Blockchain: 7 trends die impact gaan hebben in 2020

Twee jaar geleden kon ik mijn kont niet keren in de supermarkt, of iemand had het wel over Bitcoin en blockchain. Nu hoor ik niemand buiten mijn filterbubbel er meer over en zijn het enkel nog de verse jus, tilapiafilet en nootmuskaat die mij verblijden met hun vereeuwiging op de blockchain. Toch ben ik er nog heilig van overtuigd dat de technologie een grote impact gaat maken op onze samenleving. Het zal echter wel een stuk minder snel gaan dan werd voorspeld (toen blockchain nog het meest overhypte woord van het jaar was).

• 1. Verregaande adoptie door bedrijven
• 2. Start-up showtime
• 3. Impact stories
• 4. Nationale crypto’s
• En wat kunnen we nog meer verwachten?

Onderzoeksbureau Gartner voorspelt dat het, in lijn met hun ‘hype cycle’, nog zeker vijf tot tien jaar gaat duren voordat de grote implementaties bij bedrijven hun vruchten gaan afwerpen. En slechts 10 procent van de bedrijven zal in de komende vijf jaar de technologie echt gaan gebruiken. Dit zal komend jaar al wel een miljard dollar aan waarde toevoegen bij de organisaties die de technologie inzetten. Volgens de voorspelling wordt dit in de komende tien jaar zelfs drie triljoen dollar.

Leuk, al die toekomstmuziek. Maar wat kan de Nederlandse consument vandaag de dag al met de technologie? Wat voor impact heeft deze nu al in Nederland en wat kunnen we in de komende maanden verwachten? Terechte vragen die ik vaak krijg. Daarom bespreek ik in dit artikel 7 blockchain-trends voor 2020.

1. Verregaande adoptie door bedrijven

Binnen de supermarkten zagen we al de sinaasappelsap van de Albert Heijn, de tilapiafilet van de Jumbo en de nootmuskaat van Verstegen, waar de volledige leveringsketen inzichtelijk is gemaakt met de technologie. Dit doen de supermarkten om tegemoet te komen aan de sterk toenemende zorgen over voedselveiligheid, de echtheid van voedsel en omstandigheden voor werknemers en omgeving waarin het voedsel is gemaakt.

De Nederlandse overheid blijft ook op alle mogelijke niveaus experimenteren en komt met verschillende baanbrekende en praktische oplossingen, gebouwd met de technologie. Eerder schreef ik al over de PGB-dossiers, lantaarnpalen, parkeerfunctionaliteiten en andere zaken die een heel stuk efficiënter en foutlozer zijn ingericht. Ook het CJIB zal blockchain inzetten om schuldenaars te helpen. Ze activeren een financiële ‘noodstop’ voor mensen die hun boete écht niet kunnen betalen. Een mooi overzicht van de 216 lopende pilots bij Nederlandse overheden, vind je hier.

Wereldwijd stapelen de interessante projecten zich verder op. Van de verschillende autobouwers die de technologie inzetten voor bijvoorbeeld het verifiëren van auto-onderdelen, tot voetbalclubs als Atlético Madrid en Juventus, die hun eigen cryptocurrency hebben gelanceerd voor fans om te investeren in de club en toegang te geven tot unieke features. Veel adoptiesuccessen zijn echter (nog) niet direct merk- en zichtbaar voor consumenten, zoals de efficiency-winst die Albert Heijn en Carrefour hebben geboekt in hun toeleveringsketen.

FOMO solutions

De vele blockchain-experimenten door bedrijven worden steeds vaker succesvol afgerond. In sommige industrieën lijkt het zelfs een heuse strijd wie de eerste gave, werkende toepassingen bekendmaakt: FOMO solutions. Hoewel veel bedrijven hun successen juist geheimhouden om de concurrentie voor te blijven (leert een rondgang langs de grotere advieskantoren die hierin assisteren), zijn er ook genoeg bedrijven die het juist als een PR-tool gebruiken om hun innovatieve karakter te tonen.

We gaan komend jaar nog veel mooie ontwikkelingen zien, omdat inmiddels al de helft van de bedrijven inziet dat blockchain hun industrie gaat disrupten en het als prioriteit ziet om hier iets mee te doen. Volgens Forrester is de experimentfase voorbij en zal volgend jaar het grootste deel van de bedrijven zich focussen op de implementatie van de technologie.

2. Start-up showtime

Ze groeiden als paddenstoelen uit de grond en vielen bij bosjes neer. Ik heb het over de blockchain-start-ups die tijdens het toppunt van de hype in 2017 en 2018 ontstonden. Op zoek naar ‘de nieuwe Bitcoin’ werden miljarden euro’s geïnvesteerd in allerlei start-ups. Hierbij hoopten de ze dat de prijs, net als Bitcoin en Ethereum, zou gaan moonen: vele tientallen keren over de kop gaan.

Helaas bleken acht op de tien van deze start-ups regelrechte scams te zijn en vielen de meeste andere start-ups om. Vaak kwam dit door mismanagement, te weinig vraag naar het product of simpelweg doordat ze het beloofde product niet konden leveren.

