Auteursrecht op Instagram, hoe zit dat eigenlijk?

Soms lijkt het alsof er op internet geen wet geldt. Dat is helaas helemaal niet het geval. De regels die offline gelden, gelden online, en dus ook op Instagram. Daarnaast heeft Instagram nog gebruiksvoorwaarden waar iedereen zich aan moet houden. Dat gaat natuurlijk weleens mis. Deze regels worden het meest geschonden.

De afbeeldingen worden geen eigendom van Instagram

Een grote, grote mythe die heerst, is dat alles wat je op Instagram zou plaatsen, van Instagram wordt. Veel mensen denken dat de afbeeldingen die je op Instagram zet daardoor vogelvrij zijn en door iedereen gebruikt mogen worden. Dat is helemaal niet waar. Op alle foto’s die je op Instagram plaatst, rust gewoon auteursrecht. Je foto is door de publicatie niet vogelvrij.

Een grote, grote mythe die heerst, is dat alles wat je op Instagram zou plaatsen, van Instagram wordt.

Instagram wordt geen eigenaar van jouw content

Instagram wordt niet de auteursrechtehebbende (eigenaar) van de content die je daar plaatst. “Instagram does not claim ownership of any content that you post on or through the service.” Dit zeggen ze letterlijk in hun voorwaarden. Wat wel het geval is, zoals veel social-mediakanalen dat regelen, is dat je ze een niet-exclusieve, onbeperkte, sub-licentieerbare, wereldwijde etc. licentie geeft om de afbeeldingen te mogen gebruiken. Die licentie is deels nodig om de foto’s te kunnen publiceren. Er bestaat met deze omschrijving wel de mogelijkheid dat Instagram een ander het recht geeft om jouw foto’s te mogen gebruiken. Daarbij houden ze overigens rekening met je privacyinstellingen.

Instagram wordt geen eigenaar van jouw informatie

Eerlijk is eerlijk, Instagram verzamelt natuurlijk zoveel mogelijk gegevens over jou, jouw content en jouw wijze van gebruik van Instagram. Dat is mooie data die weer gebruikt kan worden om profielen mee te bouwen en adverteerders van informatie en advertentiemogelijkheden te voorzien. Maar dat wil niet zeggen dat ook jouw content daarmee vogelvrij is.

Content die je alleen privé, achter een slotje deelt, zal door Instagram niet met derden gedeeld worden. Door zelf te bepalen wie jouw content wel en niet kan zien, houd je nog enige invloed op bij wie jouw content terecht komt en met wie deze gedeeld wordt. Advies blijft natuurlijk wel: wil je niet dat anderen jouw content kunnen zien, deel het dan helemaal niet of zorg in elk geval dat je dat via een meer beveiligd kanaal doet en niet via social media.

Ook op Instagram heb je auteursrechten

Het auteursrecht wordt het meest geschonden. Ook op Instagram gelden de ‘oude’ auteursrechtregels. Dat betekent dat je niet zomaar foto’s van iemand anders in je eigen feed mag delen. Zelfs regrammen mag niet zonder toestemming.

Meld inbreuken

Kom je een schending tegen, dan kan je deze melden bij Instagram. Daar heeft Instagram een apart formulier voor. Als ze de inbreuk erkennen, en dat doen ze vrij gemakkelijk, dan halen ze in elk geval de afbeelding alvast offline. De discussie moet dan maar later uitgevochten worden.

Rechtszaak aangespannen wegens auteursrecht

Op dit moment loopt er zelfs een rechtszaak over een auteursrechtinbreuk op Instagram. Een foto van rode lippen en een microfoon wordt erg veel gebruikt op Instagram. Zelfs als profielfoto. De maker van de foto heeft wel telkens formulieren voor alle inbreuken ingevuld, maar ze zijn niet allemaal verwijderd. Daarom is ze een rechtszaak gestart.

Ik wil regrammen, mag dat?

Regrammen mag niet zomaar. Volgens de Privacy Policy  van Instagram overigens wel hoor. Alles wat je openbaar op Instagram zet, mag volgens de privacyvoorwaarden van Instagram ‘re-shared’ worden door anderen. Regrammen is een vorm van kopiëren. Daar heb je nog steeds toestemming voor nodig.

Hoe mag je wel delen?

Een foto kopiëren mag niet. Regrammen is een vorm van kopiëren, dus daarom mag dat niet. Maar er is veel dat wel mag.

• Links naar foto’s delen.
• Alle functies die Instagram zelf, binnen de app biedt, mogen gebruikt worden.
• Je mag afbeeldingen embedden.

Foto’s printen, maakt ze nog geen kunst

Richard Prince, een bekende Amerikaanse kunstenaar, liet Instagram-foto’s op groot formaat afdrukken, met nog een comment van hem eronder. Hij verkocht deze prints vervolgens voor $90.000 tot $100.000 per stuk. De meeste personen waren alleen maar erg vereerd en vonden het helemaal prima, maar naar mijn mening is het een ordinaire inbreuk op auteursrecht.

De meeste personen waren alleen maar erg vereerd en vonden het helemaal prima, maar naar mijn mening is het een ordinaire inbreuk op auteursrecht.

Portretrecht op Instagram

Ook het portretrecht geldt gewoon op Instagram. Dat wil zeggen dat als je toestemming hebt gekregen of juist hebt gegeven, de portretten gewoon gepubliceerd mogen worden. Ook met onschuldige portretten is niets aan de hand. Let wel op dat ook het onderschrift onschuldig blijft. Een grapje mag, maar kijk uit met onwaarheden, die wellicht wel voor waar aangenomen kunnen worden.

Heb je eenmaal toestemming gegeven voor een foto, kun je die toestemming niet meer intrekken. Mij werd eens de vraag gesteld of iemand een portret kon laten verwijderen, omdat hij met een BN’er op de foto stond die later negatief in het nieuws kwam. De Instagrammer wilde vanaf dat moment liever niet meer in verband worden gebracht met die BN’er. Dat was op het moment dat de foto gemaakt werd nog geen probleem. Maar ja, hij had ook toestemming gegeven voor publicatie. Hij kon er daardoor helaas niet veel meer aan doen.

Wat mag je dan eigenlijk nog wel?

De foto’s die je zelf maakt en zelf op Instagram publiceert, zijn meestal geen probleem. In andere gevallen kun je gewoon om toestemming vragen. Reclame maken voor jezelf is natuurlijk ook geen punt, maar let wel op dat als merken en influencers gaan samenwerken, zij zich allebei aan de reclamecode social media moeten houden. Ofwel: eerlijk duurt het langst.

Afbeeldingen met dank aan 123RF.