Trends in UX design: een compleet overzicht voor 2020

Wat brengt 2020 voor user experience design? 2020 staat volgens velen in het teken van transparantie en aandacht voor de ethische kant van digital design. In dit artikel zet ik deze en andere UX-designtrends voor 2020 op een rij. Met welke nieuwe vormen van interactie gaan we aan de slag? En waar stoppen we mee?

• 1. Aandacht voor ethiek in UX design
• 2. Transparantie en het gevecht tegen nepnieuws
• 3. Less is more
• 4. UX research: populairder dan ooit
• 5. Designsystemen worden volwassen
• 6. Voice diensten en voice search
• 7. UX copywriting
• 8. Animaties

1. Aandacht voor ethiek in UX design

De afgelopen jaren stonden in het teken van het verleiden van de gebruiker. Gewapend met technieken uit boeken als Hooked en The Power of Habit stortten we ons op het subtiel en (vaak) onbewust beïnvloeden van de eindgebruiker. Het tijdperk van behavioural design en persuasive tactics. Het succes van onze UX-inspanningen werd vooral gemeten door te kijken naar zaken als conversie en engagement.

Meer is beter. En groeien moet. Dus bedenken we telkens weer nieuwe oplossingen om het gebruik van onze digitale producten te intensiveren. De effecten zijn het meest zichtbaar bij de grote techgiganten: apps als Facebook en Instagram laten je uren achter elkaar scrollen en swipen. De autoplay van Netflix laat je bingewatchen tot je een ons weegt en Snapchat zorgt er met zijn Snapstreaks 🔥voor dat kinderen geen dag zonder de app kunnen. De apps zijn simpelweg super verslavend geworden.

You want people to stay in touch with their friends, but should that mean getting them to spend more time on their phones? — Linnéa Strid

Jouw app of website is misschien niet zo verslavend als die van Facebook, maar in bijna elk digitaal product zijn wel voorbeelden te vinden van sturing ten behoeve van onze commerciële ambities. Denk maar aan het in één keer accepteren van alle cookies. Of het lastig kunnen verwijderen van een account.

In 2020 gaan we steeds meer aandacht besteden aan de ethische kant van onze digitale expansiedrift. Door niet alleen naar commerciële cijfers te kijken, maar ook na te denken over de mogelijke schadelijke effecten van onze digitale producten. Designers hebben daarbij een belangrijke rol te vervullen, aangezien zij letterlijk vorm geven aan strategische keuzes.

Verder lezen

• The league of evil designers
• Spotify: Designing for Tomorrow – A Discussion on Ethical Design
• Essay: The world needs a Tech Diet

2. Transparantie en het gevecht tegen nepnieuws

In 2019 bereikte nepnieuws een nieuw hoogtepunt. Of misschien beter gezegd: een enorm dieptepunt. We bereikte rock bottom toen uit onderzoek van Oxford bleek dat maar liefst 70 landen last hadden van nepnieuws-campagnes. De inzet van bots, nepaccounts en trolls lijkt steeds meer een gemeengoed te worden onder overheden en partijen die de samenleving willen beïnvloeden. En de tools om dergelijke beïnvloedingscampagnes op te zetten worden steeds effectiever en voor een breder publiek beschikbaar.

If we fail to defend the free and open web, we risk a digital dystopia of entrenched inequality and abuse of rights. — Tim Berners Lee

Eind vorig jaar lanceerde Tim Berners Lee, uitvinder van het web, samen met tachtig organisaties het Contract for the Web. Negen principes voor burgers, overheden en bedrijven. In 2020 zullen er meer initiatieven komen in de strijd tegen nepnieuws. Zo ook in de designs van onze websites en apps.

Zo maakt Facebook steeds duidelijker wanneer iets nepnieuws is. Tegelijkertijd is Facebook hét platform waarop nepnieuws het meest effectief verspreid kan worden.

Transparantie wordt in 2020 dus steeds belangrijker. Ook voor organisaties. Zo kun je in de VS via Fakespot controleren of reviews op een website echt of nep zijn. Iets waar een platform als TheFork (voorheen IENS) in Nederland nog wel wat van kan leren, zo blijkt uit een onderzoek van Rambam.

