De schaduwzijde van de Realtime Maatschappij

Mediaredacteur Jean-Pierre Geelen (@jpgeelen) kreeg deze week een aardige emmer stront over zich heen. Aanleiding was zijn column ‘Milly‘ in de Volkskrant waarin hij zijn afschuw liet blijken op de wijze waarop de televisie omging met de dood van Milly Boele.

“De Journalistiek sloeg door gisteren…Maar dat alleen verklaarde niet de plotse collectieve mediagekte…Daarbij leek de televisieverslaggeving in een nieuwe fase beland…de smaak van het hypernieuws“

https://www.youtube.com/watch?v=TCQ0p_1IiJg

Het was niet alleen de televisie-journalistiek die doorsloeg. Ik denk dat iedereen doorsloeg (lees in dit kader ook mijn artikelen Klopjacht op Twitter naar moordenaar en Ramptoerisme op Twitter).

Zelf kon ik geen gebruik maken van televisie, Ziggo lag eruit. Voor het nieuws was ik dus samen met anderhalf miljoen mensen aangewezen op andere informatiebronnen. In mijn geval het internet, en met name Twitter.

Ook hier was de sfeer meelevend, hijgerig en tendentieus tegelijk. Iedereen moest op zijn minst de tweet van Frits Wester retweeten of zijn mening verkondigen over de dood van Milly. De mogelijke moordenaar was digitaal al veroordeeld en gevierendeeld. Geen informatie maar pure sensatie.

Het zijn de schaduwkanten van de Realtime Maatschappij waarin wij nu allen leven. Vroeger verstrekte de televisie op een afstandelijke manier informatie aan de kijkers. Het nieuws in de krant de volgende dag had nog waarde, was nog relevant. Het was een model waarbij slechts een paar instanties de informatie verspreidden. Je mening kon je slechts bij het koffiezetapparaat kwijt of via een ingezonden brief, die met een beetje mazzel een week later werd gepubliceerd in je plaatselijke dagblad.

Dit model bestaat niet langer. Dankzij het internet, dankzij sociale media, is dit model veranderd. Er is niet slechts 1 zender en een heleboel ontvangers. Iedereen is nu zowel zender als ontvanger. Ik ben de media. Me the Media dus. Voeg hier nog twee trends aan toe: het feit dat er een enorme hoeveelheid aan informatie aan ieders vingertoppen ligt en het feit dat al deze informatie realtime tot ons komt, en je begrijpt hoe ‘hypernieuws’ ontstaat.

Sociale media geeft je de mogelijkheid om informatie te zoeken en direct je mening aan het digitale canvas toe te vertrouwen. En dit is confronterend, keihard, recht in je gezicht nieuws. Zonder nuance, geen ontkomen aan. Korte statusberichten zuigen je als het ware in het nieuws. Je wordt onderdeel van het nieuws. Ik ben het nieuws.

Aan deze ontwikkeling valt niet te ontkomen, dit is niet te stoppen. Deze uitwasemingen van de Realtime Maatschappij zullen in de nabije toekomst nog sneller en nog meer uitvergroot op ons afkomen. Misschien probeerde koningin Beatrix ons juist daar wel voor te waarschuwen. En is dit slecht? Op dit moment kunnen we er duidelijk nog niet mee omgaan. Hoe triest het ook is, maar daarbij helpen gruwelijke taferelen als deze week wel bij. En zeer zeker ook de mensen, zoals Jean-Pierre Geelen, die duiden, die de vinger op de zere plek durven te leggen.