Hybride arbeidsmarkt: waarom het tijd is voor vacaturetitels met (oms)

Een krappe arbeidsmarkt, corona, de scheefgroei in vraag en aanbod, een spontane hittegolf, een nieuw ontdekte mierensoort en de veranderende economie maken een hele bijzondere cocktail van de arbeidsmarkt die we de komende jaren gaan zien met z’n allen. In dit artikel een serieuze oproep voor werkgevend, recruitment en arbeidsmarkt Nederland.

Iedereen die al wat langer meedraait heeft vette en magere jaren gezien in Nederland. Dat vertaalde zich altijd vrij traditioneel in de combinatie van veel werklozen, weinig vacatures of precies andersom. Vraag en aanbod zijn nooit in balans. Sterker nog, het verschil tussen deze posten is het grootste bestaansrecht voor alle uitzendbureaus, detacheerders, werving & selectiebureaus et cetera.

We dealen nu met corona, onze Koning voorspelde op Prinsjesdag een stevige economische daling en wij weten al hoe de markt eruit gaat zien.

Of toch niet? Ik denk dat niets is wat het lijkt. Daarom leg ik graag uit wat ik heb omgedoopt tot de hybride arbeidsmarkt (je kunt jezelf maar ergens onsterfelijk mee willen maken).

Arbeidsmarkt december 2019 vs september 2020

Eind vorig jaar. Een all-time-high als het aankwam op unieke opstaande vacatures. We wisten van gekkigheid niet hoe we aan kwalitatieve instroom konden komen. Nieuwe uitzendbureaus popten als paddenstoelen uit de grond op elke hoek van de straat. Employer Value Propositions werden met de week scherper gemaakt en campusrecruitment begon voortaan ongeveer in groep 6 op de lokale basisschool (van een beetje overdrijven is nog nooit iemand ziek geworden).

Even een duik in de cijfers (bron: CBS en Werk.nl):

December 2019

285.000 unieke openstaande vacatures
302.000 werklozen

Fast forward 9 maanden later en we staan er zo voor:

September 2020

226.000 unieke openstaande vacature
419.000 werklozen

Vergelijk in driekwartjaar (waarvan 6 maanden doordrenkt met corona):

Unieke opstaande vacatures -21%
Werklozen +39%

Hoe onze wereld er binnen een half jaar anders uit kan zien?!

Werkloosheid stijgt, maar vacatures dalen niet

Goed verhaal lekker kort, iedereen ziet waar dit heen gaat. Het aantal vacatures zakt in rap tempo en de werkloosheid stijgt, directe flashback naar 2001 en naar 2008. Maar nu komt de aap uit de mouw. Het aantal vacatures gaan de komende jaren niet dalen maar stevig stijgen.

Ik hoor je denken… Hoe dan? Nou, zo.

Hier, dit zijn ze. Onze babyboomers gaan met pensioen. En dat zijn er best veel kan ik je melden!

Instroom versus uitstroom

Ik belde direct mijn CBS-arbeidsmarktdatagoeroe (mooi scrabblewoord) Wim Davidse. De wijze woorden van Wim waren als volgt:

Even een dwarsdoorsnede door goud/grijs werkend Nederland:

Aantal werkenden senioren in 2020:

1. 55 – 60 jaar 964.000
2. 60 – 65 jaar 703.000
3. 65 – 70 jaar 190.000
4. 70 – 75 jaar 70.000

Let op, ik ben géén Intelligence Group, Brandchart en/of CBS, dus pin me er niet op vast (het gaat om het grotere plaatje). Laten we ervan uitgaan dat de komende jaren mensen gemiddeld rond hun 65e uit blijven stromen (uitzonderingen daargelaten). Dan is binnen 5 jaar bijna de gehele populatie uitgestroomd in 2025. Dat zijn ruim 1.9 miljoen mensen die werkgevend Nederland gaan verlaten en vacatures open laten staan bij gelijke omstandigheden.

Het beeld dat je daarbij in je hoofd kunt prenten is als volgt:

Hey boomer! Het is u van harte gegund u hebt er lang genoegd voor gewerkt (en ja, ik begrijp dat dit geen representatief beeld schetst, maar de foto is te leuk om niet te gebruiken).

In diezelfde periode van vijf jaar gaan er ongeveer 1.7 miljoen mensen toetreden tot die zelfde arbeidsmarkt (bron: arbeidsmarktinzicht.nl). Er gaan grofweg 200.000 mensen meer weg dan dat erbij komen in de komende vijf jaar. Dat is een aantal om rekening mee te houden.

Lang verhaal, erg kort: we houden een bijzonder krappe arbeidsmarkt… Sterker nog: we krijgen een krapte in de arbeidsmarkt die we nog nooit eerder gezien hebben. Dus met of zonder corona en of de economie nu gaat stijgen, dalen of zwabberen. We gaan mensen tekort komen en niet te zuinig ook.

We krijgen een krapte in de arbeidsmarkt die we nog nooit eerder gezien hebben.

