#nospon: dit zijn de reclameregels van Instagram

Het kan mateloos irritant zijn als je op Instagram een post, Story of Reel ziet waarbij je toch echt het idee hebt dat de influencer er voordeel bij heeft gehad, maar dit niet meldt. Of wat te denken van al die winacties waarbij je drie accounts moet liken, vijf vrienden moet taggen én de post moet delen in je Stories om kans te maken op een sample van een gezichtsmasker… Los van de vraag wat marketingtechnisch het slimste is, zijn hier ook gewoon regels voor. Van Instagram zelf en vanuit de wet.

Strenge anti-spamregels van Instagram

Instagram is met haar anti-spamregels veel strenger dan de wet dat is. Zie je iemand die zich niet aan deze regels houdt? Dan kun je daarover wel klagen bij Instagram, maar niet naar de rechter.

Instagram wil met anti-spamregels voorkomen dat je op kunstmatige wijze meer volgers, likes, reacties of andere engagement-acties verzamelt. Het gebruiken van een van de functies van Instagram, mag geen voorwaarde zijn voor iets anders, zoals kans maken op een prijs of engagement terugkrijgen van iemand, zoals een ‘like for a like’.

Je mag wel altijd open vragen om te reageren, liken, delen of iets vergelijkbaars. Zolang het dus maar geen voorwaarde wordt voor iets anders.

Instagram wil geen winacties

Instagram is winacties en loterijen liever kwijt dan rijk. Je mag namelijk geen geld of spullen weggeven in ruil voor een engagement-actie.

Je mag geen geld of spullen weggeven in ruil voor een engagement-actie.

Je mag natuurlijk wel op Instagram vertellen over de wedstrijd of winactie en volgers vervolgens verwijzen naar je website. Daar plaats je dan alle regels en wat er gedaan moet worden om te kunnen winnen.

De ervaring leert dat Instagram niet direct een account, al dan niet tijdelijk, blokkeert wanneer er zo’n winactie gedeeld wordt. Met name de verhouding met andere content lijkt van belang te zijn. Wie veel winacties deelt en weinig andere content plaatst, maakt grotere kans op een (tijdelijke) block dan accounts die zich vooral richten op hun dagelijkse content en zo af en toe een winactie delen.

Tot nu toe lijken daarom vooral kleinere accounts van bijvoorbeeld webwinkels en bloggers er last van gehad te hebben.

Winacties volgens de wet

Of je nu winacties op Instagram organiseert of elders, er zijn wel een paar juridische zaken waar je rekening mee moet houden. Een winactie is immers een kansspel. Daar heb je in de basis een vergunning voor nodig. Voor promotionele kansspelen is een uitzondering gemaakt. Het gaat hierbij om een kansspel ter promotie van je bedrijf, product of dienst, waaraan mensen gratis deel kunnen nemen.

Een klein promotioneel kansspel waarbij de prijzen een waarde hebben tot €4.500,- is aan weinig regels gebonden. Natuurlijk moet er altijd duidelijkheid zijn over wat er te winnen valt, wanneer de trekking plaatsvindt en moet je zorgen dat er altijd een winnaar is.

Een groot promotioneel kansspel, met een prijzenwaarde van maximaal €100.000, mag je maximaal 20 trekkingen per jaar houden. Bovendien moet je duidelijke regels opstellen voor je kansspel.

Als je een wedstrijd organiseert, waarbij de winst niet draait om de kans, maar bijvoorbeeld om de mooiste foto of grappigste slogan, heb je niet te maken met de regels die voor kansspelen gelden. Let in alle gevallen wel op eventuele belastingen die betaald moeten worden over de prijs.

Eerlijk over reclame

Wij van wc-eend, raden wc-eend aan. Top. Mag ook wel hopen dat je geen Glorix aanraadt, want dan gaat er toch iets mis. Reclame maken voor jezelf mag altijd. Je hoeft ook niet extra duidelijk te vermelden dat het reclame is. De inhoud moet natuurlijk wel altijd eerlijk zijn en blijven. Daarbij mag je overdrijven, als dan voor je (potentiële) klant ook maar duidelijk is dat het een overdrijving is.

Vergelijkende reclame, waarbij je jouw eigen product vergelijkt met dat van een ander, mag ook. Maar het moet wel voldoende objectief zijn. De eisen zijn daarin vrij strikt. Dat is voer voor een ander artikel.

Kijk vooral uit met zaken zoals nep-urgentie of beperkte beschikbaarheid.

