Web3: hoe ziet het internet van de toekomst eruit?

Het internet is stuk. Filterbubbels, fabeltjesfuiken en de Facebookschandalen voeren de boventoon. Wat zo mooi begon als een decentraal en democratisch systeem, wordt nu gecontroleerd door een handvol grote techbedrijven. We zijn zelf het product geworden. We delen onze data massaal met deze bedrijven, met alle negatieve gevolgen van dien. Het internet is in mijn optiek de belangrijkste technologische revolutie die we als mensheid hebben gezien en gaat de komende jaren steeds meer impact hebben op ons dagelijkse leven. Maar hoe kan het weer van ons allemaal worden? Web3 is de volgende evolutie van het internet, die afrekent met de vele problemen die het nu teistert.

Data worden tegen ons gebruikt

Het web van nu is anders geworden dan hoe de uitvinders het voor ogen hadden, aldus grondlegger van het world wide web Tim Berners Lee. Het doel om mensen informatie te laten vinden en met elkaar te verbinden is zeker bereikt, maar diezelfde mogelijkheid heeft ook gezorgd voor grote problemen. Gecombineerd met digitaal autoritarisme worden data en informatie juist nu tegen ons als burger gebruikt. Door onze mening te sturen, door algoritmes die onschuldige mensen als dader aanwijzen en zelfs tot zelfmoord aanzetten. Zoals Marleen Stikker schrijft in haar boek Het internet is stuk – Maar we kunnen het repareren: “We zijn onze digitale soevereiniteit kwijtgeraakt. We worden afgeluisterd, gestuurd, gevolgd, geleefd, en dat hebben we zelf laten gebeuren.”

De grote technologiebedrijven Google, Facebook en Amazon bieden waanzinnige diensten aan, die voor miljarden mensen op onze aarde grote waarde vertegenwoordigen. De zoekmachine van Google werkt nu eenmaal het beste, als het alle informatie heeft. Maar aan de andere kant hebben ze een angstaanjagende macht gekregen op ons dagelijks leven.

De World Health Organization waarschuwt voor een infodemie. En het gezaghebbende Edelmann, dat jaarlijks vertrouwen op verschillende vlakken onderzoekt, geeft aan dat het vertrouwen van de burger in technologie nog nooit zo dramatisch laag is geweest (pdf).

Weg met de walled gardens, welkom web3!

Het is tijd voor een frisse nieuwe start van het web! Met de juiste drijfveren, een veiligere en sterkere infrastructuur, rechtvaardiger, democratischer en geregeerd door het collectief. Tim Berners Lee kwam in 2006 al met de term ‘web3’, maar deze is in 2014 weer gepopulariseerd door medeoprichter van de bekende blockchain Ethereum, Gaven Wood. Web3 is volgens hem heel simpel: “less trust, more truth”.

Met de oneindige stroom aan schandalen rondom technologiebedrijven, maar ook de steeds verregaandere digitale transitie van onze maatschappij, wordt de roep om web3 groter. Het gaat in mijn optiek veel meer zijn dan een platte versie van het internet. Kijk eens naar de waanzinnige rol die het internet speelt in alle facetten van ons leven: van leren tot liefde, van vermaak tot vertrouwen, van winkelen tot zelfs wonen in de Metaverse. Dan zie ik oneindig veel kansen en mogelijkheden.

De grootste verandering is de architectuur. Van een handvol centrale partijen die domineren naar een decentrale omgeving waar iedereen weer de macht heeft over zijn eigen data en op een eerlijke manier wordt beloond voor zijn bijdrage aan het web.

The internet owned by the builders and users, orchestrated with tokens. – Chris Dixon

Met ook de snelle ontwikkelingen op het gebied van blockchain en cryptovaluta zijn we aan het bouwen aan een nieuw economisch systeem. Waar de drijfveren van eigenaren, deelnemers en ontwikkelaars volledig op elkaar zijn afgestemd. Waar de verdiensten van diensten en systemen ten goede komen aan de gebruikers, in plaats van de ‘poortwachters’, zoals dat nu gebeurt.

 The future is already here. It’s just not evenly distributed yet. – William Gibson

Van web 1.0 naar web 3.0

Hoe ziet de ontwikkeling van het web eruit? Van 1991-2004 zagen we het web 1.0 ontstaan. Statische pagina’s die ‘read only’ waren, zonder bijvoorbeeld mogelijkheden tot interactie en inloggen.

Vanaf 2004 tot nu zorgde de ontwikkeling van web 2.0 voor waanzinnige nieuwe mogelijkheden: maken, delen, samenwerken en communiceren. Denk aan social media, webwinkelen, bloggen en vloggen, videobellen en gamen.

