en je wordt erom geprezen, omdat ze als wenselijk gedrag worden gezien binnen een organisatie. Deze taken zijn vaak niet zichtbaar en vereisen geen specialistische vaardigheden. Waar kun je aan denken bij niet-promotiewaardige taken?

1. Anderen helpen hun werk te doen en invallen als mensen afwezig zijn
2. Organiseren en coördineren van het werk van anderen
3. Redigeren, proeflezen en compileren van het werk van een ander
4. Logistieke planning en speciale evenementen
5. Bestuurswerkzaamheden
6. Werving
7. Conflicten tussen collega’s oplossen
8. Collega’s met privéproblemen helpen
9. Inwerken, trainen en mentorschap
10. Huishoudelijk kantoorwerk, zoals koffie halen, opruimen of schoonmaken.

Hoe kan het dat deze taken vaak bij vrouwen uitkomen? Daar hebben de schrijfsters uitvoerig onderzoek naar gedaan en de resultaten bespreken ze in hun boek De nee-club (affiliate). Ze leggen de mechanismen bloot achter de ongelijke taakverdeling op het werk. Het is bewezen dat vrouwen vaker ja zeggen tegen niet-promotiewaardige taken, maar ook dat ze er vaker voor gevraagd worden. Daarnaast wordt in het boek besproken hoe vrouwen kritischer kunnen kijken naar de taken die ze op zich nemen. Een ‘nee-club’ kan je hierbij helpen.

Betere beslissingen over hoe je je tijd op het werk doorbrengt

Zelf begonnen de dames meer dan tien jaar geleden hun ‘nee-club’. De leden hadden uiteenlopende banen en werkten voor verschillende organisaties. Ze hadden hun eigen interesses en talenten. Iedere maand ontmoetten ze elkaar in een plaatselijk restaurant. Daar analyseerden ze hun problemen met nee zeggen en wisten uiteindelijk verbetering te brengen in de manier waarop ze hun tijd op het werk doorbrachten.

Nu kan ik zelf ook nogal beroerd ‘nee’ zeggen. Vaak hoor ik mezelf ‘ja’ zeggen voordat ik überhaupt heb nagedacht over wat ik wil en wat gezond voor mij is. Herken je dat? Dan zie jij vast de waarde van zo’n club ook in. Het lijkt mij heel fijn om een club te hebben die je hard (wel liefdevol) met je neus op de feiten drukt, je steunt en waar je mee kunt sparren. Maar hoe zet je zo’n nee-club op?

Je eigen nee-club opzetten

Er zijn volgens Babcok, Peyser, Versterlund en Weingart geen regels voor het opzetten van de perfecte nee-club: elke club neemt het karakter en de behoeften van haar leden aan. Er zijn wel een paar dingen die ze hebben geleerd en je ter overweging mee willen geven: wees doelgericht, blijf gefocust en geef vooral steun. Tijdens de eerste paar bijeenkomsten is het goed om het erover eens te worden waarom jullie er allemaal zijn. Het bepalen van jullie doel is een goed vertrekpunt.

Doel

Een nee-club is bedoeld om de leden te helpen betere beslissingen te nemen over hoe zij hun tijd op het werk doorbrengen. De club helpt je ermee door een oordeel te vellen over de promotiewaardigheid van taken die je gevraagd wordt te doen of waarvoor je je vrijwillig kunt opgeven. Daarnaast helpt de club je door ervoor te zorgen dat je ‘ja’ en ‘nee’ zegt tegen de juiste dingen en houdt je ook verantwoordelijk voor die keuze. Door er met elkaar over in gesprek te gaan wordt je je bewust van het impliciete nee dat elk ja met zich meebrengt. En de club geeft je advies over hoe je op het juiste moment en op de beste manier nee kunt zeggen tegen niet-promotiewaardige taken.

