Filter
ChatGPT Gemeenten in gesprek op social media: groep, chat of live
Hoe ga je als gemeente via social media in gesprek met de samenleving? Het klinkt eenvoudig, maar in de praktijk blijkt het nog lastig zat. De interactie blijft vaak beperkt tot enkele likes van de trouwste volgers (en als we eerlijk zijn… dit zijn vaak dezelfde hè?!). De schaarse momenten waarop er wel sprake is van een soort van gesprek, is als er veelal negatieve reacties komen en je alle zeilen moeten bijzetten om de reputatie van de gemeente te redden. Hoogste tijd voor een normaal gesprek op inhoud waar we allemaal beter van worden.
Nu kunnen we ons goed voorstellen dat je als communicatieadviseur bij een groot bedrijf denkt: wat doen ze bij die gemeente toch moeilijk? Waarom willen ze zo graag dat gesprek? Natuurlijk is het gesprek geen doel op zich. Het komt voort uit de ambitie die bijna iedere gemeente uitspreekt in een collegeprogramma of raadsprogramma. Qua inhoud zijn die programma’s voor elke gemeente verschillend, maar toch is er een rode draad te ontdekken. Gemeenten willen graag samen met inwoners en ondernemers plannen maken en hen daarbij betrekken. Je weet wel: datgene wat we ook wel participatie noemen. Social media zouden daar een belangrijke rol in kunnen spelen. Maar hoe dan?! Aan onderstaande mogelijkheden heb je wellicht nog niet gedacht.
1. Facebookgroepen
Nadat ongeveer anderhalf jaar geleden Facebook haar Facebookgroepen nieuw leven inblies, werd door sommigen een ‘inflatie van Facebookgroepen’ verwacht. Dit als reactie op het veranderende algoritme, dat het voor organisaties steeds moeilijker maakt om organisch de doelgroep te bereiken. Dit is aan gemeenten in ieder geval volledig voorbijgegaan. En dat is jammer, want wij zien legio kansen om via communities binnen Facebookgroepen participatie echt handen en voeten te geven.
Voordelen
Waarom zou je als gemeente beginnen aan Facebookgroepen? We geven een rijtje met voordelen:
- Last van het algoritme? In je Facebookgroep gaat dat net even anders. Afhankelijk van persoonlijke instellingen, zal een groot deel van de leden een notificatie ontvangen als iemand een nieuw bericht plaatst. Daarnaast is het aannemelijk dat Facebook updates in groepen als relevant waardeert en dus prominent toont in de tijdlijn van de leden. Dus waar je op je pagina misschien slechts 10 procent van je fans bereikt, is dat in je groep wellicht wel 50 procent of meer.
- Maar het ging toch niet om bereik? Inderdaad, we willen een gesprek! Voor een gesprek heb je gelijkwaardige partijen nodig. En dat is exact wat een Facebookgroep heeft. Alle leden zijn gelijkwaardig, zijn vaak gelijkgestemd (want ze hebben zichzelf voor de groep aangemeld) en hebben dezelfde mogelijkheden. Zo kan iedereen berichten plaatsen, polls uitzetten, een livevideo starten of zelfs een document plaatsen waar andere leden aan mee kunnen werken. Samen met inwoners online een beleidsnota schrijven? Het kan!
- Je kunt Facebookgroepen op meerdere momenten inzetten. Bijvoorbeeld bij een groot bouwproject met veel impact en betrokkenen, waarvan je niet wil dat het je tijdlijn gaat overheersen. Maar juist ook voor kleinere buurtprojecten – waar misschien maar twintig mensen bij zijn betrokken – kan een Facebookgroep uitkomst bieden, als je daar niet de duizenden andere fans van je pagina mee wil vermoeien voor wie het minder of niet relevant is.
- Je kunt als gemeente bepalen wie je uitnodigt om lid te worden van de groep. Ook stel je in of het een privé-groep of openbare groep is. Wees je er wel van bewust dat een besloten groep het beeld van een gemeente, die zaken in achterkamertjes regelt, versterkt.
Met een Facebookgroep bouw je dus aan een community rond een bepaald project of beleidsterrein. Dat past binnen de trend waarbij mensen steeds minder in het openbaar op een tijdlijn reageren. Ze willen dat wel in kleinere communities of zelfs geheel privé in een een-op-eengesprek. Toch zien we dat gemeenten de mogelijkheden van Facebookgroepen nog niet benutten. Wie waagt de sprong?
2. Groepschat in Instagram Stories
Instagram groeit nog steeds en dat geldt met name voor het gebruik van Instagram Stories. En waar de interactie in de tijdlijn beperkt blijft tot een like of reactie, blinken Stories juist uit in interactiemogelijkheden. Natuurlijk door de mogelijkheid om direct op een Story te reageren en zo een privé-bericht naar je organisatie te sturen. Maar ook door middel van zogeheten stickers. De vraag, poll en quiz zijn al even bekend, maar afgelopen zomer kwam Instagram met een nieuwe sticker die wat ons betreft heel goed toepasbaar is voor een gemeente: de chat.
