Lifehacking, vakmanschap en paradoxaal organiseren

Wat komen jullie doen vanochtend? Met deze vraag begint dagvoorzitter Martijn Aslander het congres Slimmer Werken 2.0 in Media Plaza op 17 maart. Het antwoord: Netwerken! De andere doelen van de deelnemers: veel Poken-contacten, nieuwe inzichten in het nieuwe werken, klanten scoren, van elkaar leren en het verdienbaar maken van het nieuwe werken. Hoge verwachtingen dus!

Aslander geeft eerst kort uitleg over de Poken, die aan elke deelnemer werd uitgedeeld. Het is, zo zegt Aslander, een raar poppetje met een handje, waarmee je gegevens uitwisselt. Pokenen doe je dus met elkaar in plaats van visitekaartjes die je normaal op een event als dit event verzamelt. Dit scheelt aan het einde van de dag veel typewerk. Heldere uitleg en iedereen is gelijk afgeleid en wil aan de slag. Jeanet uit de zaal wil het record Pokenen verbreken. Advies: haal wel het beschermplasticje eraf! 🙂

Tussendoor wordt de ‘hash tag’ voor dit event op Twitter bepaald: #sw2.0 .

Foto met dank aan Punkmedia.nl.

Lifehacking

Over naar Lifehacking dan. Aslander ademt Lifehacking. Wat is Lifehacking? Is hacken niet iets negatiefs? Nee! Een kort verhaal dat Aslander vertelt:

Een man ging ontbijten met zijn kinderen. Hij strooide cornflakes in de kommen en… plonk… een fluitje viel in een van de kommen. De man vond per toeval uit dat je in een telefooncel gratis kon bellen, omdat frequentie de telefooonverbinding in de war bracht. Dit nieuws bracht hij naar anderen: dat is hacken. Hacken is niet goed of slecht, maar waardeneutraal.

Lifehacking kan helpen om meer uit informatiesamenleving te halen. Het komt neer op veel doen in korte tijd door tools slim in te zetten. Het gaat om het om zeep helpen van bureaucratie. Niet uit negativiteit, maar juist uit positiviteit. Het probleem zit vaak niet in geld en kennis, maar in organisatorische knelpunten. Lifehacking kan daarin verandering brengen. Lifehacking.nl heeft 5 verschillende uitgevers en biedt gratis boeken aan en toch wordt steeds meer geld verdiend met die boeken. Er blijkt behoefte aan tips & tricks om slimmer om te gaan met alle middelen die worden aangeboden in deze informatiesamenleving. Lifehacking heeft daarom nu ook een magazine en een academy.

Lifehackers Martijn Aslander en Anja Wassenaar @ Slimmer werken 2.0. Foto met dank aan Punkmedia.nl

Verschuivingen

Er zijn de nodige (paradigma)verschuivingen in onze maatschappij. In snel tempo komen ze voorbij: ons leven is niet langer gebaseerd op schaarste; we leven nu in overvloed. Toegang is belangrijker dan bezit en we gaan van winstmaximalisatie naar waarde- of nutoptimalisatie (sociaal kapitaal in plaats van monetair kapitaal dus). We moeten veel meer doen met minder mensen en we worden nu al gek!

Dan is er nog de verschuiving van het hiërarchisch model naar het netwerkmodel. Vroeger gingen we met z’n allen naar 1 gebouw op dezelfde tijd (ergo: file).  Nu werken we niet meer met onze handen, maar met ons hoofd. Tijd ruilen voor geld lijkt geen goed idee in deze samenleving. Op de goede plek van maximale waarde zijn, levert veel meer op.

Je hoeft geen technisch wonder te zijn!

Software was vaak gedoe; de eindgebruiker had geen voordeel van software, zelfs nadeel. Daar heeft software nu nog wel last van. Filteren van informatie is voor veel mensen nog een probleem, maar je hoeft er niet technisch voor te zijn, verzekert Aslander de toehoorders. Web2.0 tools zijn bovendien vaak gratis.

Een mooi voorbeeld dat Aslander geeft, gaat om repeterende tekst in mailtjes. Dezelfde tekst steeds opnieuw typen (“met vriendelijke groet”, maar ook de routebeschrijving, inclusief kaartje) is onhandig, Lifehacking.nl heeft een handige, gratis tool (macro’s). Probleem is alleen dat veel mensen binnen bedrijven niet zelf software mogen uploaden. Zij kunnen hun tijd dus niet optimaal benutten! Bij toehoorders was deze tool onbekend, maar er is enthousiasme (“geef je ook cursussen?” )

Heel kort samengevat is Lifehacking: kennis die er is sneller, beter, makkelijker verspreiden.