Economische verwachting

Als je een klein beetje luistert naar BNR, RTLZ en/of een andere bron van nieuws, dan kun je zeggen dat we er waarschijnlijk economisch niet op vooruit gaan de komende jaren. NOW 1, 2 en 3 zijn er om werkgevend Nederland overeind te houden. Tegen de tijd dat NOW weg is, zal het voor menig werkgever niet gemakkelijk worden om in dezelfde hoedanigheid overeind te blijven en dat is logisch! Laten we er dus gemakshalve van uitgaan dat er enkele honderdduizenden mensen de arbeidsmarkt op komen door grote, middelgrote en kleine reorganisaties en/of komende faillissementen.

Veel vacatures én werklozen

De komende 5 jaar gaan we naar een arbeidsmarkt die veel vacatures heeft én veel werklozen. Dat is iets wat we nog helemaal niet kennen. We zijn gewend aan een disbalans met te veel vacatures of te veel werklozen. Zeker niet beiden.

En je mag één ding wel van me aannemen: al die stapels met vacatures en die andere stapels met werkzoekenden, die matchen voor geen ene kant. Vraag en aanbod sluiten net zo goed aan als een magneet op een aardappelkroket.

Lekker gechargeerd: onze babyboomers laten banen achter in het onderwijs, de techniek en de zorg. ICT Nederland schreeuwde al jaren om mensen. En wij hebben dadelijk hordes mensen beschikbaar als grafisch vormgever, administratief medewerker of medewerker groothandel (bron: Wageningen University).

En om de data-cocktail nog wat ingewikkelder te maken: generatie Z (generatie geboren tussen 2000 en 2013) die de markt opkomt, zit niet te wachten op een fulltime baan. Het is maar dat je het weet, dan kun je er vast rekening mee houden.

Ik heb goed nieuws!

We krijgen veel vacatures en we krijgen veel mensen, maar het matcht niet. Wat doe je dan? Laat indalen wat ik vroeger bij Randstad leerde:

Als het er niet is? Dan moet je het maken!

Werkzoekende profiel A bouw je om naar vacature B. Hoe je dat doet?

1. Valideer vacature A.
2. Stel een profiel samen met niveau, competenties en ambities.
3. Kijk naar een doelgroep van beschikbare mensen B.
4. Match deze twee profielen, et voilà.

Zo kun je zorgmedewerkers maken van luchtvaartpersoneel, docenten maken van grafisch vormgevers en retail managers maken van horecapersoneel. (Niet gevalideerde profielen zoals je kunt zien).

Van AA-werving, ook naar AB-werving

We komen uit een markt waar we (mijns inziens) veel te lang hebben gedaan aan AA-werving. We hebben een vacature voor elektromonteur, dus we werven net zolang door totdat we iemand gevonden hebben met een MBO-diploma 4 Elektro en 3 jaar werkervaring. Een 100% match zoals we dat noemen.

We hadden al jaren structureel in kunnen zetten op AB-werving. Je vindt iemand met het niveau, de juiste competenties en de juiste ambitie en dan maken we ‘m zelf wel! Sommige bedrijven snapten dit wel al eerder, maar of de hele arbeidsmarkt dit licht nu heeft gezien de laatste jaren?

Oké, terug naar de kern! Mijn voorspelling: naast AA-werving gaan we de komende jaren ook massaal inzetten op AB-werving. En dat is wat ik noem: de hybride arbeidsmarkt.

De hybride arbeidsmarkt

Als iedereen die term gewoon adopteert, dan spreken we allemaal dezelfde taal.

We moeten nog één dingetje samen oplossen als recruitment-professionals.

Stel, we spreken massaal af, we gaan voor de hybride arbeidsmarkt. We gaan structureel inzetten op AB-werving (naast AA-werving). En we gaan in dit voorbeeld grafisch vormgevers ombouwen naar docenten.

De grafisch vormgever zit thuis op de bank op een regenachtige zondagmorgen met zijn iPad op schoot en een rooibosthee in zijn hand. Op jacht naar een mooie nieuwe baan. En dan ziet hij:

Indeed.nl Vacature docent 0.8

Hoe weet die grafisch vormgever dan ooit dat hij wellicht in aanmerking kan komen als docent? Hoe kan hij weten dat dit een AB-profiel is in plaats van een AA-profiel?

Dat doen we door een de titel te wijzigen:

Indeed.nl Vacature docent 0.8 (oms)

De grafisch vormgever springt een gat in de lucht. Rooibosthee over de kat (die zat ook op de bank), want hij ziet tijdens zijn eeuwige online gescrol dat de vacature voor docent een AB-vacature is. De grafisch vormgever weet namelijk dat “oms” in de vacaturetitel staat voor “omscholing mogelijk”.

Zullen we allemaal OMS gebruiken als het kan?

Ondanks mijn psychologie van de koude vloer en flauwe Brabantse humor, heb ik een serieuze oproep aan recruitment Nederland, arbeidsmarktcommunicatie Nederland, HR Nederland, tekstschrijvend Nederland en vooral werkgevend Nederland.

Laat ons de voorvechters zijn van de hybride arbeidsmarkt en ervoor zorgen dat heel werkgevend Nederland snapt wat hen te doen staat. En laat heel werkgevend en vooral ook werkzoekend Nederland weten dat ze kans maken om in te stromen op elke vacaturetitel waar (oms) in staat vermeld.

Ik verneem serieus graag hoe arbeidsmarktexperts reageren op dit voorstel! Gaat heen, verspreid het woord en dank voor het lezen!