Chat betekent in dit geval een groepschat. Door op de sticker te drukken, meldt iemand zich aan voor de chat. Als organisatie zie je deze aanmeldingen binnenkomen, waarna je zelf bepaalt wie je deel laat nemen aan de chat en wanneer je deze van start laat gaan. Wij zien diverse mogelijkheden om als gemeente deze functionaliteit toe te passen.
Sneeuwval en strooiwerk
Een voorbeeld. Bijna iedere winter worden we geconfronteerd met een dag hevige sneeuwval. Je doet er met strooi- en veegploegen alles aan om de lokale wegen begaanbaar te houden. Langzaam maar zeker wordt het drukker aan de telefoon en bij webcare. Inwoners melden gevaarlijke situaties en vragen om een extra strooironde. Op zo’n moment steek je in de newsroom – als je die als gemeente hebt – de koppen bij elkaar. Hoe ga je meldingen verzamelen? Wat ga je doen? Wat ga je communiceren?
Drie stories
Een van de mogelijke acties kan dan het inzetten van een Instagram-chat zijn. Je maakt eerst een Story waarin je de inwoner mee laat rijden met de strooiwagen. Vervolgens legt de bestuurder van de strooiwagen uit op welke manier zij er alles aan doen om de lokale wegen sneeuwvrij te maken. In de derde Story maak je dan duidelijk dat je inwoners nodig hebt om een goed beeld te krijgen van de plekken waar de wegen nog niet goed begaanbaar zijn. Je vraagt ze dan om deel te nemen aan de chat en hierover met je in gesprek te gaan. Nodig op dat moment de collega met verstand van (strooi)zaken uit om naast je plaats te nemen en start samen de chat op.
Het voordeel van een chat met meerdere deelnemers, is dat inwoners elkaar kunnen aanvullen en van elkaar zien welke locaties worden doorgeven. Dat scheelt weer dubbele meldingen. Ook kun je als gemeente meteen aan alle deelnemers laten zien wat je met de meldingen doet. Zo maak je optimaal gebruik van deze allernieuwste functionaliteit die Instagram biedt.
3. Live uitzenden
Een mogelijkheid die al wat langer bestaat, maar nog vaker kan worden ingezet: live uitzenden via Facebook en Instagram. Maar wat zijn hier precies de voordelen van?
- Live-video’s worden door algoritmen erg goed gewaardeerd en komen dus snel bovenaan de tijdlijn van je doelgroep, zodra ze Facebook openen. Op Instagram is de livefunctie een onderdeel van Stories, die zich onderscheiden van gewone Stories door de aanduiding ‘live’.
- Voor zowel Facebook als Instagram geldt dat je de livevideo na beëindiging op kunt slaan en op je tijdlijn (Facebook) of in je story (Instagram) kunt zetten. Zo kunnen fans die niet in de gelegenheid zijn om live te kijken, de video alsnog afspelen en ‘realtime’ zien welke vragen op welk moment in de video zijn gesteld.
- Het is een beetje afhankelijk van de persoonlijke instellingen, maar een deel van je fans zal een notificatie ontvangen als je een live-uitzending start. Dat geeft ze de mogelijkheid om met één vingerbeweging in te schakelen. Op deze manier kun je direct een grote groep fans bereiken.
Ons advies is wel om een live-uitzending van tevoren goed voor te bereiden. Wat wil je in beeld brengen? Wie laat je het woord doen? Wat verwacht je van de kijker? En schakel op het juiste moment in. Als je een live-video start en de eerste minuten gebeurt er nog niks, dan zal een groot deel van de kijkers afhaken. Geef in de beschrijving in ieder geval duidelijk aan waar de live-video over gaat.
Bewonersbijeenkomst live
Ook hier de vraag: wanneer zet je zo’n live-video nou in als gemeente? Heb je er weleens aan gedacht om een bewonersbijeenkomst live uit te zenden? Zo geef je ook de mensen die niet in de gelegenheid zijn om naar een zaaltje te komen de mogelijkheid om mee te doen. Nodig ze uit om vragen te stellen en laat de wethouder of projectleider – tussen de vragen van de aanwezigen door – antwoord geven. En wat te denken van een ‘aftertalk’? Beschouw samen met de kijker na op de bijeenkomst. Laat eerst de wethouder vertellen wat hij of zij van de avond vond. Wat viel op en waar gaat de gemeente mee aan de slag? Ondertussen krijgen de kijkers alle gelegenheid om nog een vraag te stellen over de vervolgacties, of te zeggen wat ze van de bijeenkomst vonden. Zie hier een prachtige verbinding tussen de offline en online wereld, met maximale participatiemogelijkheden voor iedereen. En o ja, voorkom een lamme arm door een statiefje te gebruiken, plug eventueel een extra microfoon in en zorg voor een stabiele internetverbinding.
Hou ons op de hoogte!
We hopen je hiermee wat inspiratie te hebben gegeven om alles uit de mogelijkheden van social media te halen. Belangrijke boodschap is: ga gewoon proberen en ontdek zo gaandeweg wat voor jouw gemeente werkt. Er moeten vast en zeker onderwerpen zijn waar je deze mogelijkheden voor kan inzetten. Hou je ons op de hoogte van jouw ervaringen? Veel succes!
Over de auteurs
