Purpose tijdens een pandemie: 5 veranderingen door het coronavirus

Overleven de vrome voornemens rondom purpose de eerstvolgende recessie? Dat is de vraag die ik stelde in mijn vorige artikel. Want we nemen beslissingen veelal via de portemonnee. De beweging die we nu zien, geeft echter hoop op een purpose-volle toekomst.

Na de initiële hebberige hamsterwoede zie je nu een stortvloed aan berichten die op een andere trend duiden. We bieden de helpende hand en kijken bewuster naar alles wat er om ons heen met mens, milieu en maatschappij gebeurt.

De coronacrisis zorgt voor veranderingen in de manier waarop wij werken. Natuurlijk zijn we nog niet eens bij het eind van het begin, zoals premier Rutte het verwoordde. Los van het vreselijke virus, dat spijtig genoeg nog heel veel slachtoffers zal blijven maken, dreigt ook een economische recessie. Maar daar kunnen we samen op een purpose-volle manier uitkomen. Ik deel graag vijf voorbeelden.

1. Never waste

‘Never waste’ klinkt als het adagium van een kringloopwinkel of recyclingbedrijf. De volledige legendarische uitspraak van Winston Churchill (‘Never waste a good crisis’) hoor je echter de laatste dagen vooral fluisteren door kapitaalkrachtige bedrijven. Bedrijven die elke crisis ‘benutten’ om te kijken waar ze verder kunnen snijden in het personeelsbestand, leveranciers onder druk kunnen zetten of waar ze kunnen investeren om na de klap een flinke financiële slag te slaan.

Never waste a good crisis – Winston Churchill

Deze bedrijven of ‘durf’-investeerders worden nu direct aan de paal genageld. Kijk maar naar de reacties op de memo van miljardair John de Mol, die naar zijn personeel dreigde met zeer strenge maatregelen.

Of naar de slechte publiciteit voor winkelketen Action die besloot leveranciers nog 30 dagen later te gaan betalen.

Journalist Sander Schimmelpenninck weet er wel raad mee. Zelfs de copycats van RUMAG werden op de knieën gedwongen door Arjan Lubach. De manier waarop deze bedrijven zaken doen is duidelijk ongewenst.

Nu je de dagen (meer dan anders) media-consumerend doorbrengt, realiseer je je dat het anders moet. En kan! In die zin kan iedereen ook zorgen dat deze crisis niet ‘wasted’ wordt. Nadenken over waarom je dingen doet zoals je ze doet. En waarom je (in)koopt bij bedrijven waarmee je zaken doet. De juiste keuzes maken, dat helpt je ook richting jouw eigen purpose.

2. Purpose-vol verbonden?

Ken je ook het gevoel dat je in een vergadering zit en jezelf afvraagt: Waar gaat dit over? Waarom zit ik hierbij? Wellicht hebben andere mensen in die meeting dat ook. Je zou bijna vragen: heeft deze meeting wel een ‘purpose’. Wat is het (hogere) doel?

Je merkt (waarschijnlijk) dat je nu tijdens de corona-crisis minder meetings en dus een minder volle agenda hebt. Alleen de noodzakelijke besprekingen vinden nog plaats via tele- en video-calls. Ze duren ook aanzienlijk korter dan de uren die soms voor meetings zijn ingepland. Los nog van de reistijd die je bespaart. De rest van de tijd kun je lekker doorwerken aan de zaken die af moeten.

Geen nutteloze meetings meer. Niet meer gestoord worden door lawaaierige collega’s die de hele dag door leuk proberen te zijn of hun privézaken luidkeels met anderen bespreken… Nee, gewoon aan de slag op jouw moment, op jouw manier, zoals het bedoeld is.

Gevolg is dat de efficiëntie sterk stijgt en de productiviteit omhoog gaat. Natuurlijk is het verlangen naar cohesie en samenzijn van de mens als groepsdier groot. Dat zal in de toekomst wel terugkomen. Gezellig samen zijn. Maar we leren nu heel snel hoe handig en efficiënt het is om ook regelmatig rustig zelf aan het werk te zijn. Laten we dat ook na de crisis behouden.

3. Alleen samen…

De eerste twee woorden uit de strijdkreet die door het corona-crisisteam werd gelanceerd: ‘Alleen samen krijgen we corona onder controle’ lijken in eerste instantie meer op een semantisch differentiaal. ‘Alleen’ is immers het tegenovergestelde van ‘samen’. Toch geeft het precies aan wat er gebeurt. Door de huidige crisis ontstaat – zelfs in isolement – een groter groepsgevoel en voelen we ons verantwoordelijk om ‘een beetje op elkaar te letten’.