3. Less is more

Wie een website of app ontwikkelt weet: je begint klein met een MVP. Maar gebruikers en afdelingen hebben altijd nieuwe wensen. Het standaardantwoord: meer features en content toevoegen! En voor je het weet heb je een omvangrijk digitaal product. Bovendien houden wij, digitale professionals, ook heel graag van nieuwe dingen doen. Nieuwe dingen bedenken en maken is verfrissend en geeft voldoening.

We meten de voortgang van digitale teams dan ook vaak op basis van het aantal nieuwe onderdelen en epics. En we informeren stakeholders over alles wat er nieuw is op het platform. Maar wordt de eindgebruiker er beter door bediend? Wordt de user experience er beter van? De complexiteit maakt een website of app uiteindelijk minder relevant en bruikbaar.

For teams who are rewarded for adding features to a product, removing one can feel like a failure. For these teams, design is the rendering of features. — Fabricio Teixeira

In 2020 stoppen we met meten van het aantal nieuwe features en richten we ons meer op het oplossen van het probleem. We focussen ons meer op het verbeteren van bestaande features en doorgronden van de eindgebruiker. Wat wil hij doen en hoe kunnen we dit optimaal ondersteunen? Optimaliseren van bestaande zaken in plaats van het toevoegen van nieuwe zaken.

4. UX research: populairder dan ooit

Goede UX valt of staat met gedegen onderzoek. Dat begint bij het doorgronden van je doelgroep. Met kwalitatieve en kwantitatieve onderzoeksmethoden kun je behoeften, motivaties en gedragingen achterhalen. Hét vertrekpunt voor goede UX designs.

Binnen de community is UX research populairder dan ooit. Maandelijks zijn er door het hele land meetups over research-gerelateerde onderwerpen. Interessant is dat UX-onderzoek en designtechnieken daarbij steeds meer verweven worden met elkaar. Een mooi voorbeeld hiervan zijn design sprints (waarbij concepten op de laatste dag direct gevalideerd worden met een usability-test) en UX research met simulatie en ‘spelen’.

A design sprint is a Trojan horse for research: at the end of the week, even a team totally averse to research will be hooked to idea of learning from the users. — Jake Knapp

Bovendien zien we dat UX research niet alleen het feestje is van de (dedicated) UX designer of UX researcher. Product owners, redacteuren, marketeers en andere digitale professionals doen steeds meer UX research. Van een usability test tot conceptvalidatie en van interviews tot A/B-test. Enerzijds omdat UX-researchtools steeds toegankelijker en goedkoper worden, maar ook dankzij digitale transformatie-trajecten waarbij de hele organisatie verantwoordelijk wordt voor user centered-denken.

5. Designsystemen worden volwassen

Inmiddels is het alweer vier jaar geleden dat Brad Frost het boek Atomic Design System uitbracht. Het begin van een nieuw tijdperk om orde in de digitale chaos te scheppen. Door systematischer naar ons digitale ecosysteem te kijken en consistentie aan te brengen. Want waarom zou je voor elk nieuwe digitale project opnieuw nadenken over de typografie, weergave van artikelen en interactie van een formulier?

Grote merken als Airbnb, Microsoft en Salesforce hebben hun prachtige designsystemen zelfs online gepubliceerd.

Het mooie van designsystemen is dat het de wereld van front-end development en UX/UI-design nog verder naar elkaar toe heeft gebracht. Want idealiter is het designsysteem een geïntegreerd onderdeel van de technische setup in plaats van een documentatiesysteem achteraf.

Een mooi voorbeeld hiervan is Storybook, waarmee developers en designers een ‘levende componenten’-bibliotheek kunnen maken. Een wijziging in een component is direct zichtbaar in de bibliotheek én op alle sites en applicaties die er gebruik van maken.

Good design is a language, and when everyone is speaking the same language, that’s when things get done. — Arjun Narayanan

Tools als Storybook, Frontify en Zeroheight maken het makkelijker om een goed designsysteem op te zetten. In 2020 verwacht ik daarom dat nog meer organisaties hiermee aan de slag gaan. Ook de minder grote organisaties. Overigens, niet iedereen heeft een design systeem nodig.

Verder lezen

• Top 12 Design Systems (inspiratie)
• The best tools for documenting Design Systems

6. Voice diensten en voice search

Voice assistants stonden uiteraard ook in de lijstjes van 2019, maar is here to stay. In 2019 had 5% van de Nederlandse huishoudens een smart speaker. En dat is nog los van de assistent op je smartphone. Er ontstaat duidelijk een kritische massa en reden genoeg voor organisaties om in 2020 echt te starten met voice-gestuurde diensten.

