Zo voldoet je website aan de toegankelijkheidseisen [stappenplan]

Lig jij ’s nachts naar het plafond te staren terwijl de datum 23 september 2020 door je hoofd spookt? Dikke kans dat je bij een overheidsinstantie werkt. Vanaf die dag moeten namelijk alle websites van Nederlandse overheidsinstanties aan de toegankelijkheidseisen voldoen. En op elke website moet een toegankelijkheidsverklaring staan. Werk aan de winkel dus!

Hoe pak je dit aan? In dit stappenplan lees je hoe je jouw digitale toegankelijkheid op orde krijgt.

1. Word je bewust van de urgentie

Je maakt je websites en applicaties toegankelijk, zodat iedere gebruiker ermee om kan gaan. Van tech-savvy ‘digital natives’ die even geen geluid bij hun video willen, tot ouderen of mensen met een beperking. Toegankelijk betekent simpelweg dat er voor niemand obstakels zijn in het gebruik, de waarneembaarheid en de begrijpelijkheid van een website.

De actuele urgentie van toegankelijkheid is een stuk banaler: er komt een keiharde deadline aan. Knipper twee keer met je ogen en het is 23 september 2020. D-day voor overheidsinstanties. Op deze dag moet elke website een toegankelijkheidsverklaring hebben. En natuurlijk het liefst zo veel mogelijk aan de eisen voldoen.

Nu is dus het moment om aan de slag te gaan met je digitale toegankelijkheid. Bedenk dat niet alleen je website(s) op orde moeten zijn. Ook intranetten, extranetten en al je digitale applicaties moet je langs de meetlat leggen.

2. Vergroot je kennis over de toegankelijkheidseisen

Je website of applicatie moet robuust, waarneembaar, bedienbaar en begrijpelijk zijn. Waar je precies aan moet voldoen, staat in de richtlijnen van de Web Content Accessibility Guidelines (WCAG 2.1). Een heel boekwerk over alle eisen en specificaties. Maar helaas niet zo toegankelijk geformuleerd. Gemiste kans!

Vergroot je kennis door artikelen te lezen over webtoegankelijkheid, of volg bijvoorbeeld een webinar.

3. Voer een toegankelijkheidsonderzoek uit

Nu je weet aan welke richtlijnen je moet voldoen, komt ‘het echte werk’ om de hoek kijken. Je moet controleren of je op alle punten voldoet. Een toegankelijkheidsonderzoek is een intensieve en tijdrovende klus. Daarom is het belangrijk om consequent en systematisch te werk te gaan. Controleer één voor één alle punten van de WCAG 2.1.

Je begint met een handmatig onderzoek van je content en systemen. Gebruik bijvoorbeeld voorleessoftware en controleer inhoudelijk de alt-teksten bij je afbeeldingen. Hiermee haal je het grootste gedeelte van de eventuele fouten eruit. Door dit eerst handmatig te doen, kun je je goed inleven in de gebruiker. Je ervaart zelf waar gebruikers tegenaan lopen.

Automatische tools zet je in als laatste controle. Vooral om te verifiëren wat je handmatig al hebt vastgesteld, en om de laatste dingen die je over het hoofd hebt gezien eruit te halen.

Besteed het onderzoek uit

Een toegankelijkheidsonderzoek heeft alleen zin als je het gedetailleerd uitvoert. Heb je zelf te weinig tijd? Of ben je bang dat je iets over het hoofd ziet? Roep dan op tijd hulp in. Er zijn in Nederland verschillende organisaties die je kunnen helpen bij je toegankelijkheidsonderzoek.

4. Stel een toegankelijkheidsverklaring op

Iedere overheidswebsite moet vanaf 23 september een toegankelijkheidsverklaring hebben. De input voor deze verklaring heb je verzameld in je toegankelijkheidsonderzoek. In de verklaring geef je aan in hoeverre je website of applicatie toegankelijk is:

• Voldoet volledig
• Voldoet gedeeltelijk
• Eerste maatregelen genomen
• Voldoet niet

De verklaring moet heel precies worden ingevuld. Het is daarom handig om een jurist of een compliance-medewerker te betrekken bij het proces.

Gebruik de invultool

Een toegankelijkheidsverklaring stel je makkelijk op met de invulassistent. Deze tool helpt je om een verklaring te maken die voldoet aan het model.

5. Volg je actiepunten op

Toegankelijkheid gecontroleerd? Check. Toegankelijkheidsverklaring gepubliceerd? Check. Mooi, dan mag je even op adem komen. Maar niet te lang, want waarschijnlijk liggen er nog issues die opgelost moeten worden.

In je verklaring geef je aan op welke termijn je deze problemen gaat aanpakken. Maak met je team een duidelijke planning. Houd in gedachten dat je de toegankelijkheidsverklaring ten minste elk jaar moet vernieuwen.

6. Maak toegankelijkheid onderdeel van de organisatie

Een website toegankelijk maken en houden is een enorme klus. Die klaar je niet zomaar even in je eentje. Je hebt mensen, draagvlak, tijd en geld nodig:

• Stel een multidisciplinair toegankelijkheidsteam samen.
• Zorg dat toegankelijkheid aandacht krijgt in alle lagen van de organisatie.
• Plan tijd in om aan toegankelijkheid te werken.
• Reserveer budget voor bijvoorbeeld technische aanpassingen of om expertise in te huren.

Blijf verbeteren

Een website of applicatie is altijd in ontwikkeling. Er is een continue stroom aan content en ook technische ontwikkelingen staan niet stil. Het is daarom dus niet zo dat je met één toegankelijkheidscontrole en één verklaring klaar bent.

Controleer minstens een keer per jaar hoe je digitale platforms ervoor staan op het gebied van toegankelijkheid. Stel weer een verklaring op en voer verbeteringen door.

Een toegankelijke website: een warm welkom voor iedereen

Wedden dat jij vanavond een stuk makkelijker in slaap valt? Want 23 september is dichtbij, maar als je bovenstaande stappen volgt ben jij er helemaal klaar voor. En niet alleen voor die ene woensdag eind september, maar voor een mooie toegankelijke toekomst!