Enerzijds worden we dus socialer en kijken we meer naar elkaar om. Anderzijds zijn we door het isolement gedwongen om meer zelfstandig te werken en problemen in de eigen kring op te lossen. We kunnen nog steeds een beroep doen op anderen zoals we intussen in grote getale zien. De helpende hand is het nieuwe normaal aan het worden. Onze koning zei zes jaar geleden in zijn kersttoespraak niet voor niets: “Nederland is meer dan 17 miljoen selfies”. Toch wordt van mensen ook meer zelfredzaamheid verwacht.

De professionele hulpverleners hebben immers hun handen vol aan de mensen die echt hulpbehoevend zijn. Als het even kan los je dus zelf je problemen op. De tijd van achteroverleunen en wachten tot de helpdesk je kwam redden is in dat opzicht – met name voor mensen die daartoe in staat zijn – wel voorbij.

4. Thuiswerken als purpose

Na alle discussie over CO2- en stikstof-uitstoot en het schijnbaar onoplosbare file-probleem, zorgt de huidige corona-crisis dat de ANWB met een loep op zoek moet naar een stoet voertuigen. Ze staan simpelweg niet meer stil op de snelweg. Na 40 jaar discussie over ‘telewerken’ en ‘thuiswerk’, leren we in twee weken tijd hoe we om moeten gaan met Skype, Teams, Zoom en Hangouts.

Werkte volgens het CBS 14% van de Nederlanders de afgelopen jaren structureel vanuit huis: nu is dat plots 80%. We kunnen het! En al is het de eerste (paar) keer misschien nog wat onwennig, het wordt al snel makkelijk om de zaken via camera, headset en scherm af te wikkelen.

Het is qua timing misschien ook wel logisch. Toen de eerste initiatieven rondom ‘telewerken’ werden genomen, was het web nog niet geboren. Ook later, toen we thuis met modems en ISDN lijnen aan de slag konden, verkeerde het internet en de interfaces nog in het houtje-touwtje stadium. Wat dat betreft is de voorspelling van de goeroes uit die dagen dat ’bandbreedte de zuurstof van de 21e eeuw zal zijn’ gelukkig uitgekomen.

Het positieve resultaat zien we in de beelden van het KNMI: een veel schonere lucht boven land, zodat je daadwerkelijk een frisse neus kunt halen. Goede reden om bedrijven en medewerkers te stimuleren om meer op afstand te werken. Dan komt de milieudoelstelling uit het purpose-statement als vanzelf dichterbij.

5. Duurzamer DOEN

Zowel bij de productie en consumptie roept de corona-crisis om bezinning. Steeds meer mensen en bedrijven worden zich bewust van de impact die globalisering van de productie heeft. De afhankelijkheid en de kwetsbaarheid zijn groot. Is het toeval dat een partij van 600.000 mondmaskers uit China werd afgekeurd vanwege onvoldoende kwaliteit? Daarbij is nog niet eens gekeken onder welke omstandigheden en door wie ze in elkaar zijn genaaid.

Maar ook de manier waarop in Europa en in ons land voedsel wordt geproduceerd en hoe we daarbij soms omgaan met dieren en milieu komt weer ter sprake. Is dat nog wel verantwoord en moeten we niet definitief overschakelen op meer duurzame en diervriendelijker productie?

Natuurlijk heeft dat ook invloed op wat wij (kunnen) consumeren. We hebben de afgelopen jaren genoeg gepraat over onze impact op mens, milieu en maatschappij. Het is nu tijd om dat om te zetten in daden. Dit is zeker een onderdeel dat meer aandacht gaat krijgen.

Samenvattend

Het is duidelijk dat de grote schokgolf een blijvende impact gaat hebben. Dat we niet door kunnen leven en werken zoals de afgelopen decennia, wordt steeds duidelijker. De basisvraag bij die we stellen bij purpose-definitie dringt zich op:

Waarom doen we wat we doen?

Hierboven heb ik een aantal gebieden geschetst waarop we verandering (zullen) zien: meer samenwerken en onderhand ook meer zelfwerkzaam zijn. Hulpbereidheid die steeds vanzelfsprekender wordt. Minder vergaderen en meer werken op afstand. Minder hebberigheid; meer kijken naar lange termijn effecten zowel bij investeringen, productie en consumptie.

Stuk voor stuk zaken waarmee je je als manager, marketeer of mens kunt onderscheiden. Alleen als we dat samen doen, en het als onze purpose beschouwen, maken we uiteindelijk onze wereld een stukje mooier.