Leden

Het advies is om de club klein te houden, maximaal zes vrouwen. Dat houdt iedereen betrokken en voorkomt dat vrouwen ondersneeuwen. Verder is het belangrijk om vrouwen te vinden met wie je een aantal dingen gemeen hebt, maar niet te veel. Zoek een evenwicht tussen comfort en diversiteit aan ervaringen. De vrouwen hoeven elkaar niet allemaal te kennen, maar het is natuurlijk wel fijn als iedereen zich op zijn gemak voelt. Streef daarnaast naar diversiteit – probeer vrouwen van verschillende rassen, leeftijden, functies en niveaus te vinden, zodat je uiteenlopende invalshoeken hebt.

Bijeenkomsten

Een verzoek voor een niet-promotiewaardige taak komt vaak (onverwacht) op je pad en het is moeilijk om oude gewoontes te doorbreken. Daarom is het belangrijk om regelmatig bij elkaar te komen, zodat je de uitdagingen en oplossingen met elkaar kunt bespreken en elkaar kunt steunen. Plan de bijeenkomsten ruim van tevoren in of kies ervoor om bij elkaar te komen als één van de leden hulp nodig heeft. Vaak worden de gesprekken persoonlijk en soms emotioneel, dus ontmoet elkaar face-to-face of via videobellen, dat vergemakkelijkt het contact.

Clubnormen

Vertrouwen is noodzakelijk voor mensen om dingen te delen, dus houd de gesprekken echt tussen de leden. Daarnaast houd je elkaar verantwoordelijk voor gedrag, maar veroordeel je niet. En erken dat iedereen verschillende kwetsbaarheden en redenen heeft om ja te zeggen – sommige persoonlijk, andere situationeel. Respecteer die verschillen en pas je suggesties erop aan. Verder is het heel belangrijk om successen te vieren. De schrijfsters hadden er een traditie van gemaakt om een tiara uit te reiken aan de persoon die die maand het meeste succes had met nee zeggen. Daar kun je vast je eigen variant op bedenken.

De kosten van niet-promotiewaardig werk

Denk je nu ‘Wat overdreven, een nee-club’. De kosten van niet-promotiewaardig werk zijn hoog. Op het eerste gezicht lijkt het misschien alsof wij vrouwen het probleem over onszelf afroepen, door met het verrichten van onbeloond, perspectiefloos werk in te stemmen. Maar het grote aantal verzoeken dat we krijgen en de verwachting dat vrouwen daar ja op zullen zeggen biedt weinig ruimte voor alternatieven. Of het nu bewust of onbewust gebeurt, uiteindelijk zitten we opgescheept met een werklast die in één van deze twee ongelukkig categorieën valt (of in het slechtste geval allebei) als we niet vaker nee gaan zeggen.

Onbalans: als je het totale aantal uren dat je werk niet wilt of kunt uitbreiden, dan besteed je minder uren aan promotiewaardige taken. Dit resulteert in onbalans binnen je werk als jouw aandeel niet-promotiewaardige werk ten opzichte van promotiewaardig werk groter is dan bij je collega’s. Die onbalans kan uitmonden in stagnatie van je carrière, minder promoties of salarisverhogingen en ontevredenheid met je baan of beroepskeuze.

Overbelasting: als je niet op je promotiewaardige werk wilt of kunt beknibbelen, moet je extra uren maken om de stortvloed van niet-promotiewaardige taken bij te kunnen benen. Dit resulteert is overbelasting. Overbelasting is verraderlijk en heeft ook invloed op je privéleven, omdat het tijd met je gezin opsoupeert en omdat het stress, lichamelijke of geestelijke kwalen of emotionele uitputting oplevert. Verder kan het tot ontevredenheid met je baan en/of je beroepskeuze leiden.

Dus of je nu een nee-club gaat oprichten of niet: ik hoop dat ik je in ieder geval aan het denken heb gezet. Zeg jij te vaak ‘ja’ terwijl je ‘nee’ had moeten of willen zeggen? Breng dat eens in kaart. In het boek (affiliate) worden niet alleen nieuwe inzichten, maar ook een hoop oefeningen besproken. Denk dan na over wat jou gaat helpen om écht vaker ‘nee’ te zeggen. Doe jezelf niet te kort.