Het Internet of Things: kopen of leasen?

Het Internet of Things kent vele vormen: van een enkele sensor in huis tot een heel netwerk van sensoren in een stad of buurt. Vooral het laatste kan een aanzienlijke investering zijn. Daarnaast gaat de technologische ontwikkeling ook heel hard, en daardoor veroudert technologie snel. Zou het niet veel handiger zijn om de sensoren niet te kopen, maar te leasen?

Eigendom is niet zaligmakend

Waarom zou je overal eigenaar van moeten zijn om het te gebruiken? We zagen dit concept al eerder bij Mud Jeans. Bij MUD kun je een jeans leasen voor een klein bedrag per maand. De jeans blijft eigendom van MUD en aan het einde van de looptijd van één jaar heb je de mogelijkheid om te kiezen of je de jeans nog langer draagt of omruilt voor een nieuw model. Als de jeans wordt teruggestuurd, dan kan deze als vintage worden verkocht of worden gebruikt om een nieuwe jeans van te maken. De reden voor dit businessmodel is met name duurzaamheid.

Ook bij consumentenelektronica zijn er modellen waarbij je geen eigenaar bent van die nieuwe tablet of smartphone, maar deze least. KPN heeft dit een tijd lang gedaan met smartphones, maar is daar helaas mee gestopt. Voor smartphones en tablets is het aan de ene kant moeilijker, er bestaat vaak een restwaarde, het kan stuk gaan en aan het einde moet het worden ingeleverd (tenzij anders afgesproken). De hele “… as a Service”-ontwikkeling bij cloud computing (Paas, Iaas, Saas, etc.) laat zien dat het voor software een levensvatbaar concept is.

In alle gevallen doet het niet-eigenaar-zijn geen enkele afbreuk aan het gebruik. Sterker nog, het maakt niets uit.

Leasing

In de zakelijke markt is leasing of financiering heel gewoon. Niet alleen auto’s, maar ook vliegtuigen worden geleast. Thomas Rau least licht en Dow Chemicals biedt zelfs chemicaliën aan in een leaseconstructie.

Ook voor Internet of Things-sensoren in een zakelijke omgeving (business-to-business) is dit model denkbaar. Er zijn goede redenen voor, zoals:

• de technologie verandert en verbetert snel
• de competentie om de technologie te managen is vaak geen competentie van de gebruiker
• het gaat om de meting van de sensoren (de performance) niet om de sensor zelf
• er hoeft geen investering te worden gedaan (beter voor cashflow)

Plofkoffers leasen

Econocom is een van de partijen die juist op het gebied van de snel veranderende technologie van het Internet of Things mogelijkheden ziet voor deze vorm van financiering. Hun missie is om met leasing het Internet of Things sneller te laten groeien.

Ze doen dit onder andere voor kantoorautomatisering en andere digitale oplossingen, maar bijvoorbeeld ook voor geldtransportkoffers in België voor de waardetransporteur G4S. Zij maken voor hun plofkoffers gebruik van een leaseoplossing, waarbij ook nog eens de mogelijkheid zit om sneller over te stappen naar een betere of nieuwere technologie.

Ook een luchtvaartmaatschappij gebruikt een dergelijke oplossing voor de trolleys die in de vliegtuigen worden gebruikt en voorzien zijn van RFID-tags om de traceerbaarheid te vergroten. Een vliegtuig kan vertraging oplopen wanneer niet alle trolleys aanwezig zijn. Door het gebruik van IoT-technologie weet men altijd waar de trolleys zijn. Ook hiervoor geldt: waarom zou je ze kopen?

All-inclusive

Internet of Things (IoT) in combinatie met leasing maakt ook nieuwe businessmodellen mogelijk. Ook een all-inclusive model (aanschaf, beheer, onderhoud en vervanging) waarbij, afhankelijk natuurlijk van de situatie, zelfs op gebruiksniveau (pay-per-use) wordt betaald, behoort tot de mogelijkheden.

Maar ook Econocom heeft niet alle competenties altijd in huis en zal op haar beurt ook weer andere partijen inschakelen, bijvoorbeeld wanneer het gaat om het onderhoud van bepaalde apparaten. Zij kan dit uitbesteden aan andere partijen, maar daarvoor is wel een goed partnership noodzakelijk.

