Kansen, trends & ontwikkelingen: VR in de filmindustrie

De techniek binnen VR wordt steeds beter. En de mogelijkheden zijn eindeloos. Wat dacht je van gamen, filmtrailers, muziekvideo’s, series, festivals of concerten in VR? En als we nog een stapje verder denken: wat denk je van klantenservice in VR? Maar waar staan we nu binnen VR? Ik sprak met het productieteam van een VR-film over het proces en de mogelijkheden van VR in de filmindustrie.

Heb je ooit een première van een virtualreality-film meegemaakt? Ik inmiddels wel. Op 30 juni organiseerde ‘The Secret Lab’ en ‘Midnight Pictures’ de première van de VR-film ‘The invisible man’. Ik sprak met het productieteam over het proces en de mogelijkheden van VR in de filmindustrie.

De uitdaging

De entertainmentindustrie staat aan de vooravond van een grote verandering. Met name voor gaming zijn de mogelijkheden eindeloos. Later dit jaar verschijnt de Sony PlayStation VR waardoor het spelen van games in virtual reality toegankelijk wordt voor de massa. Sony belooft direct met veel titels op de markt te komen. Dit zullen voornamelijk 3D-games zijn die worden ‘gerenderd’ terwijl het spel wordt gespeeld.

Volledig veranderd decor

Bij film gaat dat toch net even anders. Er zullen ongetwijfeld VR-animatiefilms uitgebracht worden, maar ook films met echte acteurs, echte decors en echte ‘props’. In eerste instantie denk je er misschien niet bij na, maar aangezien je 360-graden om je heen kunt kijken, verandert de volledige opnamelocatie in het decor. Het begrip ‘achter de schermen’ verdwijnt letterlijk. Waar is de regisseur? Waar hangen de studiolampen? Waar staan de overige camera’s? De hele set komt in beeld, dus daar moet het productieteam creatief mee omgaan. Dat is de grootste uitdaging. Ook voor de acteurs is het wennen. Zij blijven alleen achter en moeten vervolgens in hun rol duiken.

Het begrip ‘achter de schermen’ verdwijnt letterlijk. Waar is de regisseur? Waar hangen de studiolampen?

Het wordt zelf nog ingewikkelder. Een professionele 360-graden-camera bestaat uit een kubus van 6 camera’s die elk een eigen beeld filmt. De los opgenomen beelden worden ‘gestitched’ waardoor het één beeld lijkt. Zodra een acteur zich in de ruimte verplaatst, verplaatst deze zich ook naar een andere camera. Voor de kijker moet deze cameraovergang zo vloeiend mogelijk zijn. De techniek wordt steeds beter, maar er komt nog een hoop handwerk bij kijken.

‘The Invisible man’

Op de 14de etage van de gloednieuwe A’dam-toren vond de première van de VR-film ‘The invisible man’ plaats.  Met prachtig uitzicht over Amsterdam werden de gasten vermaakt door sprekers en muziek. Ook werd iedereen voorzien van hapjes en drankjes. Maar waar was de film?

In de hoek stonden stoelen waar de gasten om beurten plaats namen. Met de Samsung Gear VR of een Oculus Rift werd de film bekeken. Even afgezonderd van de omgeving werd er naar een Quentin Tarantino-achtig verhaal gekeken. De makers zijn erin geslaagd om de kijker tien minuten geboeid te laten kijken naar een film die eigenlijk uit één scene bestaat. Nog dezelfde avond werd de film gepubliceerd op YouTube en Facebook, zodat iedereen de film ook thuis kan bekijken. Dat kan ik zeker aanraden, want in de film zit een twist. Hierdoor voelt de kijker zich plots zeer betrokken. De makers hebben gebruikgemaakt van het VR-element in het script. Een creatieve  en geslaagde keuze. Nieuwsgierig? Hieronder zie je de film. Bekijk de film met een VR-bril (of Google cardboard) voor het beste effect.

De toekomst van VR-films

Na afloop van de film sprak ik met producent Maurice Schutte, regisseur Hugo Keijzer en 360-gradencameraman Robert Verboon.

De makers hadden een heel duidelijke doelstelling: VR-films toegankelijk maken voor het grote publiek en andere filmmakers inspireren om er ook mee aan de slag te gaan. Deze eerste productie heeft dan ook geen commerciële doelstelling. Hugo Keijzer’s droom om een volwaardige speelfilm te maken, is komen te vervallen. Hij wil zich vooral met 360graden-films bezig gaan houden. De verschillen met een normale film zijn groot. Niemand gaat zich 90 minuten of langer afschermen van de buitenwereld om een film te kijken. Toen ik zelf naar ‘The invisible man’ keek, kwam ik later ook een tweet tegen met een foto van mijzelf. De gedachte dat mensen je aan het bekijken zijn terwijl jezelf opgaat in de film, is onwennig. Er zou een methode moeten komen waardoor gebeurtenissen in de omgeving zichtbaar zijn.