Gelukkig is de hype eindelijk over, zijn de meeste onrealistische avonturiers en kortetermijn-gelukszoekers afgetaaid en komen serieuze start-ups met steeds meer bijzondere toepassingen en oplossingen. Er zijn een aantal Nederlandse start-ups die de ‘cryptowinter’ hebben overleefd, ondertussen mooi hebben doorgebouwd en al de eerste werkende toepassingen op de markt hebben gebracht.

5 inspirerende voorbeelden

Bitcanna, wat de wereldwijde cannabissector op de blockchain zet, lanceerde haar eigen blockchain-netwerk, token, wallet. Momenteel zijn ze de laatste tests aan het uitvoeren voor het lanceren van een wereldwijde betaaloplossing voor bedrijven die actief zijn in de cannabis-sector. Naast de broodnodige betalingsoplossing (veel bedrijven uit de sector krijgen geen financiële dienstverlening en werken grotendeels nog met cash geld), werkt het ook aan transparantie van de volledige toeleveringsketen: seed to sale. Ook werken ze aan een gedecentraliseerde reviewmogelijkheid om neppe reviews tegen te gaan.

Andere gave bedrijven die momenteel mooie stappen aan het zetten zijn:

• Safeguard: verkleint calamiteiten binnen bedrijven
• Guts: maakt een vuist tegen ticketfraude en woekerprijzen
• Wordproof: maakt content van websites ‘timestamped’, om misbruik tegen te gaan
• CargoLedger: vereenvoudigt en digitaliseert alle administratie rondom scheepstransport

Als we naar de openbare planningen van de verschillende bedrijven kijken, staan er in 2020 veel gave ontwikkelingen op de planning. Een mooi overzicht van de verschillende bedrijven, actief in de blockchain-sector, staat hieronder:

3. Impact stories

Leuk, al die efficiencywinsten voor bedrijven en praktische nieuwe toepassingen voor consumenten. Maar waar ik het meest enthousiast van word bij blockchain, is de échte impact die het heeft op de mens. Geen evolutie, maar revolutie. Impact stories zijn heel belangrijk in het nemen van volgende stappen. Ze tonen het bestaansrecht van de technologie aan en zorgen voor het benodigde draagvlak.

Het World Food Program heeft honderdduizenden vluchtelingen uit Syrie op de blockchain ‘gezet’. Dit initiatief heeft veel voordelen:

• Vluchtelingen kunnen makkelijk betalen met een digitale valuta
• Hierdoor vinden er vrijwel geen berovingen meer plaats
• Ziekenhuizen kunnen snel medische gegevens laden
• De verkoop van goederen via blockchain zorgt ervoor dat voorraden makkelijk bijgehouden en aangevuld worden
• Er kan niet meer met betalingen worden gefraudeerd
• Vluchtelingen kunnen weer een leven opbouwen met hun eigen ‘digitale wallet’, waar ze ook geld kunnen sparen

Ook het kinderfonds van de Verenigde Naties, Unicef, heeft al verschillende projecten lopen en er zijn tientallen projecten die blockchain gebruiken om plastic afval uit de zee te halen, rivieren schoon te maken, CO2 emissies te verlagen en overbevissing tegen te gaan. Ook zijn er projecten die de basis te bieden voor mensen in ontwikkelingslanden om een bestaan op te bouwen. Ze bieden een digitale identiteit (1 miljard mensen hebben geen identiteit) en bancaire voorzieningen (bijna 2 miljard mensen hebben geen bankrekening).

Er wordt volop geëxperimenteerd met de technologie en er wordt vooral hard gewerkt aan succesvolle productlanceringen en implementaties voor het bredere publiek. 2020 gaat dan ook een jaar worden waarin blockchain echte impact gaat maken op wereldwijd niveau. En dit zal ook binnen de non-profit sector voor grote doorbraken zorgen.

4. Nationale crypto’s

Afgelopen jaar voorspelde ik al dat overheden stappen gaan zetten met het opzetten van een eigen, nationale cryptocurrency. Christine Lagarde, oud directeur IMF, riep centrale banken al op om de mogelijkheden te onderzoeken. Maar Facebook heeft met het aankondigen van Libra de discussie in een mooie stroomversnelling gebracht.

Verschillende landen introduceerde al hun eigen munt, zoals Ecuador, Senegal, Singapore, Tunesië en Venezuela. Landen als Dubai, Ecuador, Rusland en Estland zijn momenteel bezig met experimenten. In Duitsland hebben 200 banken zich geschaard achter de lobby om een digitale euro te introduceren en de recente aankondiging dat zelfs China ‘all-in’ gaat met blockchain, is zeker een voorteken dat er op korte termijn een digitale Yen zit aan te komen.