De overgang van web 2.0 naar 3.0 is al gaande, maar gaat langzaam en onopgemerkt door het grote publiek. Als je kijkt naar de bestaande web3-applicaties, dan hebben ze vaak dezelfde look en feel als applicaties voor web 2.0, maar de backend is fundamenteel anders. Decentralisatie staat hierin centraal. Applicaties en databases zijn niet gehost en beheerd op een enkele server, maar zijn op blockchain-technologie gebouwd. De Bitcoin-blockchain wordt bijvoorbeeld momenteel gehost door meer dan een miljoen computers, niet één centrale.

Web 3.0 will redefine the Digital Age. – Gavin Wood

Als ik kijk naar de oneindige grens van nieuwe mogelijkheden die web3 biedt, dan word ik er met de dag enthousiaster over. We zien al heel wat web3-applicaties, waar steeds meer mensen gebruik van maken. Cryptovaluta zijn hier de bekendste use-case, naast uiteraard NFT’s (onderdeel van tokanisatie). Recent schreef ik ook over Decentrale Autonome Organisaties (DAO’s) en Self Sovereign Identity, wat ook zeer belangrijke onderdelen zijn van web3. Het zijn in de basis allemaal decentraal georganiseerde applicaties. Cryptovaluta om decentraal geld te versturen en ontvangen, NFT’s om decentraal eigenaarschap te regelen, DAO’s om decentraal een organisatie te regelen en SSI om decentraal een identiteit te hebben.

Decentrale data pods

We worden weer baas over eigen data en persoonsgegevens. Niet voor elke website of social medium een apart account, maar één digitale identiteit. Hiermee log je op de verschillende sites en platformen in en je hebt elke keer zelf de controle over welke data en persoonsgegevens je wil delen.

The Web as I envisaged it, we have not seen it yet. The future is still so much bigger than the past. – Tim Berners-Lee

Om gelijk te laten zien hoe dit kan werken, zette web-uitvinder Berners-Lee hiervoor Inrupt op. Dit werkt met persoonlijke ‘data pods’, persoonlijke kluizen met data. Een website kan dan steeds toegang vragen tot jouw datakluis, in ruil voor bepaalde diensten. Maar ze kunnen deze data er niet uit halen of doorverkopen.

Verschillende grote websites als Reddit zijn ook al bezig met web3 toe te passen. Gebruikers kunnen op een web3-gedeelte cryptotokens verdienen door te posten. Het aantal tokens kan daarnaast ook nog eens stijgen of dalen, door het aantal up- en downvotes. Twitter werkt aan project Bluesky, wat de web3-versie van het socialmedia-platform moet worden. Oprichter Jack Dorsey tweette recent nog dat hij niet gelooft dat het internet hiermee gedemocratiseerd wordt.

De sleutel tot de Metaverse?

Web3 zou ook wel eens de sleutel kunnen worden tot de echte Metaverse, door alle eerder genoemde functionaliteiten bijeen te brengen in één virtuele omgeving waar zaken variërend van sociale interacties en vermaak tot werk en winkelen, samenkomen. Zoals ik eerder hierover schreef, kan dit voor velen nog redelijk futuristisch klinken, maar de snelheid waarmee momenteel web3- en metaverse-applicaties worden ontwikkeld en de hoeveelheid geld die hierin wordt geïnvesteerd, kunnen dit op korte termijn al werkelijkheid maken.

Gradually, then suddenly. – Ernest Hemingway

Nog veel hobbels onderweg

De weg naar web3 is nog wel vol hobbels. Bij het bouwen van web3-applicaties komt veel complexiteit kijken om het ook echt decentraal te maken. De interactie van een applicatie met het decentrale netwerk, alle vereisten rondom het beheren, behouden van privacy etc. zijn technisch gezien een grote uitdaging.

Ook overheden wereldwijd struikelen over wat zij nu eigenlijk moeten op gebied van wet- en regelgeving rondom decentrale applicaties. Er wordt hard gewerkt aan NFT’s en DeFi op dat gebied, maar een dag in blockchainland staat gelijk aan een mensenleven. De ontwikkelingen gaan zo snel, dat ze niet te volgen zijn voor veel mensen en overheden. Er wordt dan ook met argusogen gekeken naar hoe zaken als DAO’s en de Metaverse er uit kunnen komen te zien. De meeste makers en uitvoerders van wet- en regelgeving die ik hierover spreek hebben nog totaal geen idee van wat ze ermee moeten.

Ondertussen droom ik verder over decentrale landen en de transitie van traditionele nationaliteiten in online identiteiten en communities. Met ook alweer gedachten over web4 en de dagelijkse ontwikkelingen op web3-gebied, gaan we een hele gave, decentrale tijd tegemoet.