Focusgroepen: Hoe ontwikkel je een website, samen met je klanten

Als marketeer wil je dat je website voldoet aan de wensen en verwachtingen van haar bezoekers. Alleen dan kan de website een succes worden. Bij het ontwikkelen van een nieuwe website is het daarom essentieel om input te krijgen van (potentiële) bezoekers. Welke content en functionaliteiten verwacht men? Hebben verschillende soorten bezoekers andere wensen? Dit zijn vragen die beantwoord worden tijdens een focusgroep. Dit artikel geeft tips voor het succesvol gebruik van focusgroepen bij het ontwikkelen van een website.

Wat is een focusgroep?

Een focusgroep is een informele discussiebijeenkomst van een groep personen (klanten, website gebruikers) met een discussieleider. Tijdens deze sessie worden de meningen, percepties en gevoelens van deelnemers vastgesteld en de achterliggende redenen en motieven (het waarom) achterhaald.

Voordelen van focusgroepen

De meningen en suggesties van deelnemers vormen zeer waardevolle input bij de start van het ontwikkeltraject van een nieuwe website:

• Je krijgt zicht op de meningen, behoeften en wensen die bestaan met betrekking tot een bepaalde onderwerpen en kunt op basis daarvan je conceptwebsite (verder) ontwikkelen;
• De kracht van groepen: deelnemers reageren op elkaars ideeën en maken associaties. Hierdoor stimuleer je creativiteit en diepgang;
• Je betrekt de gebruiker van de website vroegtijdig in het ontwikkeltraject en voorkomt daarmee grote investeringen in een website die niet zal aanslaan.

Nadelen van focusgroepen

Focusgroepen zijn niet altijd een geschikte methodiek:

• Knelpunten in de gebruiksvriendelijkheid kunnen met behulp van een focusgroep niet worden achterhaald omdat respondenten zich niet in een realistische surfsituatie bevinden;
• Gebruik een focusgroep om een website-concept te ontwikkelen of ter discussie te stellen. Zet de methode niet in wanneer je voor een bestaand concept gedetailleerde, praktische verbetersuggesties wilt formuleren;
• Een focusgroep is geen steekproef. Resultaten zijn daarom niet zondermeer te generaliseren, laat staan te kwantificeren.

6 voorwaarden voor een goede focusgroep

Voordat je besluit een paar willekeurig passanten van straat te plukken om je website aan hen voor te leggen, het volgende:

1. Maak bij focusgroepen over websites gebruik van relatief kleine groepen respondenten; zes tot acht respondenten is ideaal. Op deze manier zijn diverse achtergronden vertegenwoordigd maar is er nog voldoende ruimte om over details te praten.
2. Kies voor de respondenten die werkelijk representatief zijn voor leden van je doelgroep. Maak hiervoor idealiter gebruik van een gespecialiseerd respondentenbureau en vermijd respondenten die vaker aan een dergelijk onderzoek hebben meegedaan.
3. Zorg per groep voor een relatief homogene samenstelling. Hierdoor spreken de respondenten binnen één focusgroep dezelfde taal en voelen ze zich vrij hun meningen (al zijn die soms volledig tegengesteld), met elkaar te delen.
4. Zorg voor een informele setting. Dit stimuleert deelnemers open te denken en te praten over (het concept van) je website. Vermijd bijvoorbeeld het gebruik van spiegelwanden, grote zoemende camera’s en de aanwezigheid van een meeschrijvende notulist in de gespreksruimte.
5. Kies een onafhankelijke, professionele gespreksleider. Hoewel een goed uitgevoerde focusgroep vanzelf lijkt te gaan is het een kunst te zorgen dat iedere deelnemer zich vrij voelt z’n mening te delen, verschillende tegenstellingen naar voren komen en alle onderwerpen afdoende behandeld worden.
6. Hanteer een trechtermodel voor de vragenlijst. Laat respondenten in het begin van de sessie relatief vrij hun ervaringen, behoeften en verwachtingen uiten. Maak de vragen gedurende de sessie steeds specifieker en toets pas aan het eind concrete ideeën.

Wanneer je focusgroepen op het juiste moment inzet en professioneel en zorgvuldig laat uitvoeren, kun je fouten voorkomen, zoals:

• Een breed scala aan kostbare applicaties in je site integreren terwijl je doelgroep digibeet blijkt;
• De door de doelgroep ervaren Unique Selling Points niet op de site weergeven;
• Zakelijke klanten joviaal aanspreken waardoor zij zich geschoffeerd voelen.