De 9 meest opvallende media-momenten van 2024 [tot nu toe]
In negen maanden kan onwijs veel gebeuren. Zo zijn afschuwelijke oorlogen ontketend, nieuwe kabinetten gevormd en vele baby’s geboren… 2024 heeft ons al veel leuk en minder leuk nieuws gebracht. Maar welke gebeurtenissen waren nou écht opvallend? Om je geheugen een beetje op te frissen en zodat je met parate kennis Q4 in kan, hebben we de negen belangrijkste media-momenten voor je op een rijtje gezet!
1. IJzersterke campagnefilm over sexting van KPN
Op 5 februari 2024 lanceerde KPN de meerjarige campagne #BeterInternet met een gevoelige campagnefilm. In de film stuurt een meisje een naaktfoto naar haar vriendje, waarna hij deze deelt met iedereen van zijn middelbare school. Onder de klanken van ‘Stukje van mij’ van zangeres MEAU volg je het meisje en leef je mee met de grote impact die het delen van de naaktfoto op haar heeft. De film suggereert zelfs dat het meisje aan zelfdoding denkt.
Met de boodschap “denk na voordat je iets stuurt” is de gevoelige campagne bij veel jongeren onder de aandacht gebracht. Zo bracht MEAU de film niet alleen onder de aandacht bij haar volgers, maar werd de campagne en het bereik ook ondersteund door het expertisecentrum seksualiteit Rutgers, Fonds Slachtofferhulp, hulplijn Helpwanted en Soa Aids Nederland. Met de voorlichtingsfilm en krachtige boodschap zette het telecombedrijf online shaming en sexting op de kaart, en creëerde een merkcampagne van maatschappelijke waarde.
2. Kates digitaal geknutsel
De koninklijke familie van het Verenigd Koninkrijk komt vaak in opspraak. Zo was the talk of the town dit voorjaar de door Kate Middleton zelf bewerkte foto van haarzelf met haar drie kinderen. Begin maart werd de foto gepubliceerd op de Britse Moederdag als dank voor alle steun en support, vanwege haar ziekte. Kort daarna verscheen er ophef vanuit verschillende hoeken over de talloze Photoshop-‘fouten’. De foto ging als een wervelwind het internet rond, waarna de prinses via Instagram opbiechtte de foto zelf te hebben bewerkt. Ze haalt er plezier uit om af en toe te experimenteren met Photoshop.
Na deze bekentenis hebben meerdere internationale persbureaus, zoals Reuters, AP en AFP besloten de foto van het koningshuis in te trekken. Iets dat zelden gebeurt. Ondanks deze maatregel bleef de foto nog een poosje rondgaan. Inmiddels is de interesse voor Kates digitaal geknutsel in de media zo goed als verdwenen, maar gaan er nog wel veel memes van de foto rond.
3. Virale aandacht voor misstanden in de gesloten jeugdzorg na tafelgesprek met ervaringsdeskundigen Evita en Jason bij Sophie & Jeroen
De jeugdzorg is in de afgelopen dertig jaar niet zo slecht geweest als nu. Naar aanleiding van het rapport ‘Als gevangenispersoneel voor kinderen met psychiatrische problemen zorgt’ werd Jason Bhugwandass (26) uitgenodigd bij de talkshow Sophie & Jeroen. Op 13 maart vertellen Jason en Evita (één van de 51 jongeren die hij interviewde voor zijn onderzoek), over hun traumatische ervaringen op de ZIKOS-afdeling. ZIKOS staat voor ‘Zeer Intensieve Observatie en Stabilisatie’ en biedt gespecialiseerde zorg aan jongeren tussen de 12 en 18 jaar die in een crisis verkeren, ontstaan door een psychiatrische stoornis.