Voice biedt geweldige kansen om de interactie tussen organisatie en klant te vereenvoudigen. Geen zoekfuncties, dropdowns of ingewikkelde formulieren maar een natuurlijk gesprek. Uiteraard leent voice zich niet voor alle zaken en zijn complexe taken nog steeds beter bediend met een goed uitgedachte user interface. Maar nadenken en experimenteren met voice is super leuk en leerzaam. De inzet van een design sprint kan daarbij een goede manier zijn om snel te leren wat dit voor jou kan betekenen.

We still have no clear clue if voice interfaces will replace the traditional graphical, touch or text-based interfaces but will help augment many new use cases and help business users become more productive in work as well as the home environments. — Denislav Jeliazkov

Naast voice-gestuurde diensten neemt voice search zijn vlucht in 2020. Onze zoekopdrachten worden via de Google Assistant spraakgestuurd. Ook dit heeft impact op onze content. Want waar we op onze telefoon of computer nog schreven: ‘Nike Sneaker maat 44’, zullen we dit via spraak veel meer als natuurlijke, normale vraag formuleren: ‘Ik zoek sneakers in maat 44’.

Verder lezen

• Designing for Voice
• ‘Heb je het al gehoord?’ 7 essentiële tips over voice marketing

7. UX copywriting

Een goede user experience is niets zonder goede content. Want hoe mooi en prettig je website of app ontworpen is, als kwalitatief goede content ontbreekt kun je net zo goed stoppen. De afgelopen jaren is er binnen het UX-vak steeds meer aandacht gekomen voor UX copy. Waar de ‘traditionele’ tekstschrijver zich bezighoudt met het informeren, overtuigen of verkopen van zaken, helpt de UX copywriter de eindgebruiker bij het oplossen van zijn probleem en het gebruiken van het digitale product.

We respond to digital interfaces as if they were human. We are polite to them and expect them to respond politely. If a digital product provides warm and positive feedback, we’ll be more productive in the task. — Clifford Nass

UX copy is alle content die vooraf, tijdens en na het uitvoeren van een actie nodig is. Denk aan links, buttons, validatieteksten, errors en confirmation-teksten. Het zijn dé momenten waarop jouw digitale product het gesprek aangaat met de eindgebruiker. Maar helaas zijn dit nog vaak de plekken waar we woorden als ‘fout’, ‘error’, ‘validatie’, ‘404’ en ‘verplicht’ gebruiken.

Niets nieuws onder de zon, maar ik verwacht dat organisaties in 2020 er de nut en noodzaak nog meer van gaan inzien. En een UX copywriter inschakelen. Niet alleen omdat goede UX copy zorgt voor een betere usability, maar ook omdat dit dé plekken zijn om de beleving neer te zetten die past bij jouw merk.

8. Animaties

Last but not least: animaties. In 2020 verwacht ik dat meer en meer ‘normale’ websites micro-interacties, paginatransities en subtiele animaties gaan gebruiken. Tot nu toe zie je dit soort animaties vooral op sites van grote merken en designwebsites. Neem maar eens een kijkje op Awwwards.com. Misschien denk je nu: ‘hartstikke leuk die animaties, maar alleen als je tijd en budget over hebt’. En dat heb je natuurlijk nooit, want er is altijd wel een nieuwe feature die voorrang krijgt. 😉 Maar animaties zijn meer dan de kers op de taart.

Motion, when used well, reduces user confusion by effectively communicating user feedback. — Naema Baskanderi

Goed toegepaste animaties zorgen ervoor dat de hele ervaring natuurlijker aanvoelt, waardoor bezoekers minder tijd en moeite hoeven te steken in het begrijpen van je website. De zogenaamde cognitive load wordt er minder door. Het maakt de interactie natuurlijker, lichter en kan zelfs zorgen voor delight. In onderstaande video wordt dit goed uitgelegd:

Sara Dashner over Cognitive load, Coldfront 2018

Verder lezen

• UI Animation: Please Use Responsibly
• The importance of good animation in UX
• 8 things to consider when creating UI animations

Have fun in 2020!

Uiteraard ben ik benieuwd welke UX-designtrends jij dit jaar gaat omarmen. Is het één van deze trends? Of toch conversational interfaces, personalisatie, AR of VR?