Een spannende trailer & 6 andere tips voor een geslaagde MOOC [case]

Wereldwijd volgen al 58 miljoen cursisten bijna 7.000 MOOC’s (Massive Open Online Courses) van zo ongeveer 700 aanbieders. Samen met TU Delft en Universiteit van Kopenhagen maakte ik voor het kennisinstituut Leyden Academy, een succesvolle MOOC over gezond verouderen. Ik deel graag de uitkomsten en mijn ervaringen. Wie weet kun je mijn 7 tips inzetten bij de ontwikkeling van jouw toekomstig digitaal leerproduct.

De Engelstalige MOOC Healthy Ageing in 6 Steps. Let your environment do the work is in december 2016 gepubliceerd op edX, een van de grootste MOOC-platforms ter wereld. In deze gratis cursus krijgen deelnemers in zes modules wetenschappelijke inzichten en praktische tips aangereikt voor een gezonder leven.

Het doel en onze resultaten

Eerst wat achtergrondinformatie over de strategische keuze, waarom maakten we een MOOC en wat zijn de uitkomsten? Deze MOOC werd in opdracht gemaakt voor EIT Health, een Europees consortium van ca. 130 research-intensieve bedrijven, universiteiten en innovatieve bedrijven in de gezondheidszorg. EIT Health ondersteunt initiatieven die bijdragen tot gezond verouderen en kwaliteit van leven in Europa. Leyden Academy, TU Delft en Universiteit van Kopenhagen maken deel uit van het EIT Health-netwerk en vonden elkaar in een samenwerking bij de productie van de MOOC.

Ons doel: kennisoverdracht over gezond verouderen, zonder commerciële- of winstdoelstelling. De verwachting was dat we met een gratis toegankelijke MOOC relatief veel mensen wereldwijd bereiken zonder medische vooropleiding.

Bij onze cursus was de deelnemer gemiddeld 39 jaar en bijna de helft ouder dan 41 jaar. 46 procent van de deelnemers was vrouw. Onze oudste deelnemer was 88 jaar en 15 procent was jonger dan 25 jaar. A-typische statistieken, want bij de 36(!) MOOCs tot dusver van TU Delft zijn deelnemers vaak man en jonger dan 25. Ook zijn het vaak internationale studenten.

Maar liefst 22 procent van onze gestarte 3.500 deelnemers haalde de eindstreep bij de eerste run van 6 weken. Regulier is dat tussen de 10 procent en 4 procent. De verkoop van het certificaat was conform benchmark 1 procent, maar bij een generiek onderwerp als ‘gezond verouderen’ voor een algemeen publiek was de verkoop van certificaten geen doel. Het internationaal uitdragen van verouderingskennis is dat wel. De grote betrokkenheid van onze terugkerende deelnemers, is niet aan één specifiek onderdeel te danken maar aan de combinatie van elementen (zie ook tip 5, 6 en 7).

Graag deel ik enkele praktische inzichten en tips voor de productie en lancering van een MOOC.

Tip 1. Neem de tijd, een MOOC maken doe je niet even

Het hele proces voor lancering duurde, schrik niet, 6 maanden. En zelfs dat was af en toe stevig aanpoten. De MOOC zelf ging live op 1 december 2016 en duurde zes weken met moderatie. Over de feestdagen heen, met de onvermijdelijke dip in activiteit van de cursisten rond de jaarwisseling. Een belangrijke les, publiceer je MOOC niet tijdens (internationale) feestdagen. Er komt veel kijken bij het in de steigers zetten van een MOOC, je ziet de diverse werkzaamheden in de afbeelding. Spreekt voor zich, denk ik? Zo niet of bij vragen, plaats een opmerking onderaan dit artikel.Ik leerde onder meer dat we meer tijd hadden kunnen nemen voor marketing. Een maand tot zes weken is echt te weinig. Onze ervaren partners adviseren hier minimaal drie tot zes maanden(!) voor livegang van de MOOC mee te starten. Je hebt bijvoorbeeld tijd nodig om alle betrokken instructeurs en instituten op te lijnen om mee te helpen in de promotie. Iedere instructeur (en/of hun werkgever) zou idealiter zijn eigen achterban en relaties kunnen attenderen op de startdatum van ‘zijn’ MOOC.

Meer weten of hulp nodig bij planning van de diverse onderdelen? Ik heb veel gehad aan dit handige e-book: ‘Making a MOOC, A Handbook for Instructors and Course Teams’ (pdf), uitgebracht door TUM, Technical University of München. Dit Engelstalige e-book bevat een uitgebreid tijdspad en een checklist voor cursusonderwerpen, multi-leveldoelen en presentaties. Je vindt er zelfs een vergaderagenda in over hoe je video’s kunt voorbereiden en deze kunt plaatsen op het YouTube edX-kanaal.

