Een ware held heeft het morele kompas scherp afgesteld

In organisaties is volop aandacht voor begrippen als waardegedreven leiderschap, ethische principes of authenticiteit. Maar deze woorden zijn loze kreten als er niet naar gehandeld wordt. Nee, dan de Russische Marina Ovsyannikova, journalist bij de belangrijkste Russische staatszender. Met gevaar voor eigen leven hield ze tijdens een journaaluitzending in maart 2022 een stuk papier omhoog omhoog met een onverbloemde boodschap: ‘Stop de Oorlog! Geloof niet in propaganda! Ze liegen tegen je!’

Storytelling, ethiek en leiderschap zijn vaak afzonderlijk beschreven. Maar hoe pas je ze nu alle drie toe in de juiste samenhang? Daarvoor komt het boek Het Kompas van de Held (affiliate) als geroepen. Dit doordachte boek van Rick Willemsen en Titia Wolf staat boordevol modellen, vragen en actuele voorbeelden om met deze thema’s aan de slag te gaan, in organisaties en daarbuiten.

Hoe word je zo dapper als Marina Ovsyannikova? En wanneer doe je eigenlijk het goede? Er zijn immers zoveel valkuilen en loerende monsters in het publieke domein, in organisaties en in je persoonlijke leven. Niet voor niets staat er een dichtgegroeide jungle op de coverafbeelding.

Botsende waarden

Dilemma’s genoeg, zo blijkt uit het boek. Welke eigen verantwoordelijkheid heeft een bedrijf in de klimaatproblematiek? Of mag je dat overlaten aan de overheid? Kun je eerst veel geld verdienen en dan daarna goede doelen gaan spekken of moet het hand in hand gaan?

Of het gaat om botsende waarden. Mag Twitter het account van Donald Trump blokkeren, terwijl vrijheid van meningsuiting volgens hetzelfde bedrijf het allerhoogste goed is?

Ethiek gaat over de morele dilemma’s en hoe je trouw blijft aan jezelf en je waarden. Leiderschap gaat over richting geven, terwijl storytelling gaat over hoe je dat uitdraagt.

Trouw aan jezelf

Het boek helpt professionals in organisaties een persoonlijk navigatie-instrument te ontwikkelen aan de hand van ethiek, leiderschap en storytelling. Ethiek gaat over de morele dilemma’s en hoe je trouw blijft aan jezelf en je waarden. Leiderschap gaat over richting geven, terwijl storytelling gaat over hoe je dat uitdraagt.

Al deze invalshoeken grijpen in elkaar: de lezer wordt uitgedaagd om zelf een moreel kompas te ontwikkelen en te verkennen welk verhalen daarbij horen. Of het nu gaat om beloningen, de aanschaf van een auto of het type organisatie waar je voor werkt, overal is een open en eerlijk gesprek nodig om verder te komen. Uiteindelijk kun je hiermee voor jezelf en in je organisatie de koers bepalen, in lijn met je persoonlijke, professionele en publieke waarden.

Van woke tot reputatie

Het boek valt op door de introductie van een uitgebreide serie begrippen. De woke-cultuur, corporate stories, visieverhalen, narratieve ethiek, imago- en reputatiekwesties, het komt allemaal langs. Alle termen worden nauwkeurig uitgelegd, wat het boek geschikt maakt voor toepassingen in het onderwijs.

De grote kracht van dit boek is dat de auteurs de dilemma’s super concreet maken. Twee stemmen, in de figuren van Rose en Lucas, laten daarbij elke keer uiteenlopende perspectieven zien. Ook bevat het boek een schat aan actuele voorbeelden, zoals het schandaal bij The Voice of Holland of de bekritiseerde corona-steun voor Booking.com.

De dilemma’s zijn enorm herkenbaar, maar ook tijdgebonden. Toch is dit een bewuste keuze, want de auteurs vinden het juist in deze tijd hard nodig om met een moreel kompas aan de slag gaan. Er zijn helden nodig die in de jungle van meningen gebalanceerde besluiten durven nemen, inspirerende verhalen vertellen en naar anderen luisteren. Met alle samenvattingen, opdrachten en uitgebreide lees- en kijktips na ieder hoofdstuk is het boek goed verzorgd en zeer compleet.

Kompas Statuut

Doet het boek wat het belooft? Jazeker, want het boek helpt je op een eenvoudige manier aan tools om je eigen morele kompas te vinden en in de praktijk te brengen. Zo’n tool is het Kompas Statuut, een leidraad waarop je altijd kunt terugvallen, gebaseerd op de door jouw gekozen waarden. Via het boek kun je het bijbehorende format downloaden om je publieke, professionele en persoonlijke waarden te noteren, het bijbehorende verhaal te schrijven en het actief en concreet te maken.

Als jij je morele kompas helder hebt en daarvoor kunt gaan staan, kun je een krachtige inspiratiebron zijn voor anderen. Want het is lastig om een deugdzaam leven te leiden, zo vinden de auteurs. Het kompas kun je raadplegen als je even de weg kwijt bent in de jungle van opinies, checkboxen of de meningen van legal en finance.

Morele spieren

Uiteindelijk komt het aan op goedgetrainde morele spieren om het juiste te doen, ook als niemand kijkt. Een ware held durft kleur te bekennen en zijn verhaal openlijk te vertellen, ook al levert dat risico’s op. Je vertelt geen blabla-verhalen om jezelf in een positief daglicht te zetten, maar je gebruikt storytelling als verbindende kracht in communicatie met anderen. Je neemt altijd je geweten mee bij een beslissing.

En als je toch buiten je boekje gaat? Met een scherp afgesteld ‘kompas van de held’ laat je het niet bij mooie woorden en ethisch besef, maar neem je de leiding om weer naar jouw waarden terug te keren. Behalve een kompas steek je in die jungle ook alvast een kapmes bij je.

Ben je nieuwsgierig naar dit boek? Je bestelt het eenvoudig via Managementboek.nl (affiliate).