Wees altijd eerlijk en transparant over je eigen producten en diensten, zoals prijs, beschikbaarheid, kwaliteit en kwantiteit, garantie en overige kosten. Uiteraard kun je daarbij niet alles op Instagram kwijt. Via Instagram shopping kun je uiteindelijk meer informatie kwijt, waarmee je dat probleem oplost. Of verwijs mensen door naar je website waar ze meer informatie kunnen vinden. Verkoop je via DM? Geef ze daar dan die informatie of stuur de link naar de plek waar ze meer informatie kunnen vinden.

Kijk vooral uit met zaken zoals nep-urgentie of beperkte beschikbaarheid. Natuurlijk kan het zijn dat je voor een bepaalde tijd een korting wil aanbieden, maar maak er geen Soldaat van Oranje van met onbeperkte verlengingen. Dan heb je urgentie gecreëerd die niet waar blijkt te zijn. Terwijl juist door die urgentie mensen besluiten te kopen.

Speciale regels voor reclame op social media

Reclame moet volgens de wet altijd als zodanig herkenbaar zijn. Dat is het op social media niet altijd. Influencers moeten dus ook duidelijk zijn over wanneer zij reclame maken voor iemand anders. Dat moet al bij elke kans op voordeel.

De Reclamecode Sociale Media en Influencer Marketing (RSM) geeft vereenvoudigd weer wat wettelijk verplicht is. Aan de hand van deze speciale reclamecode kan er geklaagd worden bij de Reclame Code Commissie. De Reclame Code Commissie kan geen boetes opleggen. Maar een procedure doorlopen via de Reclame Code Commissie kan dan weer wel handhaving, met een boete, door de Autoriteit Consument en Markt voorkomen.

Er is sprake van reclame als er (kans op) voordeel is bij de verspreider, bijvoorbeeld de influencer op Instagram. Denk aan een gratis product, korting, kans op betaling via een affiliate-deal of als er gewoon betaald is voor de uiting. Van #nospon kan dus alleen maar sprake zijn als de influencer zelf voor een product of dienst heeft betaald.

Volgens de RSM moet het voordeel ook nog invloed hebben gehad op de geloofwaardigheid van de uiting. Maar het idee is juist dat het voordeel die geloofwaardigheid eigenlijk altijd beïnvloedt. Omdat je (onbewust) een ander gevoel hebt bij een product dat je gratis of met korting kreeg, dan wanneer je daar zelf voor had moeten betalen. Dit criterium speelt daarom nauwelijks een rol bij de beoordeling.

Zo maak je reclame herkenbaar

Hoe je ervoor zorgt dat reclame herkenbaar is, mag de adverteerder of eventueel de influencer zelf weten. Dat kan dus al zijn door opmaak of presentatie of door gebruik te maken van de functionaliteit in Instagram waarmee aan een post het label ‘paid partnership’ krijgt.

Verder kun je er natuurlijk voor kiezen om uit te spreken dat er sprake is van reclame, of je kunt het uitschrijven of je kunt hashtags gebruiken.

Vermelden dat het een samenwerking is, een product gekregen is of er sprake was van een uitnodiging voor een evenement is al voldoende. Gaat het om een affiliate deal dan volstaat het vermelden van het woord affiliate of aff in die uiting. Bij een reeks stories op Instagram, hoef je dit alleen in de eerste en de laatste story van de reeks te vermelden.

Belangrijk is dat de woorden die gebruikt worden natuurlijk wel de waarheid vertegenwoordigen. Alleen maar melden dat een product gekregen is of het een uitnodiging was, is dus niet voldoende als er gewoon betaald werd voor de uiting. Dan is het beter om gebruik te maken van woorden als samenwerking, mede mogelijk gemaakt door, spon of ad.

Maakt de influencer gratis een extra post, Story, Reel of IGTV? Tof! Dat daar niet direct een betaling tegenover staat, terwijl dat voor andere uitingen wellicht wel het geval was, ontslaat jou als adverteerder én de influencer niet van de verplichting om de commerciële band tussen adverteerder en inlfuencer toch op een of andere wijze te vermelden.

Niet manipuleren

Eigenlijk is het tamelijk simpel: wees transparant en eerlijk. Probeer niet sneaky te doen of te manipuleren. Dan zit het eigenlijk al wel goed.

Denk er wel aan: wat voor jou duidelijk is, met alle vakkennis die je hebt, is nog niet per definitie duidelijk voor mensen die geen idee hebben hoe het allemaal met reclame werkt of die bijvoorbeeld zeer laag opgeleid zijn. De consument beschermen is het uitgangspunt van al deze regels.