Tip 2. Breng vooraf de structuur en content op orde

Er was al een boek. Een grote competitive advantage zoals dat in het Engels zo mooi heet. De instructeurs van de MOOC, schreven samen het boek ‘Oud worden in de praktijk’ (aff.) en daarmee waren de structuur, inhoud maar ook illustraties al grotendeels aanwezig. Dat betekent geen een op een-vertaling naar videoscripts, maar het geeft houvast en een goede basis. Ook de gewenste huisstijl van de achtergrondpresentaties inclusief font, puntgrootte en kleuren, lag vast.

Om de video’s interessant te houden, is het handig om veel beeld te verzamelen, dat getoond wordt in een presentatie naast het talking head. Let er op dat het rechtenvrije afbeeldingen zijn of vraag toestemming bij de rechthebbende. Bij onze MOOC was de illustrator van het boek zo vriendelijk om ook toestemming te verlenen voor gebruik in de video’s. Verder hebben we veel beelden aangevraagd of aangekocht. Een MOOC is (overwegend) gratis educatie zonder winstoogmerk, dat leidt vaak tot een positief antwoord. Overige mooie rechtenvrije foto’s vind je bijvoorbeeld op www.pexels.com.

Ook een klassikale training leent zich goed als houvast bij de vertaling naar een online cursus. Heb je geen boek of training als uitgangspunt? Ontwerp dan je cursus met een heldere structuur, waarbij je de leerdoelen niet alleen voor de totale cursus communiceert. Je stelt ze bij iedere module opnieuw vast. Wat wil je de deelnemer laten leren met dit onderdeel? Hoeveel tijd is de deelnemer kwijt aan dit onderdeel? Hoe toets je de materie? Waar breng ik een casus of voorbeeld aan en welke interactieve elementen kan ik waar toevoegen?

Op pagina 12 van het eerder genoemde e-book Making a MOOC, lees je meer over het ontwerpen van een MOOC. Maar ook de TU Delft heeft een online hub gecreëerd voor het ontwikkelen van een online cursus met stappenplannen en handleidingen op een Google Drive.

Tip 3. Bepaal op welk platform je kunt en wil publiceren

De keuze van publicatie via internationale platforms is bepalend voor marketing. Maar het is ook vaak een afweging van kosten. Een voorbeeld: FutureLearn is een prachtige MOOC-aanbieder met meer dan 5 miljoen geregistreerde deelnemers uit 190 landen. De cursussen zijn voor 30 procent afkomstig uit Engeland en 70 procent internationaal. Via FutureLearn heb je dus een geweldig potentieel bereik voor je MOOC. Maar hier hangt ook een prijskaartje aan, je betaalt eenmalig 25.000 pond om je organisatie aan te sluiten, vervolgens jaarlijks 20.000 pond en je bent verplicht minimaal 2 cursussen per jaar te publiceren!

De twee grootste MOOC-platforms wereldwijd zijn edX en Coursera, beide in 2012 opgericht. Om toegang te krijgen tot een van deze platforms, is het verstandig om partners te zoeken om samen een wetenschappelijke online cursus te maken. Zo heeft TU Delft (en ook Wageningen University in Nederland) een lidmaatschap voor een kanaal op edX, waarop onze cursus ‘Healthy Ageing in 6 Steps’ verscheen. EdX is ooit opgericht door Harvard University en MIT en telt inmiddels ongeveer 1.270 cursussen van 110 universiteiten en instituten en 9,9 miljoen deelnemers. De MOOC’s van Universiteit Leiden en Erasmus University verschijnen op een eigen kanaal op Coursera.

Wil je een laag opgeleid publiek of laaggeletterden bereiken, dan is een publicatie via een grote internationale MOOC-aanbieder misschien (nog) niet het juiste kanaal. MOOCs vinden hun oorsprong in de universitaire wereld en deelnemers zijn overwegend WO-geschoold.

Wil je een online cursus maken over een niet-wetenschappelijk onderwerp of een bedrijfsmooc? Of heb je geen partner die je toegang kan verschaffen tot een groot MOOC-platform? Kijk dan eens naar minder kostbare (nationale) leeroplossingen als bijvoorbeeld Curatr van Moocfactory of ANewSpring. Wil je een internationaal publiek bereiken en misschien zelfs toegang tot je e-learning verkopen? Misschien is dan publicatie op Udemy een optie.

Meer weten over MOOC-platforms? Onafhankelijk e-learningadviseur Wifred Rubens schrijft vaak over MOOC-ontwikkelingen.

Tip 4. Investeer in een spannende trailer

Het kostte ons 20 uur aan productietijd, maar onmisbaar in de promotie is de trailervideo. We monteerden beelden met geluid en we zochten een Engelssprekende dame voor de voice-over en diverse muziekfragmenten. De editor voegde persoonlijk de smakgeluidjes toe aan de mensen die een hamburger aten. Tijdens de productie kwam het item 12 keer voorbij en dat was 12 keer smakken. Let dus vooral op de zompige eetgeluiden :-).

