Google’s Helpful Content Update: wat is het & wat zijn de eerste resultaten?

Er wordt al een aantal weken flink gespeculeerd over de ‘Helpful Content Update’ die Google op 18 augustus aankondigde. De update is inmiddels live. In dit artikel ga ik in op het wat en waarom achter de update. Ik kijk naar de eerste effecten en ik geef een aantal handvatten voor websites die in de risicocategorie vallen.

De Helpful Content Update is onderdeel van bredere inspanningen van Google om meer originele content in de zoekresultaten te tonen. Content die relevant en waardevol is voor echte mensen en ook geschreven is door mensen. Ik vat de update samen in een aantal bullets:

• De update is gericht op het beter belonen van content die een goede experience geeft aan echte mensen. En het slechter laten presteren van content die niet aan de verwachtingen van bezoekers voldoet en enkel voor SEO is gecreëerd.
• De update is op 18 augustus door Google aangekondigd. Op 25 augustus is Google gestart met de uitrol van de update. Ze gaven aan hier maximaal twee weken over te doen. Op 9 september heeft Google bevestigd dat de uitrol van de update volledig was afgerond.
• De update is in eerste instantie enkel gericht op alle Engelstalige zoekopdrachten wereldwijd. Andere talen volgen daarna (exact wanneer is onduidelijk).
• De Helpful Content Update is een side-wide signaal. Dat betekent dat goede content ook minder goed gaat scoren als je ook relatief veel lage kwaliteit SEO-content op je site hebt staan.
• Google gebruikt een geautomatiseerd proces voor het beoordelen van de content. Dit proces maakt gebruik van machine learning en zal daar dus steeds beter in worden.
• Er is bij deze update geen sprake van een handmatige penalty, zoals we die in het verleden wel eens zagen. Ook betreft het geen ‘core update’.
• De hoeveelheid ‘unhelpful content’ weegt mee in hoe zwaar je getroffen wordt door de update. Nadat je getroffen bent kan het enkele maanden duren voordat je kunt herstellen van de impact.
• Google geeft geen cijfers over het percentage zoekopdrachten dat hierdoor beïnvloed wordt. Ze geven wel aan dat de impact extra zichtbaar zal zijn bij online-educational, entertainment, shopping, en tech gerelateerde content, maar dat de update niet op een specifiek type content gericht is.

In lijn met andere Google-updates

Google is natuurlijk al jaren bezig met het beter belonen van kwaliteit en het afstraffen van lage kwaliteit en pogingen om het algoritme te manipuleren. Denk aan de Panda- en Penguin-updates die inmiddels al meer dan 10 jaar oud zijn. Meer recentelijk zijn E-A-T gerelateerde core-updates en de product review-updates hier goede voorbeelden van.

Lily Ray (later meer over haar) heeft een aantal van deze updates in een grafiek gezet, wat de inspanningen van Google op dit gebied goed zichtbaar maakt:

Je zou zeggen dat we inmiddels allemaal wel weten dat het om optimalisatie voor echte mensen draait. Ik schreef hier 7,5 jaar geleden al eens een artikel over, maar in 2022 hebben we blijkbaar nog steeds moeite met dit gedachtegoed. Uit een poll van Aleyda Solis op Twitter blijkt namelijk dat slechts 44,1% van haar volgers (ik vermoed vooral SEO-specialisten) zich geen zorgen maakt over de Helpful Content Update, omdat ze hun content ‘helpful’ vinden. Dat betekent dat de rest twijfelt of weet dat ze het niet goed aanpakken.

Uiteindelijk moet deze Google-update dus verder gaan bijdragen aan een betere experience voor bezoekers.

Helpful Content Update: de eerste resultaten

Voor de laatste aflevering van de Inbound4Cast ging ik op 18 september in gesprek met Aleyda Solis en Lily Ray. Beiden hebben enorm veel kennis over Google-updates en doen onderzoek naar vergelijkbare updates, zoals core-updates gerelateerd aan E-A-T en product review-updates.

We bespraken hun eerste bevindingen. Hieronder deel ik er een aantal:

