De I van AI wordt overschat: voorkom middelmaat
De I van AI wordt nogal overschat. Want uiteindelijk is AI niet meer dan statistiek. Als AI straks ons leven domineert, kan de wet van de normaalverdeling leiden tot een leven vol middelmaat. Omdat ‘soort bij soort beter scoort’…
In de klassieker Monty Python en de Holy Grail wil Koning Arthur met zijn ridders een brug oversteken. Dit kan alleen maar als ze het antwoord weten op de vragen van de brugbewaker. Bij een fout antwoord vliegen ze de lucht in. Dood. Koning Arthur krijgt drie vragen van de brugbewaker:
- ”Wat is je naam?” – Simpel. Arthur.
- ”Wat is je queeste?” – Ook simpel. De Heilige Graal opsporen.
- ”Wat is de luchtsnelheid van een onbeladen zwaluw?”
Arthur kijkt de Brugbewaker verward aan en zegt: ”Wat bedoel je? De Afrikaanse of Europese zwaluw?” De Brugbewaker weet het niet en vliegt zelf de lucht in.
Stel je voor dat Arthur in 2025 leefde en de vragen had kunnen voeden aan zijn AI-agent. AI zou niet verward raken. Grote kans dat de AI de gemiddelde luchtsnelheid van alle soorten zwaluwen zou berekenen en een getal kon uitspugen dat op zich klopt, maar ook volstrekt nutteloos is. Omdat het geen idee heeft of we het over een Afrikaanse of Europese zwaluw hebben. En het wil wel de gebruiker pleasen – een neiging die alle gangbare AI-modellen hebben.
AI krijgt enorm veel aandacht in de media, vanuit vele perspectieven. De astronomische investeringen, de business kansen, de bizarre ecologische footprint, de ethische vraagstukken, en niet te vergeten de geopolitieke krachtmeting. Maar één aspect blijft onderbelicht: dat we een technologie omarmen die vooral heel goed is in het genereren van plausibele eenheidsworst. Misschien zwemmen we daardoor straks in een oceaan van algoritmische geoptimaliseerde middelmaat (en hebben we dat niet eens door)? Vind je die AI-middelmaat nu interessant? Mijn roman (affiliate) zou je dan wel eens kunnen aanspreken.
Als alles goed is, wordt niets briljant
The end of awful, zo schreef de Vlaamse technologie expert (en techoptimist) Peter Hinssen al eens treffend. Hoe je dat praktisch uitwerkt? Een AI-tool helpt je te voorkomen dat je op maandagochtend, na een zwaar weekend, een slechte e-mail schrijft. Maar als je deze tool altijd gebruikt, is het misschien ook wel gedaan met briljante e-mails – waarin jouw menselijke eigenheid en creativiteit een plek had. In dat geval worden al jouw e-mails dus middelmatig. Die redenering is ook valide voor allerlei andere zaken. Wie een hit wil scoren, kan met AI prima iets maken wat statistisch gezien gaat scoren op Spotify. Maar is er nog ruimte voor briljante geesten als Prince of David Bowie die juist niet de massa volgden?
Winston Churchill zou ooit een brief aan zijn Amerikaanse collega Roosevelt hebben geschreven met de opmerking dat het een lange brief was, omdat hij geen tijd had voor een korte. Zou het equivalent van deze tijd niet zijn dat hij een (middelmatige) brief schreef met AI, omdat hij geen tijd had om er zelf een te schrijven?
Koning Arthur zou niet swipen
Het risico van middelmaat ligt overal op de loer. Denk aan datingwebsites waar een dubbeltje straks geen kwartje meer ontmoet, want het algoritme weet dat ‘soort bij soort beter scoort’. Dat is verre van ondenkbaar: de oprichtster van datingapp Bumble liet al eens weten dat er een markt is voor datingconcierges: AI-bots die voor jou op zoek gaan naar een date die bij je past en ook alvast de date aangaan.
Laten we zijn zoals Koning Arthur. De kunst van het vragen stellen koesteren. Want dat kan een AI (nog) niet zo goed. Toen een van de ridders aan Arthur naderhand vroeg hoe hij zoveel van zwaluwen wist, sprak hij met een uitgestreken gezicht:
Sommige dingen moet je als koning gewoon weten.
Over de auteur