We hebben de trailer onder meer ingezet in onze Facebook-campagne en deze scoorde aanmerkelijk beter dan de uitingen met illustraties en foto’s. Met een CTR van 7% en 40.000 bezoeken op de landingspagina, bleek video een goed instrument te zijn in de promotie. Ter vergelijking: advertenties met foto of illustratie leidden tot enkele honderden sitebezoeken. Een groot verschil. We targetten bijvoorbeeld op:

• Engelstalige advertenties, de MOOC is Engelstalig.
• Ander landen, niet op Nederlands publiek. Denk aan scandinavië vanwege de partner Universiteit van Kopenhagen.
• Man/vrouw en diverse leeftijdsgroepen: 50-60, 60-70, 70+, 30-40, 40-50, 22-30 (student/master).
• Opleidingsniveau secondary school (high school).
• Interesses: trefwoorden als health, ageing, lifestyle, medicine, wellbeing.

Tip 5. Blijf je deelnemers boeien

In onze MOOC zie je niet 43 Engelstalige video’s met dezelfde man-in-pak. Maar 12 verschillende instructeurs voor de camera, ieder verhalend over hun eigen thema. Opgenomen op drie locaties in binnen- en buitenland. We hebben zelfs enkele fietsexcursies gefilmd. Houd het afwisselend, dat vergroot je de kans dat deelnemers de MOOC volbrengen.

Je ziet een afbeelding van een les. In het midden natuurlijk de video, van in dit geval prof. dr. Rudi Westendorp van de Universiteit van Kopenhagen. Verder zie je gemarkeerd quizzen, aanvullende literatuur en de transcripts aan de rechterzijde van de film. Erg handig voor (niet-Engelstalige) cursisten om te volgen wat er verteld wordt. Vervolgens zie je aan de onderkant hand-outs van de presentatie en natuurlijk het discussieforum waar cursisten vragen kunnen stellen of eigen content kunnen delen.

Tip 6. Stimuleer interactiviteit

Natuurlijk is er het forum waar cursisten met elkaar kunnen discussiëren. Maar in dit sociale en mobiele tijdperk, is het leuk om te experimenten met social technologie. We hebben een interactieve Google map in het LMS (Learning Management System, de ‘achterkant’ van edX zeg maar) gevoegd. Op verschillende momenten tijdens de cursus werden deelnemers uitgenodigd om foto’s van hun eigen leefomgeving te delen. Zo ontvingen we foto’s van de inhoud van koelkasten van over de hele wereld, maar ook foto’s van verleidingen in de omgeving. Denk aan ongezonde verleidingen als fast food en snoep, maar ook gezonde verleidingen zoals fruit op ooghoogte in het schap. Inspirerend om de verschillen en overeenkomsten te zien tussen Lagos en Chicago, Amsterdam en Melbourne. Zo’n interactieve kaart is ook een manier om data te verzamelen en die misschien wel voor onderzoek te benutten.

This experimental approach was refreshing, and I ended up spending time looking for ‘nudges’ and in the end I had fun doing that. – een deelnemer in de evaluatie

Meetmomenten geven inzicht. TU Delft verzorgde bij onze MOOC bij de start, tijdens en na afloop een enquête onder cursisten. Feedback die benut kan worden voor aanpassingen op de inhoud en laat vaak goed zien waar interactie verbeterd kan worden.

Tip 7. Betrek deelnemers via intensieve moderatie

We hebben tijdens de looptijd van de cursus een langzaam afkalvende moderatie gehad, omdat het aantal deelnemers ook terugloopt. Twee studenten hielpen in het begin iedere werkdag 2 uur mee met contentmanagement, opstellen van korte enthousiasmerende e-mailings, het beantwoorden van vragen maar ook het neerleggen van stellingen waarop deelnemers kunnen reageren.

Denk ook na over hoe je de MOOC na afloop wil blijven onderhouden. Pas je de inhoud aan en bied je nog moderatie? MOOC’s blijven vaak gratis toegankelijk zodat mensen ze in eigen tijd en tempo kunnen volgen, zonder moderatie. Maar het is handig om af en toe te checken of er vragen openstaan.

Enthousiaste testimonials als “This was truly life changing MOOC” en “…opened my eyes to how people, places and things, diet and lifestyle have contributed to my ill health at age 70.” en een uitstekend eindrapportcijfer 8,2, waren de bevestiging voor ons team dat we een geslaagde MOOC hebben neergezet.

Tot zover enkele tips en learnings die ik heb opgedaan. Heb je hier nog vragen over? Stel ze gerust hieronder.