In het tafelgesprek met de twee jonge ervaringsdeskundigen in de jeugdzorg werd pijnlijk duidelijk dat de aanwezigheid van de GGZ (geestelijke gezondheidszorg) in deze instellingen minimaal is. Dit terwijl deze kwetsbare groep sterk behoefte heeft aan psychologische hulp. Tragisch genoeg zijn het telkens ervaringsdeskundigen die met hun verhalen naar buiten moeten treden voordat ernstige misstanden het nieuws bereiken. Het interview krijgt na afloop veel aandacht en wordt veelvoudig gedeeld op social media en nieuwskanalen zoals de Volkskrant, LINDA. en NPO Radio1.
4. Tijd voor een échte HEMA-worst voor onderweg
Op 30 maart 2024 kondigde HEMA aan vijf worst drive-thru’s langs de snelweg te openen. Of je nu zin hebt in een halve warme worst voor onderweg of een vegetarische worst voor in de stamppot, bij een drive-thru zijn alle varianten verkrijgbaar.
HEMA introduceerde het concept via social media en onthulde dat eerste worst drive-thru in week 14 werd geopend bij knooppunt Holendrecht. Binnen korte tijd ging het nieuws viral. De worst drive-thru kreeg voornamelijk aandacht via YouTube, TikTok, Reddit en X. Er ging zelfs een TikTok-video rond van een influencer die een bezoek bracht aan een drive-thru, om het nóg geloofwaardiger te maken. Langzamerhand begonnen mensen te twijfelen aan de echtheid van het verhaal, vooral omdat men erachter kwam dat 1 april in week 14 viel.
Op 2 april liet HEMA weten dat de aankondiging van de komst van een worst drive-thru inderdaad een 1 april-grap was. Het goede nieuws is dat dankzij de vele positieve reacties er misschien toch ooit een drive-thru komt!
5. Diskwalificatie Joost Klein Eurovisiesongfestival
Het Eurovisiesongfestival eind april is jaarlijks een sensationeel hoogtepunt. Met name de diskwalificatie van Rusland vorig jaar en de kwalificatie van Israël dit jaar zorgde voor veel ophef. Ook Joost Klein creëerde de nodige commotie. Vanwege een incident met een Songfestival medewerker werd hij de dag voordat het Songfestival van start ging gediskwalificeerd.
Een diskwalificatie die hem uiteindelijk meer bekendheid en fans heeft opgeleverd dan dat het nadelig uitviel. Want waar Joost zijn fysieke podium hem werd ontnomen, kreeg hij online alle aandacht. Zo werd er een petitie gestart die 250.000 keer werd ondertekend en werden video’s van de reacties van verontwaardigde fans gedeeld op nationale nieuwspagina’s en social media. Slechte publiciteit is ook publiciteit!
6. 21% btw een waardeloos idee
Het nieuwe kabinet gaat de btw op de meeste culturele goederen, van podiumkunsten en boeken tot hotelovernachting, verhogen van 9 naar 21 procent. Dus waren de protesten vanuit deze sectoren ten spijt. Met de inzichten van afgelopen Prinsjesdag is het wel duidelijk in hoeverre de kabinetsplannen deze sectoren uitkleden.
Een recent onderzoek, in opdracht van private financiers, gemeenten en de kunst- en cultuursector, schetst een schrikbarend toekomstbeeld over de gevolgen van deze bezuinigingen. Zo zorgt het voorgenomen cultuurbeleid van het kabinet voor een kaalslag van 350 miljoen euro en een negatief domino-effect in de kunst- en cultuursector!
Een opvallende actie kwam van de GAU, KBb en CPNB met de petitie ‘21% btw: een waardeloos idee!’ om tegen het voorstel in te gaan. De hogere btw zal namelijk leiden tot een forse prijsverhoging op bijvoorbeeld (kinder)boeken, waardoor lezen minder toegankelijk wordt. Het campagnebeeld werd breed gedeeld als teken van steun voor de actie.