Slimmer werken door vakmanschap

Aslander introduceert Mark Veldpape met het netwerkeffect van Metcalf. Het ontginnen van je eigen netwerk, je sociale kapitaal is belangrijk! Aslander weet niet zoveel van Veldpape, maar kent wel veel mensen die hem kennen, dus hij vertrouwt erop dat hij deugt.

Mark Veldpape van Questionmarks geeft aan dat hij een praatje geeft over slow management. Vakmanschap is vaak een oplossing voor problemen. Veldpape gaat in op:

• Hoe kun je als ondernemer het vakmanschap van je medewerkers stimuleren?
• De toekomst van de organisatiestructuur ligt in sociale configuraties
• Kritische stem van de ondernemer in het veld

Presentatie Mark Veldpape van Questionmarks

Er zijn veel ondernemers in de zaal, maar ook mensen in loondienst: ‘professionals’ wordt de term, besluit Veldpape. Hij begint met de term Organisatie. De organisatie: wat is dat nou? Het gaat om mensen. DE organisatie bestaat eigenlijk niet. Maar wel: een stel leuke mensen, een netwerk. Moeten we niet op een andere manier kijken naar wat een organisatie is?

Toekomst en innovatie

Wat willen we in de toekomst? Over het algemeen vooruitgang. Meer, meer, meer is dat vaak. Het BNP is daarbij belangrijk. Buthan doet dat  als enige land niet: dat heeft het Nationaal Bruto Geluk. Zij nemen ook in ogenschouw hoe het gaat met het gezinsleven en geloof bijvoorbeeld.

Innovatie wordt veel genoemd hier in onze maatschappij. Wat is dat nou? Een innovatie gaat vaak gepaard met een eigen stekker (vooral niet dezelfde stekker gebruiken, lijkt het devies). Maar: 25% gaat maar over stekkers. 75% gaat over heel andere zaken, namelijk: context gevoelige elementen. De mens staat daarin centraal en daarom wordt het sociale innovatie genoemd. Maar juist hier is weinig subsidie voor te krijgen.

Je kunt de mens zien als machine of als bron. Mensen in cubicles met telefoonscripts die alles precies voorschrijven hebben veel weg van een machines, maar een machine kan het altijd beter. Als we denken dat we alles geregeld te hebben, hebben we mensen nodig die zelf blijven nadenken. Als je systemen vertrouwt en het gaat mis. En dan is er grote paniek! Dat is volgens Veldpape aangeleerde hulpeloosheid! Mooi geïllustreerd door dit filmpje.

via videosift.com

Hoe kun je als ondernemer het vakmanschap van je medewerkers stimuleren (zodat ze niet op die kapotte roltrap blijven staan)?

• Dynamisch managen (als de context verandert..)
• Flexibele werkvormen (soms buiten de organisatie)
• Slimmer werken (eerst naar binnen kijken).

Niet alleen financiele waarde is belangrijk. Is de crisis een crisis of een grote kans?

Maatschappelijk ondernemen, spiritualiteit, authenticiteit woden steeds belangrijker. We gaan van financieel economische orde naar sociaal economische orde. Verder DOE je niet aan MVO, net als je niet DOET aan humor.

In de interactieve sessie ’s middags komt Veldpape (coach en co-ondernemer) terug op de ochtendpresentatie. Wat heeft een goed functionerende, moderne, innovatieve organisatie volgens u nodig?, is de vraag. In groepjes gaan de deelnemers aan de slag. Voor de eerste groep komt met een “meervoudig sociale werkelijkheid met zoveel invloeden dat je niet 1 tip kunt geven. Maar je bent er heel druk mee”.

Voor een andere groep gaat het om mensen in de organisatie visie, leiderschap, faciliteren (digitaal), inhoudelijk lening (niet alleen flexibel). Een derde groep heeft veel steekwoorden verzameld, zoals: lef, sfeer, gezamenlijke waarde, vorm volgt inhoud, faciliteiten. Er is een bepaalde vorm van bewustzijn en sense of urgency nodig. Bewuste keuzes maken, (h)erkennen van drijfveren en gedrag, een gezamenlijke taal (zodat woorden voor iedereen dezelfde betekenis hebben). Je hebt een leider nodig als katalysator om medewerkers bewuster te begeleiden naar willen, kunnen en doen met talenten die aansluiten bij de drijfveren. Ois het eigen verantwoordelijkheid van de werknemers? Er wordt flink over gediscussieerd.

Weer een ander groepje heeft het vooral over openheid: openstaan naar buitenwereld en in tijd (niet van 9 tot 5) bijvoorbeeld. Dit vergt vertrouwen, een gemeenschappelijk doel of een visie. Individuen moeten dat vertalen naar het eigen werk. De sessie laat in ieder geval zien dat het niet zo eenvoudig is om een bedrijf modern, innovatief en dan ook nog goed functionerend te maken.

