De nalatenschap van Web 2.0 in een periode van recessie

Het einde van het Web 2.0 tijdperk lijkt nabij. Echter niet het langverwachte Web 3.0 kondigt zich aan, maar een periode van bezinning. In de komende jaren wordt uitgemaakt of het gedachtegoed van Web 2.0 de economische neergang overleeft of als een van de vele hypes in het internetarchief verdwijnt. Als de voortekenen juist zijn, doorstaat de essentie van Web 2.0 deze beproeving met gemak. Alleen de kenmerkende vormgeving, symbolen en het jargon verdwijnen weer even snel als zij opkwamen. Een korte vooruitblik…

Meetbaar resultaat

De kredietcrisis en de opkomende recessie hebben een einde gemaakt aan de vette jaren van het Web 2.0 tijdperk. Het ongelimiteerde vertrouwen in zaken als crowdsoursing, user generated content en collectieve intelligentie is daarmee definitief voorbij. Door de bankencrisis is er een algeheel gebrek aan investeringskapitaal ontstaan en meer dan ooit eisen aandeelhouders zichtbaar resultaat. Voor grote risico’s, lange terugverdienperiodes en onrendabele frivoliteit is geen ruimte meer. Dit houdt in dat elk voorstel dubbel en dwars moet worden onderbouwd met een stevige business case. Dat is best een gezond uitgangspunt. Op ongebruikte sociale netwerken of verlaten bankfilialen op Second Life zit niemand te wachten. Maar wat betekent deze zakelijke instelling voor het gedachtegoed van Web 2.0? Zal die de tand des tijd doorstaan?

De essentie van Web 2.0
De essentie van Web 2.0 is het faciliteren van online samenwerking (collaboration) tussen verschillende gebruikers en het creëren, bewerken en delen van content. YouTube, Flickr, Facebook en Wikipedia zijn hiervan de bekendste voorbeelden. Maar Web 2.0 is breder dan alleen deze sociale platforms. Shopping 2.0, Intranet 2.0, Banking 2.0, Health 2.0, … In allerlei vormen via een breed scala aan kanalen wordt het delen van content ondersteund door online technologie. Dat hiermee in een basale behoefte wordt voorzien, blijkt wel uit het massale gebruik ervan (zie figuur). Die behoefte wordt niet minder als het economisch slechter gaat. Sterker zelfs, de behoefte om als consument onder elkaar content en ervaringen uit te wisselen is in moeilijke tijden alleen maar groter. Daar staat echter wel tegenover dat bijvoorbeeld alleen al het aanbod van sociale netwerken tegenwoordig vele malen groter is dan wat de consument dagelijks aan kan. Dus dat kan zo niet lang doorgaan. Alleen de grootste netwerken met de meeste toegevoegde waarde overleven deze moordende concurrentieslag om de aandacht van de consument.

Technologie
De web 2.0 hausse heeft ook een groot aantal technologische verbeteringen gebracht: RSS, Wiki’s, open API’s, P2P-netwerken, web widgets en bijvoorbeeld rich internet applicaties. In onze gebruikersonderzoeken bewijzen deze nieuwe technieken hun toegevoegde waarde dagelijks in de vorm van hogere conversies, verbeterde gebruiksvriendelijkheid of lagere kosten. Doelstellingen die voor elke onderneming van belang zijn en blijven.

The Web 2.0 Bullshit Generator™

De buitenkant
Maar blijft dan alles bij het oude? Zeker niet. In Silicon Valley vallen al harde klappen onder Web 2.0 start-ups. Het is een kwestie van tijd dat dat ook hier gebeurt. En dat gaat gepaard met onzekerheid. Het eerste wat men in een dergelijke situatie doet, is afstand nemen van de voorgaande periode. De kenmerkende vormgeving, de symbolen en het Web 2.0 jargon worden net zo gemakkelijk vervangen als waarmee het geheel werd opgeleukt. Geen fantasierijke namen meer als iStalkr, Correlate.us, Spokeo, Second Brain of Chirp, maar traditionele namen uit de offline wereld. Geen kinderlijke felle kleuren, natte vloer effectjes, gradients en flikkerende Beta bordjes. Webdesign wordt weer chic, met donkere achtergrondkleuren, volle vlakken en nieuwe overlooptechnieken. De eenvoud en duidelijkheid van Web 2.0 blijft. De website van Barack Obama is hiervan een goed voorbeeld.

Conclusie
De aanstaande recessie luidt een nieuwe periode in. Er treedt een gezonde verzakelijking op, waarmee het kaf van het koren wordt gescheiden. Alles wijst er op dat de essentie van Web 2.0 dit overleeft, maar dat de buitenkant, de opsmuk en de symbolen worden ingeruild voor traditionelere varianten. Met andere woorden: goede wijn in oude zakken!

En Web 3.0? Mijn inziens is daar de tijd nog even niet rijp voor.