IoT-projecten

Bij het doen van een IoT-project wordt er nu nog veel uitgegaan van het principe van eigendom. In de businesscase wordt dan een post ‘sensoren’ opgenomen als investering. Het is van belang bij dit soort projecten om vroegtijdig te kijken naar de vorm waarin dit gefinancierd gaat worden. Het is simpel om een sensor uit het budget van een pilotproject te financieren om te zien of het concept werkt. Wanneer je echter honderden of duizenden sensoren gaat aanschaffen, installeren, administreren, onderhouden en beheren is het zinvol om te kijken wat door een partner kan worden gedaan die daar mogelijk beter in is en/of het goedkoper kan uitvoeren.

Uiteindelijk kun je zelfs naar een afrekenmodel komen per meting, transactie of ander direct-aan-het-gebruik-gekoppeld kostenmodel. Dit is natuurlijk de droom van menig CFO in plaats van investeren, afschrijven en eventueel restwaarde en onderhoudsrisico.

De toekomst

Leasing, of een andere vorm waar gebruik centraal staat en niet het eigendom, zou wel eens heel groot kunnen worden wanneer bedrijven de stap durven zetten naar dit nieuwe businessmodel.

Door de voorbeelden van het licht van Thomas Rau (Philips) en DOW Chemicals zien we dat er, wanneer er wordt betaald voor performance er voor leveranciers, dingen substantieel veranderen. Omdat het niet meer om het product gaat, maar om de performance, worden onderhoudbaarheid, snel te updaten of upgraden design principles. Volgens Rau ging het stroomverbruik van de lampen aanzienlijk naar beneden toen hij eenmaal het licht kocht en niet de lampen.

Hoe makkelijker, goedkoper en sneller zaken te updaten zijn, des te groter is de winst(gevendheid). Daarnaast is er de toenemende grondstoffenschaarste, gecombineerd met het afvalprobleem. Het terugwinnen van grondstoffen wordt interessanter als de prijzen stijgen. Ook hierbij speelt het ontwerp een belangrijke rol, als je eigenaar blijft als bedrijf van je producten stuurt dit ook weer het ontwerp. Hoe kun je het zo maken dat het recyclebaar of misschien zelfs herbruikbaar is? Dit zijn onderwerpen die nu minder relevant zijn omdat de drijfveer de verkoop van nieuwe producten is.

Een voorbeeld in de consumentenelektronica waar dit wel al (op kleine schaal) is gerealiseerd, zijn de high-end tv-toestellen van Samsung (bijvoorbeeld E7000/E8000). Deze tv’s hebben de Smart Evolution Kit, een door de consument te upgraden hardware- en softwareonderdeel, zodat deze een betere performance heeft maar ook een nieuwe interface of nieuwe apps of mogelijkheden. Zonder een nieuwe tv te hoeven kopen, heeft de gebruiker toch de mogelijkheid om gebruik te maken van nieuwe snufjes. Het mooie hierbij is dat Samsung bij het ontwerp hier al rekening mee heeft gehouden om zo ook voor gebruikers het hoge tempo van innovaties bij te kunnen houden.

Gaat leasen de toekomst worden?

Nederland is niet echt een leaseland, niet in de B2C-markt en in de B2B-markt. Volgens een rapport van PWC in 2012 werd slechts 7% van de investeringen hier gefinancierd met leasing tegen gemiddeld 17% elders in West-Europa. Dat is volgens mij vreemd, want wie er eigenaar is van een IoT-sensor, plofkoffer of RFID-uitgevoerde trolley doet niets af aan de functionaliteit daarvan. Misschien komt het lage percentage leasing door een kwestie van koudwatervrees, de angst dat leasen duur is of omdat we gewoon aan eigendom gewend zijn.

Volgens de laatste cijfers van de NvL zit de leasemarkt (bedrijfsmiddelen) wel in een opgaande lijn. Zeker als het concept van leasen wordt gecombineerd met nieuwe productontwerpen die vanaf het begin onderhoudbaarheid en beheersbaarheid meenemen, kan volgens mij veel gewonnen worden. Als je kijkt naar het Internet of Things dan gaan er de komende jaren miljarden devices bijkomen. Een mooie kans om te kijken of we nou echt eigenaar moeten zijn van al die dingen.

Illustraties met dank aan Fotolia.