Veel centrale banken geven toe dat nationale crypto’s onoverkoombaar zijn. Mensen willen uiteindelijk de controle over het monetaire systeem behouden en het liefste ook macht bij banken weghalen. Waar het onmogelijk is om Bitcoin ter verantwoording te roepen of te verbieden, is dat wel het geval met Libra. Deze munteenheid wordt dan ook momenteel door alle mogelijke overheidsmangels gehaald en is zelfs al verboden in Frankrijk en Duitsland.

In het komende jaar gaan we vooral op dit vlak veel gave ontwikkelingen zien. China zal zoals gezegd op korte termijn haar eigen crypto lanceren en we gaan zien of de Libra zoals gepland gelanceerd gaat worden. En we gaan zien wat de effecten zijn van de introductie van al deze eigen nationale crypto’s. Het is daarnaast intrigerend om te zien hoe landen zoals Venezuela en Iran de Amerikaanse sancties omzeilen met crypto en hoe Rusland en China dit ook van plan zijn. Ik ben ontzettend benieuwd wat dit allemaal voor impact heeft op mondiaal niveau.

Broodnodige regulatie

Wet- en regelgeving zijn broodnodig bij het nemen van de volgende quantum leap van de blockchaintechnologie. Volgens onderzoek van PWC is de grote onduidelijkheid de hoogste drempel voor bedrijven om er nu concreet iets mee te gaan doen. Dit heeft vooral te maken met het pacing problem. Dit is het probleem dat het maken of aanpassen van wetten soms jaren kan duren. Dit terwijl technologie zich soms binnen enkele maanden ontwikkelt. Airbnb groeide bijvoorbeeld in één jaar van 20.000 naar 80 miljoen boekingen.

Toen de GDPR-wetgeving werd gelanceerd, was deze eigenlijk alweer achterhaald door de snelle opkomst van blockchain (wat deels haaks staat tegenover deze wetgeving). Oud Minister Kamp gaf al aan dat wetgeving digitale innovatie moet bevorderen en niet afremmen. En ook mijn collega’s van het World Economic Forum maakten dit grote vraagstuk internationaal aanhangig.

Gelukkig zijn er veel nieuwe wet- en regelgevingen aangekondigd in 2020. In januari zal als eerste de wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) worden geüpdatet. Dit brengt verschillende Nederlandse bedrijven die actief zijn met cryptocurrencies onder het anti-witwastoezicht. Dan zijn ze wettelijk verplicht om witwassen en terrorismefinanciering tegen te gaan (KYC, AML).

Daarnaast worden er verschillende discussies gevoerd over de rechten en plichten rondom de zogenaamde smart contracts. Want hoe zit het bij een faillissement? En waar moeten bedrijven dan aankloppen? Hoe zit het de rechten en plichten binnen grensoverschrijdende contracten? Ook de geliefde GDPR-wetgeving zal komend jaar een update krijgen, om de blockchaintechnologie meer te omarmen.

En wat kunnen we nog meer verwachten?

Deze ontwikkelingen zullen misschien niet al in 2020 doorbreken, maar moeten we wel in de gaten houden. Ik heb het over ‘non-fungible tokens’, het ‘tokenizen’ van bezittingen en ‘self sovereign identity’.

5. Non-fungable tokens

‘Non-fungable tokens’ zijn digitale valuta met een unieke eigenschap. Elke euro is hetzelfde, maar elke hond is uniek, en daarmee niet vrij te wisselen of vervangen door een identiek item. We zagen voorlopers als ‘CryptoKitties’ voor digitale poezen en ‘Decentraland’. De meest uiteenlopende zaken worden momenteel in tientallen projecten gedigitaliseerd. Van verzamelkaarten van sportclubs tot kunst, wijn en gewonnen items binnen games.

6. Tokenizen

Een stap verder gaat het ‘tokenizen’ van bezittingen. Dit is het gebruik van digitale munten om het eigenaarschap ervan aan te geven. Hierdoor is het mogelijk om binnen een fractie van een seconde zaken als vastgoed, aandelen, goud en andere waardevolle bezittingen te laten veranderen van eigenaar. Maar ook het gefragmenteerd kopen van deze bezittingen, zoals de Nederlandse start-up Bloqhouse al aanbiedt met huizen. Volgens mijn collega’s zal in 2027 maar liefst tien procent van het wereldwijde BNP op de blockchain staan.

7. Self sovereign identity

Een long shot, maar wel echt een waanzinnig gave ontwikkeling, is de ‘self sovereign identity’. Dit houdt in dat je:

• Zelf je privacy beheert
• Met één digitale identiteit overal alle mogelijke transacties kunt voldoen
• Zelf bepaalt met welke partijen jij jouw identiteitsgegevens deelt

Het is voor de Nederlandse overheid hét speerpunt op gebied van blockchain en er zijn tientallen start-ups bezig met de ontwikkeling van producten. Mijn Zorg Log is een van de eerste, succesvolle producten die werd gelanceerd. Het wachten is op de volgende lanceringen.

Alleen al de geplande ontwikkelingen gaan van 2020 een bijzonder interessant blockchain-jaar maken. Ik ben uiteraard benieuwd wat er verder nog voor verrassingen gaan volgen.