• Google is vrij conservatief geweest in de eerste lancering. Ze lijken zich enkel op het laag hangend fruit gericht te hebben. Veel mensen werden na de aankondiging bang en dachten “ik maak best wel wat pagina’s voor SEO, maar die zijn ook wel een soort van helpful”. Tot nu toe is er met die sites niks aan de hand. Dat betekent niet dat je geen actie moet ondernemen als je van mening bent dat je content niet helpful voor echte mensen is. Lily heeft slechts 10 tot 15 voorbeelden gevonden van getroffen sites, terwijl dit bij core updates honderdduizenden sites zijn. Dit wijst ook op een kleine impact.
• Het is eigenlijk een wonder dat veel sites die door de update getroffen zijn niet al veel eerder door bijvoorbeeld een core update of product review-update zijn afgestraft. Websites die wel zijn getroffen zijn vaak enkel voor SEO gemaakt met als doel om SEO-traffic te monetizen. Het zijn geen serieuze bedrijven. Zelfs veel sites waarvan je er eigenlijk op kon wachten dat ze getroffen zouden worden, laten geen daling zien.
• Er lijkt een patroon te zitten in dat de door de Helpful Content Update getroffen sites vaak content gebruiken die niet van henzelf is. Een voorbeeld hiervan is een site die handleidingen van producten toont, terwijl deze handleidingen ook gewoon op de sites van de betreffende fabrikanten staan. Het gekke is wel dat dat niet per se ‘unhelpful content’ is. Het is alleen ook niet authentiek.
• Lily en Aleyda verwachten niet dat door AI gegenereerde content een probleem is. Er is best wat AI-content die niet detecteerbaar is voor Google als AI-content. Als mensen amper het verschil zien tussen een tekst van een copywriter, kan Google dit waarschijnlijk ook niet. Bij sites die getroffen zijn, is er echt sprake van dat bijvoorbeeld de grammatica niet klopt. De content ziet er gescraped en automatisch gegenereerd uit. Maar AI-content kan juist ook goed helpen als basis voor het maken van een tekst door een ervaren copywriter, waarbij er waarde door een echte expert wordt toegevoegd. Dus prima om te gebruiken om het proces van contentcreatie te versnellen, zolang het maar helpful is.
• Softwareaanbieder Sistrix geeft ook een goed overzicht van stijgers en dalers naar aanleiding van de update. Zij zien vooral dalingen bij sites over lyrics, ringtones, games, adult sites, calculator sites en coding sites. De meeste dalingen die zij waarnemen op het gebied van zichtbaarheid in Google liggen tussen de 20% en 70%.
• In de volledige aflevering met Lily en Aleyda komen meer inzichten voorbij.

Overige bevindingen Helpful Content Update

Bij dergelijke updates kijk ik zelf altijd graag naar wat Barry Schwartz van Seroundtable.com erover rapporteert. Een aantal bevindingen waarover hij schrijft:

• Verschillende sites melden dalingen in traffic tot 50%.
• Bekijk de grootte van de fluctuaties in Google op 9 september (dag waarop de uitrol van de update was afgerond).

Mijn eigen ervaring is ook dat de effecten op de wat langere termijn toch vaak wat teleurstellend zijn. Dergelijke updates beginnen vaak met het afstraffen van de extreme overtreders en worden vervolgens steeds een beetje strenger naarmate ze meer data verzamelen. En beter kunnen inschatten wanneer iets wel of niet waardevol en relevant is voor echte mensen.

Maar Google wil websites die altijd met de juiste intenties gehandeld hebben natuurlijk ook niet onterecht afstraffen. En tussen de uitblinkers in positieve en negatieve zin zit een enorm grijs gebied waarbij het moeilijk is om een grens te trekken. Naarmate Google zich meer in dit grijze gebied gaat begeven, wordt de kans op het afstraffen van de verkeerde websites (die dus goede content hebben) groter.

En nu?

Nederlandstalige websites krijgen dus iets meer tijd van Google om zich voor te bereiden. Wat mij betreft moeten de mensen die actie gaan ondernemen zichzelf wel eerst even achter de oren krabben over waarom ze dat nu pas doen. We weten inmiddels echt al jaren dat content altijd voor echte mensen gecreëerd moet worden voor succes op de langere termijn.

• Bekijk allereerst deze 6 vragen van Google. Als je ze allemaal met ‘ja’ kunt beantwoorden ben je volgens Google waarschijnlijk al goed bezig door de focus op echte mensen te leggen. En anders geeft dit direct handvatten van waar te beginnen qua optimalisatie.
• Check vervolgens deze 9 vragen van Google. Als je één of meerdere vragen met ‘ja’ kunt beantwoorden dan creëer je wellicht toch content die vooral op zoekmachines is gericht. In dat geval loopt je dus een risico en moet je aan de slag.
• Gebruik deze flowchart van Aleyda Solis om te bepalen of je met content pruning of contentoptimalisatie aan de slag moet. Wil je meer weten over wat ‘content pruning’ inhoudt? Check dan deze bron van Content King.
• Heb je geen tijd om het probleem op korte termijn volledig op te lossen? John Mueller (Google) gaf 18 augustus in een tweet aan dat een ‘noindex’ prima is als tijdelijke oplossing.

Gezond verstand belangrijkste ingrediënt

Ik kan deze lijst heel lang maken, maar ik denk dat een beetje gezond verstand het belangrijkste ingrediënt is om te bepalen wat er nodig is. Zo stel ik mijzelf bij bijna alles wat ik vanuit SEO-oogpunt doe de simpele vraag ‘zou ik dit ook gedaan hebben als Google niet zou bestaan’.

Ik heb het dan overigens niet over bepaalde technische optimalisaties zodat Google een website bijvoorbeeld beter kan crawlen, indexeren, renderen of interpreteren. Ik heb het over wijzigingen die voor bezoekers zichtbaar zijn. En als het antwoord op deze vraag ‘nee’ is, dan doe ik het dus ook niet. Kijk de komende tijd met die gedachten in je achterhoofd nog eens kritisch naar je site en bestaande content. En kom eens achter je bureau vandaan, praat met collega’s en klanten en staar je niet blind op keyword-analyses.

Tot slot wil ik dit artikel afsluiten met een persoonlijk verzoekje op basis van een jarenlange irritatie. Kunnen we met z’n allen nu eindelijk stoppen met het gebruik van de termen ‘SEO-tekst’ en ‘SEO-copywriter’? Alvast bedankt voor jullie medewerking!