Knaldrang, zumpen en quarantinderen: de 9 leukste coronawoorden

Corona houdt ons nog steeds bezig en dat is gewoon ruk, maar als ik dan toch één positief ding aan deze hele situatie moet noemen: de nieuwe woorden die zijn ontstaan. Laten we het nieuwe jaar gewoon positief beginnen met een lijst van de leukste coronawoorden van 2020 en 2021.

Afgelopen twee jaar zijn er duizenden nieuwe woorden ontstaan. “Dat de groei van nieuwe woorden zo onstuimig is, komt deels door een karakteristieke eigenschap van het Nederlands. Anders dan in veel andere talen kunnen in het Nederlands, net zoals bijvoorbeeld in het Duits, samenstellingen worden gemaakt. Ruim 90 procent van de nieuwe woorden is een samenstelling”, zegt Ton den Boon in de Volkskrant.

Hieronder negen van mijn favoriete coronawoorden, in willekeurige volgorde.

1. Zumpen

Zumpen betekent simpelweg dat je iemand dumpt via Zoom. Je relatie of bijvoorbeeld 900 van je werknemers, zoals Vishal Garg dat zo goed aanpakte. Het blijft wat mij betreft ingewikkeld: we doen meer online en daar hoort ook bij dat je lastige situaties vanachter je beeldscherm aangaat. Maar er blijven echt situaties die gewoon face-to-face uitgesproken moeten worden. We vinden er wel een weg in.

2. Blokjesverjaardag

Eigenlijk laat dit woord zien hoe creatief Nederlanders zijn. Niet meer dan drie of vier mensen thuis ontvangen? Dan maken we toch tijdsblokken, zodat we die altijd gezellige verjaardagen alsnog kunnen vieren met de hele familie en heel veel worst en kaasblokjes? Ik vind dat dit concept best mag blijven, want het is in mijn ogen veel beter dan de voorganger: de kringverjaardag.

3. Coroma

Toen ik dit voor het eerst zag moest ik even aan Croma denken: lekker bakken en braden. Dat kan een coroma vaak ook wel goed trouwens. Een coroma past tijdens een corona-uitbraak op de kleinkinderen, hoewel ze zelf tot de kwetsbare groep behoort. Wat je er ook van vindt, een ode aan alle oma’s, want wat moeten we toch zonder ze?

4. Knaldrang

Knaldrang: een sterk verlangen om uit de bol te gaan. Het is het Van Dale Woord van het Jaar 2021 in België geworden. Ik vind Vlaams echt een hele mooie taal, vooral als het gesproken wordt trouwens, en daarom deel ik graag alle vijftien genomineerde woorden:

• boosterprik
• deltavariant
• doopgids
• doorbraakinfectie
• friemelhaat
• grotsyndroom
• knaldrang
• koalatest
• paaspauze
• pasjesmaatschappij
• strooistep
• tegelwippen
• tweedehandslucht
• verkeersvlecht
• vriendenerfenis

De woorden zijn in 2021 ontstaan of populair geworden. Zeven van de genomineerden hebben te maken met de coronacrisis. De Nederlandse zangeres Merol is de superverspreider van het woord, maar niet de bedenkster. Wie dat wel is, is mij nog onbekend trouwens.

5. Quarantinderen

“Om de nieuwe werkelijkheid te benoemen, worden woordspelingen gebruikt. Quarantinderen is een zogenaamd porte-manteauwoord, van quarantaine en tinderen”, zegt Den Boon. En Tinderen deden we in quarantaine massaal. De activiteit was wereldwijd met 15 procent gestegen. Het aantal dagelijkse berichten nam met 19 procent toe, en gesprekken duurden 32 procent langer. Uit onderzoek blijkt dat 49 procent zegt dat de lockdown een positief effect heeft gehad op het liefdesleven, omdat er tijd is geweest om na te denken over wat we echt willen. Wel is de ergste piek van het quarantinderen voorbij: we hebben behoefte aan fysiek contact. Dat snap ik, al heb ik vooral last van FODA (Fear of Dating Again).

6. Knuffelcontact

Ook een heerlijk Vlaams coronawoord. Buiten het gezin mochten Belgen een lange tijd maar één knuffelcontact hebben. Iemand waarmee je op liefdevolle manier lichamelijk contact hebt.

7. Balkonsolidariteit

Solidariteit of saamhorigheid van flatbewoners onderling, bijvoorbeeld door vanaf het balkon samen te zingen. Dat gebeurde onder andere in Italië en Amsterdam. Het waren dit soort momenten die mij hoop gaven dat we als mensheid heus niet altijd slecht zijn. Om je weer even terug naar dat gevoel mee te nemen: zet onderstaande video maar even aan.

8. Bierviltjesvirologie

Het is toch handig dat je er in een pandemie opeens een paar miljoen virologen bij hebt. Bierviltjesvirologie betekent amateurvirologie. En daar zijn we in Nederland maar wat goed in.

9. Blotesnoetenland

Een woord dat weer bij onze zuiderburen vandaan komt. Een term die gebruikt wordt om een land aan te duiden waar de algemeen geldende regels ‘te laks’ zouden zijn.

Naar verwachting blijft 1 op de 10 coronawoorden bestaan. Mensen zijn kort van memorie. Als er straks weer iets heel belangrijks gebeurt, dan kan het best dat we weer met hele andere woorden te maken krijgen. Ik kijk er nu al naar uit.

Wat zijn jouw favoriete coronawoorden?