Wie beschermt de kinderen van influencers op social media?

Column – Influencermarketing is big business. Grote namen zoals Monica Geuze, Mascha Feoktistova en Enzo Knol zijn de online rocksterren van deze tijd. ‘Mommy influencers’ zijn hiervan een aparte zijtak die online zichtbaarheid te creëren voor de merken waar ze mee samenwerken. Maar het succes van de vele, vele mommy influencers kent ook een schaduwzijde.

Kinderen van influencers op social media

De interesse van de volgers van deze Instagrammers en YouTubers hangt grotendeels samen met de aanwezigheid van hun kroost in hun filmpjes en foto’s. Kinderen bij traditionele reclamecampagnes of televisieoptredens worden beschermd door wet- en regelgeving. Maar dit is bij online campagnes op de kanalen van de influencers een stuk minder gereguleerd.

De scheidslijn tussen werken en gewoon aanwezig zijn is online wellicht moeilijker te bepalen dan als het gaat over fragmenten op televisie of online reclamecampagnes. Een kind dat haar moeder meehelpt met koken kan heel natuurlijk overkomen. Maar wat als het een gesponsord fragment voor maaltijdenservice HelloFresh blijkt te zijn? Is er dan wel sprake van werken?

Claire (3) werkt te veel

Afgelopen week kwam naar buiten dat de driejarige Claire uit het succesvolle SBS 6-programma Chateau Meiland niet langer grenzeloos in beeld zal zijn. De inspectie van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid oordeelde dat de peuter slechts beperkt op televisie mag komen.

Om uitbuiting te voorkomen, zijn er regels opgesteld waardoor kinderen jonger dan 7 jaar bijvoorbeeld maar 2 uur per schooldag mogen werken en maximaal 6 dagen per jaar. Maar op social media zijn dergelijke beperkingen niet van toepassing. In theorie kan Claire (3) eindeloos ingezet worden voor campagnes voor het Instagram-kanaal van haar moeder. En ze kan onbeperkt figureren in de fragmenten die gedeeld worden op dit populaire account.

Er zijn zeker influencers zijn die hun kinderen bewust uit beeld houden. Maar het merendeel lijkt geen moeite te hebben met het delen van kiekjes van hun kids. En voor sommigen zal het wellicht voor een groot deel bepalend zijn voor het succes van hun kanaal.

Kinderen & toestemming om op social media getoond te worden

Ander punt van zorg is het effect van hun aanwezigheid in de online content van hun ouders. In veel gevallen zullen de kinderen niet expliciet toestemming hebben gegeven voor hun aanwezigheid in de gedeelde content van hun vader of moeder. En om maar even heel eerlijk te zijn: de foto’s en filmpjes van mijn eigen kinderen die ik deel op mijn privé-account, zijn ook niet in samenspraak met hen gedeeld. Maar het bereik van mijn online content lijkt beperkt aangezien dit om een gesloten account gaat.

Open accounts met veel volgers, zoals die van mommy influencers, hebben een veel groter bereik. Hierdoor wordt het niet of nauwelijks duidelijk wie de ontvanger is van deze content. De gevolgen van het delen van deze foto’s en filmpjes is daardoor niet te overzien.

Het effect van influencers op hun kinderen

Hoewel influencers zoals we die kennen op Instagram nog een redelijk nieuwe beroepsgroep vormen, komen we langzaamaan te weten wat voor effect dit heeft op het leven van hun kinderen.

Zo deelde TikTokker Lou hun ervaringen als kind van een mommyblogger en welk effect dit op hen gehad heeft. Lou vertelt over het gevoel altijd ‘aan’ te moeten staan. En de nare gedachte dat foto’s van Lou gedeeld werden met volslagen onbekenden zonder dat die wist wat zij daar mee deden. Voor Lou waren dit zulke negatieve effecten dat hun uiteindelijk gebroken heeft met hun moeder.

Het recht om anoniem te blijven werd in het geval van Lou en veel andere kinderen van influencers vanaf de geboorte niet gerespecteerd. Ik verwacht dat we in de nabije toekomst meer verhalen zullen horen van kinderen van influencers die zonder consent onderdeel werden van het verdienmodel van hun ouders.

Kinderen vogelvrij, nieuwe wetten onderweg

In Nederland zijn influencers redelijk vrij als het gaat om het tonen van hun kinderen in al dan niet gesponsorde content. In Frankrijk daarentegen zijn sinds kort wel nieuwe wetten aangesteld om de inzet van kinderen in online content te reguleren. Hierin is onder andere opgenomen hoeveel uur het kind online mag werken en wat er met de inkomsten moet gebeuren.

Met de steeds volwassener wordende influencermarkt lijkt het mij dan ook onvermijdelijk dat naar de rol van kinderen wordt gekeken. Ik ben benieuwd of wij het voorbeeld van Frankrijk zullen volgen en strengere regels gaan hanteren om uitbuiting en verlies van anonimiteit van deze kwetsbare groep tegen te gaan.