Geen overgewaaide trend

Wellicht is het mijn eigen mening, maar ik ben de laatste jaren minder onder de indruk van films. Ik ben een beetje verwend. En dat is niet zo gek, want special effects kunnen nauwelijks meer verrassen. Hoe mooi het er ook uitziet, we zijn er inmiddels aan gewend dat alles toch wel mogelijk is. VR brengt dit alles in een compleet nieuw daglicht. Een dergelijke film kan nieuwe verrassende ervaringen brengen. Ik verwacht niet dat de trend overwaait zoals bij 3D, wat eigenlijk gewoon een leuk effect is. Het is niet te vergelijken met een virtual reality-ervaring waarbij de kijker zich midden in de film begeeft en 360-graden om zichzelf heen kan kijken.

In eerste instantie vond ik het wel jammer dat ‘The invisible man’ niet in 3D is opgenomen. De combinatie van VR en 3D is namelijk helemaal indrukwekkend. Daarbij is het niet alleen mogelijk om alle kanten op te kijken, maar is er ook diepte te zien. In dat geval geeft 3D werkelijk meerwaarde. Een goed voorbeeld is The Jurassic World: Apatosaurus VR Experience, die standaard meegeleverd wordt met de Samsung Gear VR. Het is echt indrukwekkend als de dinosaurus naar je toe komt lopen. Het blijft VR, dus wie het te spannend vindt kan gewoon naar achter kijken.

Hugo Keijzer had echter een goede reden waarom er in dit geval niet voor 3D is gekozen. De techniek is niet het probleem. Door op de kubus geen zes, maar twaalf camera’s te bevestigen, is een 3D-virtual reality absoluut mogelijk. Maar zo’n film zal als app aangeboden moeten worden. Platformen zoals YouTube en Facebook tonen wel 360-graden films, maar niet in 3D. Aangezien de makers deze film aan een zo groot mogelijk publiek willen tonen, zou het de toegankelijkheid niet ten goede komen. Misschien is er in de toekomst een combinatie mogelijk, waarbij een film verschillende weergave-mogelijkheden krijgt.

Het sociale aspect

Samen een filmpje pakken. Romantisch met je partner of gezellig met een paar vrienden of vriendinnen. Iedereen kijkt op hetzelfde moment naar de film en als er iets grappigs gebeurt, lach je met elkaar. Natuurlijk, want dat is nou eenmaal hoe het gaat. Je kijkt elkaar af en toe even aan om te zien of de ander het net zo grappig vindt als jijzelf.

Er is iets bijgekomen dat waanzinnig is, waardoor de entertainmentindustrie er weer een onderdeel bij heeft gekregen.

Er bestaan al allerlei apps waarbij de kijker naast andere mensen in een virtuele bioscoop of huiskamer zit. Deze mensen kunnen in het echt op dat moment ook naast je zitten of misschien zitten ze in werkelijkheid aan de andere kant van onze planeet. Hierdoor is er er sprake van social media, waarbij ongeacht je locatie, iets met elkaar gedeeld kan worden. Het zal moeten blijken hoe mensen hiermee omgaan. Communicatie op deze manier lijkt vele malen sterker af te leiden van de film. Daarnaast ontbreekt de non-verbale communicatie volledig. Aan een avatar valt geen lichaamstaal af te lezen. Hoewel het ‘sociable network‘ vTime hier wel echt in de buurt komt.

Dit sociale probleem gecombineerd met de verwachting dat maar weinig mensen langer dan een uur met een virtualreality-bril op zullen zitten, overtuigen mij ervan dat VR-films normale films niet zullen vervangen. Er is iets bijgekomen dat waanzinnig is, waardoor de entertainmentindustrie er weer een onderdeel bij heeft gekregen.

Het beïnvloeden van de kijker

VR biedt voor een producent veel uitdagingen. Hoe zorg je ervoor dat de kijker naar de juiste plek kijkt? Als er overal om de kijker heen van alles gebeurt, dan valt het niet mee om ervoor te zorgen dat de kijker geen essentiële verhaalonderdelen mist.

In ‘The invisible man’ is ook hier goed over nagedacht. Als de film begint, gebeurt er relatief weinig (spoiler: oké, achteraf blijkt dat er wel degelijk iets gebeurt, maar dat gebeurt onder de tafel en is dus toch niet zichtbaar). De kijker kan rustig om zich heen kijken om te wennen aan de omgeving. Daarna gaan de acteurs praten en wordt de aandacht vooral daarop gericht. Geluid speelt hierin een essentiële rol. Geluid zorgt ervoor dat de kijker de juiste richting opkijkt. Zodra acteurs veel door elkaar heen praten en veel bewegen, dan zal dat voor veel onrust zorgen. Een goed VR-systeem beschikt over 3D-geluid, waardoor het geluid uit exact de juiste richting komt.

Een goed VR-systeem beschikt over 3D-geluid, waardoor het geluid uit exact de juiste richting komt.

Kansen voor de entertainmentindustrie

Google en Facebook maken virtual reality toegankelijk. Het zal niet lang meer duren voordat de techniek niet meer in de weg staat en veel mensen over volwaardige VR-apparatuur beschikken. Dit biedt mooie kansen voor de entertainmentindustrie. Een productie zoals ‘The invisible man’ is een prachtig voorbeeld van een creatieve invulling van een jong productieteam. Maar ook voor andere industrieën biedt VR mooie kansen. Nu eerst focus op de filmindustrie. Hopelijk kunnen we de komende jaren mooie producties verwachten.

Afbeelding intro met dank aan 360kings.