Dit bericht op Instagram bekijken
7. Het AI-beeld ‘All eyes on Rafah’
Eind mei werd de AI-poster ‘All Eyes On Rafah’ veelvoudig verspreid op social media. Dit digitaal gecreëerde beeld van een oneindig vluchtelingenkamp in Rafah is wereldwijd bijna 40 miljoen keer gedeeld op Instagram. Het beeld is gemaakt door Chaa My, een Maleisische fotograaf, om zich uit te spreken tegen het geweld. De leus, die eerder is uitgesproken door directeur Rik Peeperkorn van de Wereldgezondheidsorganisatie, is dan ook een oproep om niet weg te kijken voor het geweld. De afbeelding creëerde wereldwijde zichtbaarheid voor de voortdurende kwestie in Palestina.
Kritische tegengeluiden op de strakgetrokken, gemakkelijk deelbare foto zorgen voor nog meer zichtbaarheid. De kritiek luidde dat het online delen van het AI-beeld een luie vorm van activisme was. Daarnaast vroeg men zich af waarom we wel dit schoongeveegde beeld delen en niet de foto’s van écht leed: gewonde kinderen, massagraven? Het beeld leidde tot discussies over de ethiek van AI in activisme. Als tegenreactie werd er een originele foto van een tentenkamp in Gaza gedeeld. Ook werden er beelden gedeeld van de voortgaande oorlog in Soedan en Congo. Na de wereldwijde verspreiding via social media pakten veel kranten het ook op.
Dit bericht op Instagram bekijken
8. Schorsing wegens ‘Wolvengroet’
Begin juli was het EK door de oranjegekte bijna niet te missen. Zo viel ook de ‘Wolvengroet’ op van Merih Demiral, de Turkse verdediger die meerdere keren scoorde tijdens het EK. Demiral maakte een doelpunt in de wedstrijd tegen Oostenrijk en vierde dit door het uiten van de ‘Wolvengroet’ (zie de afbeelding hieronder). De Europese voetbalbond UEFA schorste hem hierna voor twee wedstrijden, omdat dit symbool staat voor de ultranationalistische en extreemrechtse Turkse groepering Grijze Wolven.
Vooral buiten Turkije is de groet niet toegestaan. Zo is het in Frankrijk sinds 2020 verboden en staat het in Duitsland onder toezicht. Dermiral was zich van geen kwaad bewust en benoemde dat hij dit teken gebruikte omdat hij trots was om Turk te zijn. Na deze boodschap volgden veel mensen in het publiek en deden hem na. Foto’s van de voetballer en de groet werden wijd op het internet verspreid. Het was de wedstrijd voor de kwartfinale tussen Turkije en Nederland.
Dit bericht op Instagram bekijken
9. Trump twee keer beschoten in twee maanden
Voor de tweede keer in twee maanden tijd lijkt Donald Trump ontsnapt aan een moordaanslag. Trump, wederom presidentskandidaat in de running voor de Amerikaanse Verkiezingen op 5 november 2024, werd op 13 juli beschoten tijdens een campagnebijeenkomst in Pennsylvania. Waarna nogmaals in september.
De iconische foto van Trump zijn bebloede oor na de eerste aanslag gooide de al politiek verdeelde Verenigde Staten nog meer overhoop. De foto ging gelijk viral en mensen lieten het beeld zelfs tatoeëren. Zijn furieuze blik en opgestoken hand met vuist paste perfect binnen de Republikeinse campagne. De aanslagen werken de polarisatie alleen maar meer in de hand, en media spelen hier ook een belangrijke rol in.
Zo zegt Raymond Mens in een artikel in EenVandaag: “Hoe het nieuws vertaald wordt, en wat er echt gebeurd is, verschilt enorm per zender. Op een rechtse conservatieve zender als Fox News staat bijvoorbeeld de vraag centraal hoe dit zo heeft kunnen gebeuren. Terwijl je op andere linkse zenders veel meer het geluid hoort dat er verbroedering moet komen. En dus krijgen ook miljoenen Amerikanen het nieuws op een andere manier tot zich”.
Dit bericht op Instagram bekijken