Ruimte en sturing

Na de koffiepauze in de ochtend is Leo van de Vorst aan de beurt. Hij heeft het over de “haperende motor” van het MKB. Een paradoxaal verhaal, volgens Van de Vorst zelf. Het is moeilijk, maar simpel tegelijk. In het programma wordt zijn presentatie aangekondigd met de volgende delen:

• Evolutionair ontwikkelen versus de wereld van sturing op prestaties
• Winnaar managementconcept NCSI
• Een uitdagende impuls voor de motor van de economie
• Terugkoppeling onderzoek

Van de Vorst laat een deel van een overheidsfilmpje zien: Innovatie loont. Maar er is ook een crisis, leegstaande winkels, MKB-ers gaan naar de overheid, maar die kan niet helpen. Twee werelden dus. Wat is de juiste? Beide is waar! Dat is de paradox, waar Van de Vorst het over heeft.

Geef professionals ruimte. Daarin is Van de Vorst het eens met Veldpape. Maar dat kan leiden tot polderen, compromissen en Poolse Landdagen. Dat zie je in de zorg gebeuren. Sturing is ook of net zo belangrijk, benadrukt Van de Vorst. Geld is niet vies, financiële doelen ook niet.

Paradoxaal organiseren

Van de Vorst gelooft niet in balanceren; de olifant gaat of vallen of de bal gaat stuk.

Het is geen kwestie van OF, maar EN en dat heet “paradoxaal organiseren”. Dus ruimte en sturing. Het betekent ook: blijf investeren, maar ga knetterhard bezuinigen. En ook “gedwongen vrijheid” en “ordelijke chaos”. En ook:

• Stabiele vernieuwing: We zijn steeds aan het duiden wat we om ons heen zien en moeten daarop inspelen. Analytisch denken, zoals we vroeger op school leerden en oplossingen te lang afwegen, werkt niet meer. Hou vast aan een stabiele langetermijnstrategie, maar blijf wel continu vernieuwen. Shell deed dat al met het scenario-denken.
• Autoritaire participatie: Coachend leidinggeven, maar ook af en toe een inspirerende leider zijn, die met de vuist op tafel slaat.
• Gedwongen vrijheid: Geen SAP installeren. Dat werkt niet. Maar volledige vrijheid ook niet. Durf te dwingen, maar alleen als het gaat om dingen die echt belangrijk zijn voor je organisatie.
• Unieke saamhorigheid: Er zijn veel talenten. Sommigen hebben besloten om een team te vormen. Die mensen werken samen. Je mag ook de groep aanspreken en sturen.
• Efficiente flexibiliteit: We willen zo flexibel zijn, zodat we zo efficiënt mogelijk kunnen meebewegen. De wereld is in bewegen en we veranderen mee, de goede kant op.
• Chaotische orde: Het is mierennest waarin we door elkaar heen krioelen. Laat jonge werknemers soms de leiding nemen en een senior manager, die over het onderwerp minder weet, neemt een plek op de achtergrond in. Creëer wel orde, maar laat het chaotisch zijn. Aslander: “Als mensen het eerlijk zeggen dat ze het niet weten, kan je mensen helpen. Helpen vinden mensen leuk. Zo leer je samen meer. De meeste organisaties zijn raar genoeg niet op ingesteld om elkaar vragen te stellen”.

Van de Vorst presenteert een nieuw PAR-model: Positie, Ambitie, Reis. Je wordt een luchtballon: de wind waait een kant op; daar heb je geen invloed op. Maar je kunt er wel slim op inspelen.

Durf realistisch te dromen, benut de kansen (reizen), is het advies van Van de Vorst. Alle richtingen zijn goed. Alleen als je meer gaat sturen, maar je levert ruimte in, dan is het niet goed. Ga je meer sturen, zonder ruimte in te leveren: doen! De Vorst noemt dit meervoudige kijken naar problemen. En dat is complex, terwijl je complexiteit probeert terug te dringen.

Wat hebben we geleerd?
Geen keurslijven, dingen slimmer doen, sociale innovatie en het een doen en het ander niet laten. Dat waren dus eigenlijk de boodschappen van het ochtendprogramma van Slimmer Werken 2.0 in MediaPlaza.

De economie en het bedrijfsleven hebben doeners nodig’ Leve de Easycratie! In tijden van minder economische vooruitgang zorgt Slimmer Werken ervoor dat je voor blijft lopen op je concurrent. Het seminar Slimmer Werken is een initiatief van Nederland Digitaal in Verbinding, een programma in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken.