In de Wolken

Het is een fascinerend gegeven. Een IJslandse vulkaan spuugt as de lucht in en de wind vormt de geiser om tot een luchtstroom richting Europa, waardoor het luchtverkeer in een heel continent wordt ontregeld. En daarmee ook de economieën aan de grond. Langzaam maar zeker werden de gevolgen duidelijk.
Vliegmaatschappijen zeggen zo’n slordige euro 150 mln per dag te hebben verloren en voorzitter Wientjes van VNO-NCW sprak van niets minder dan ‘een ramp’. Dit is er dus voor nodig om een economie te ontregelen. Een vulkaan in IJsland. De natuur als terrorist. De aarde gromt. Gelukkig hebben wij demissionair minister Eurlings die triomfantelijk claimt heel Europa te hebben gered door terug te grommen en de boel weer aan de praat te krijgen.
Je zou denken dat een netwerk als dat van de luchtvaart werd ingericht om een storing in een gedeelte te kunnen ondervangen door een ander gedeelte die functies moeiteloos te laten overnemen. Precies zoals het internet ooit werd opgezet. Je mag een bom gooien bovenop een belangrijk computercentrum, het internet zal er hoogstens even van schrikken maar vindt binnen een paar minuten een weg eromheen. Het netwerk zal zich herstellen als de huid na een schaafwond, alleen dan sneller.
Maar de luchtvaart is geraakt door een ernstige beschadiging van haar derde dimensie: die van de lucht zelf. Een vliegtuig vliegt, en als de lucht over een groot gebied is vergiftigd kan het vliegtuig helemaal niets meer. Dan moet de functie van het netwerk worden overgenomen door het grondverkeer – treinen en auto’s dus.
Je zou ook verwachten dat virtuele netwerken meer dan ooit het gemis aan zakelijke ontmoetingen zouden kunnen compenseren. Een virtuele wereld heeft immers nauwelijks last van een storing van het luchtvaartverkeer in de analoge wereld. Het ongemak dat zakenmensen ervoeren met het vliegverbod bevestigt eens te meer de povere status van virtuele vergadermethodes.
De vraag is of het internet ook een kwetsbare derde dimensie heeft. Welke beschadiging is zo ingrijpend dat een substantieel gedeelte van het netwerk een paar dagen of langer volledig uitvalt? En – nog interessanter – wat zijn de gevolgen van een dergelijke storing? Wat betekent het voor het betalingsverkeer? Kunnen redacties nog aan hun nieuws komen? Belastingaangiften? Beurshandel? Hoe reageren Twitter-junks zich af?
Velen zullen niet meer beschikken over hun documenten, adressen of historie. Waarom niet? Omdat ze al hun informatie toevertrouwden aan een plaats ergens in het netwerk. Zodat je er overal bij kan. Dat heet ’the cloud’. Precies, de wolk.
Deze column is eveneens gepubliceerd in Het Financieele Dagblad.