Zoom-vermoeidheid & Hangout-hangover: 5 tips om het tegen te gaan

Koppijn, misselijkheid, oververmoeid en slapeloze nachten. Het laatste wat ik had verwacht, nu ik lekker thuis aan het werk ben. We werken door het coronavirus niet alleen meer uren per week, maar spenderen ook 30% meer tijd aan virtuele team meetings en 25% meer tijd aan 1-op-1 meetings. ‘Videobelvermoeidheid’ is niet alleen een leuk scrabble woord, maar door het vele bellen ook een nieuwe welvaartsziekte.

Niet alleen afspraken met collega’s en klanten, maar ook vrijdagmiddagborrels, verjaardagen en begrafenissen vinden inmiddels via de vele videobeltools plaats. En steeds meer mensen beginnen ook de nadelen ervan te zien en te voelen. Aangezien thuiswerken een blijvend iets is geworden, zal het aantal calls niet snel afnemen. In mijn eerdere blog waarschuwde ik al voor Zoom-burnouts en Hangout-Hangover, maar hoe ga je dit tegen? Mijn vijf tips.

Allereerst is het interessant om te zien wat de verschillende wetenschappelijke onderzoeken hebben ontdekt over videobellen. Zo vermindert het sterk te creativiteit en samenwerking in teams en denken mensen negatiever over elkaar vanwege de vaak korte vertraging in de verbinding. Deelnemers zijn sneller geneigd om af te wegen of zij de andere deelnemers aardig vinden, in plaats van de aangedragen argumenten af te wegen. En medewerkers van de VN en EU gaven zelfs aan alle connectie met elkaar te zijn verloren.

De hoofdoorzaak van de lichamelijke klachten is het feit dat onze hersenen heel veel harder moeten werken bij een videocall. Niet alleen horen, kijken, analyseren en verwerken, maar ook door de vele stimuli op het scherm, jouw eigen verschijning en veel andere factoren, maken het voor jouw hersenen zwaar.

1. No by default

Vorig jaar heb ik een tijdje ouderwetse vaantjes uitgedeeld met daarop ‘This meeting should have been an email’. Gekscherend, maar wel met een serieuze ondertoon. In deze uitzonderlijke tijd, is de drang naar sociaal contact niet minder geworden en de overkill aan meetings helaas ook niet.

Met de stofkam door de eigen agenda gaan zorgde ervoor dat 30% van de videocalls zijn omgezet naar Slack of e-mail. Veel ‘zakelijke’ afspraken van een uur, waar de eerste drie kwartier vooral werd gepraat over de activiteiten in het weekend, vervielen, zodat ik mijn energie en tijd kon sparen voor andere afspraken en werk.

Ja, ik kijk graag nieuwe samenwerkingspartners goed in de ogen en vind het leuk om medewerkers ook te zien lachen, maar heb voor alle afspraken nu wel ‘no by default’, als het aankomt op videomeetings. Soms wordt daar in eerste instantie raar op gereageerd, maar ik zie ook vaak anderen met een opgelucht gezicht snel de camera uitzetten. Veel mensen zien ook de impact op hun lichaam, dus dat is niks om je voor te schamen.

2. Mijd multitasken

Als mens zijn we altijd met verschillende activiteiten bezig, en zelden met maar één ding tegelijk: de continue gedeeltelijke aandacht. Ik merk het zelf ook als ik in een verplicht overleg zit en onderwijl even LinkedIn check of aan iets anders ga werken.

Onderzoeken van Harvard laten echter de slechte kant van multitasking zien. Het switchen kan 40% van de productiviteit kosten en je herinnert je zaken veel slechter. Maar nog het belangrijkste: het zorgt echt voor een grote ‘energy drain’ van de hersenen.

Je kunt bij de volgende videocall dus beter de tabjes, Slack en LinkedIn sluiten, je telefoon wegleggen en proberen zo effectief mogelijk een afspraak in te vullen, om hem ook zo snel mogelijk af te ronden. Het blijft helaas onmogelijk voor een host van een meeting om te checken of deelnemers dit allemaal gedaan hebben. Vooral nu Zoom de ‘attendee attention tracking’ functie heeft verwijderd.

3. Houd jezelf geen spiegel voor

We kijken als mensen dolgraag naar andere gezichten. Al vanaf dat we een half jaar oud zijn scant en analyseert een gedeelte in onze hersenen gezichten van andere mensen.

Tijdens videocalls is dat anders. Dan gaan we juist het gros van de tijd naar onszelf kijken. Nu is dat leuk voor een paar seconden, maar hebben veel mensen al snel de neiging om te gaan stressen. Zit mijn haar wel goed? Zien mijn collega’s dat ik me vandaag niet geschoren heb? Is het huis opgeruimd? Kan er niet een kind binnen komen rennen? Of mijn partner naakt?

Onderzoek laat daarnaast zien dat het kijken naar jouw eigen emoties, zoals angst of verdriet, deze emoties zelfs nóg veel meer kan versterken. Zorg er dus voor dat je jezelf niet kunt zien op het scherm en focust je op andere deelnemers.

4. Blauw licht heeft een donkere kant

Veel onderzoekers, van Harvard tot Frankrijk, zijn het er over eens dat het blauwe licht in onze telefoons, tablets en computers, verschillende negatieve effecten heeft op ons lichaam. Van schade aan het oog tot invloed op de kwaliteit van slapen.

Telefoons met iOS en Android kunnen al heel simpel het blauwe licht uit hun telefoonscherm halen, en op computers kan dit ook heel simpel. Bij de Macbook kun je constant de ‘night shift’ aanzetten en ook Windows heeft eenzelfde functie. Ook videobelapps als Zoom en Microsoft Teams hebben een dergelijke functie.

5. Take a break!

De onderzoeken over positieve effecten van thuiswerken blijven zich opstapelen. Van sterk toegenomen productiviteit tot toegenomen geluk in werken. We nemen echter wel veel minder pauzes dan dat we op kantoor zouden doen. Naast dat regelmatig pauzeren zaken als productiviteit verhoogt en zaken als diabetes, depressie en hartproblemen vermindert, zorgt het voor een veel scherpere focus en veel meer creativiteit.

Doordat je constant op het scherm kijkt, is het ook belangrijk om de ogen goed uit te laten rusten en te voorkomen dat je bijvoorbeeld last krijgt van bijziendheid. De 20-20-2 regel van het Oogfonds is hierin een goede om aan te houden: na 20 minuten dichtbij kijken op bijvoorbeeld een computer of telefoon, 20 seconden ver kijken en minstens 2 uur per dag buiten zijn.

Het zijn uiteraard niet alleen de videocalls die zorgen voor uitputting. De reden dat we zo massaal zijn gaan videobellen zorgt ook voor veel spanning, stress en vermoeidheid: het herinnert ons aan hoe erg ons leven in zo’n korte tijd veranderd is. Steeds meer mensen besluiten echter om thuis te blijven werken en organisaties faciliteren daar mooi in. Dus het aantal videocalls zal nog wel even hoog blijven. Het is dus maar het beste om jezelf zo goed mogelijk voor te bereiden op de volgende sessies, zodat het ook leuk blijft!