Wacht banken hetzelfde lot als platenmaatschappijen?

De bankwereld verkeert in opperste staat van verwarring. Oorzaak? Het internet. Waar al eerder de muziekmarkt, de tweedehandsmarkt, de sollicitatiemarkt, de reiswereld drastisch zijn veranderd (ik vergeet vast een paar markten) als gevolg van de mogelijkheden die het internet biedt, is nu de financiële markt aan de beurt. Ook in deze wereld is de oorlog losgebroken. Hierbij wenden de gevestigde partijen alle middelen aan om initiatieven zoals Boober uit de markt te stoten. In tijden van oorlog zijn alle middelen geoorloofd.

Onlangs kregen alle relaties van Boober de mededeling dat de Rabobank niet langer de bankrelatie is van Boober. Reden: De Rabobank wenst niet langer zaken te doen met dit, in hun ogen bedreigende initiatief. Boober stapt nu over naar de HBU.

Boober is een online people-2-people marktplaats voor geld naar het voorbeeld van het zeer succesvolle Britse Zopa.com en het Amerikaanse Prosper.com. Aan de ene kant richt Boober zich op de lener, die tijdelijk extra financiële ruimte nodig heeft voor bijvoorbeeld een auto, bruiloft of studie. Anderzijds rocht men zich op de uitlener, op zoek naar een hoge rente tegenover een laag risico. Boober brengt de lener en de uitlener bij elkaar, zonder tussenkomst van de bank.

Als je bij een bank je spaarcentjes stalt dan ontvang je enkele procenten rente. De bank leent dit geld uit aan leners tegen rentepercentages die wel op kunnen lopen tot 12% of meer. Het verschil tussen de inleg en uitleen percentages, dat al snel kan oplopen tot 5%, steekt de bank in eigen zak en vormt een belangrijke basis voor de winst. Boober brengt slecht 0,5% in rekening bij de lener en de geldgever. Geen wonder dat de banken niet enthousiast zijn (zie ook Banking 2.0: Web 2.0 bij de banken).

Het gedrag van de banken vertoont opvallend veel gelijkenis met de platenmaatschappijen. Zij voeren al jaren een verbeten strijd tegen alle onwelgevallige on-line initiatieven. Peer-to-peer netwerken zoals Kazaa en Limewire hebben menig proces aan hun broek gekregen. Ook illegale downloaders werden regelmatig aangepakt. Maar deze processen en andere maatregelen zoals de kopieerbeveiliging van cd’s kunnen de neergang niet stoppen. De maatschappijen gaan zelfs zover dat ze zelf onderwerp worden van juridische procedures. Het toegepaste DRM zou een inbreuk zijn op de privacy en het programma zelf was illegaal gekopieerd.

In het verleden verdienden platenmaatschappijen miljoenen aan een artiest, nu nog maar tonnen. Het legaal downloaden groeit wel en neemt in Nederland elk jaar met meer dan tien procent toe. Uit onderzoek van de Erasmus Universiteit blijkt dat slechts een kleine meerderheid van 56% van de internetters inderdaad muziek downloadt.

Ook het laatste asset dat de platenmaatschappijen hadden, het talent-scouting, is inmiddels overgenomen door een partij als Sellaband. Kortom het is einde verhaal met de platenmaatschappijen. Ze zullen aan een ander business model moeten gaan werken om hun bestaan te rechtvaardigen. Er bestaan op dit moment ook geen producenten van postkoetsen meer. De komst van de auto heeft deze branche doen verdwijnen.

Het offensief van de banken tegen het peer-to-peer lenen initiatief is in volle gang. De financiële wereld is een old-boys-network. Het was dan ook te verwachten dat de Autoriteit Financiele Markt een actie zou beginnen tegen Boober. Deze actie kwam in augustus. Maar in september al kwam zij op haar schreden terug. Als sprake is van lenen van een particulier aan een particulier, is onder omstandigheden voor het lenen via Boober geen vergunning nodig. “De AFM is van oordeel dat Boober en de aanbieders die van de diensten van Boober gebruik maken niet vergunningplichtig zijn, mits de uitleners via Boober niet meer dan 100 kredieten verstrekken, het totaal van de verstrekte kredieten niet meer dan 40.000 euro bedraagt, alsmede dat de kredieten niet worden verstrekt vanuit een onderneming. De AFM houdt bij dit oordeel rekening met het bedrijfsmodel van Boober.” aldus het persbericht op de website van de AFM.

Eerder dwong de AFM Boober de activiteiten te staken omdat het bedrijf niet over een bemiddelingsvergunning beschikte. De rechtbank Rotterdam bevestigde in voorlopige voorziening dat Boober haar kredietbemiddeling moest staken. Het bedrijf beschikt inmiddels over een vergunning voor bemiddeling in krediet.

Ook het Bureau Kredietregistratie probeert Boober buiten de deur te houden. Daarover zijn door de VVD kamervragen gesteld. De VVD wil dat Boober zich kan aansluiten bij de BKR. Minster Bos heeft inmiddels gereageerd en is van mening dat deze financiële dienstverlening gereguleerd dient te worden. Er dienen adequate waarborgen te zijn voor zowel degenen die geld lenen als degenen die gelden uitlenen. “Voor die eerste categorie zou dat betekenen dat de algemene kredietregels zoveel mogelijk van toepassing zullen zijn, waaronder registratie bij BKR. Voor degenen die geld uitlenen zou bepaalde informatie verplicht kunnen worden gesteld, waaronder de informatie dat op deze ‘belegging’ geen toezicht wordt gehouden door AFM of DNB“, aldus de minister.

Niet alleen op juridisch gebied wordt strijd gevoerd. De Rabobank weet wat straatvechten is. Nog maar onlangs werd de directeur van Boober Guus Drijver (foto) geweigerd op de lunch van de Sprout 50 Challengers Day. Sponsor Bizner, een initiatief van de Rabobank, wilde niet met Boober aan één tafel zitten. En nu heeft de Rabobank Boober als klant eruit gegooid. Dat belooft wat voor de komende maanden.

De grote banken zullen ongetwijfeld alles op alles zetten om booberachtige initiatieven de voet dwars te zetten. Een op het eerste gezicht logische reactie. Wat zou jij doen als je in je bestaan wordt bedreigd. De banken zouden echter kunnen leren van wat de platenmaatschappijen fout hebben gedaan. Ook is nu al te voorspellen hoe het af gaat lopen. Af en toe een pyrrusoverwinning, een vertraging hier en daar maar ook hier zal de ontwikkeling niet te stoppen zijn. De wereld is veranderd. Andere economische wetten zullen geldig zijn. In het boek Wikinomics van Don Tapscott en Anthony Williams (zie recensie) staat dat nauwkeurig beschreven: “openheid, peering, uitwisseling en wereldwijd actief zijn”, zijn nieuwe principes. Het boek, dat wat mij betreft in het curriculum van elke opleiding zou moeten worden opgenomen, geeft tal van voorbeelden van organisaties die succesvol opereren in de nieuwe economische werkelijkheid. De banken zullen hun business model drastisch moeten aanpassen. En ook dan liggen er nog genoeg kansen om op de lange termijn succesvol te zijn.

Het artikel is voor publicatie voorgelegd aan de Rabobank, maar de bank wilde niet reageren op dit verhaal.