Tweede scherm: duivelse verstoorder van aandacht bij #ZG12

Zomergasten is langzame televisie, het duurt drie uur lang, gesprekken en fragmenten. Met als resultaat dat de laatste dialoog tussen de presentator en de gast een heel andere dynamiek heeft en geeft dan het openingsgesprek. Daar zit een paar uur geïnvesteerde aandacht tussen. Aandacht van zowel de twee in de studio als van de kijkers thuis.

Je hebt de gast leren kennen, de voorkeuren, de smaken, de motivatie, de manier van formuleren en kijken, in het beste geval heb je drie uur lang aan je stoel gekluisterd gezeten en onvoorwaardelijke aandacht gegeven. Als het je raakt stijg je op. Maar dan moet je het wel een kans geven om het je te laten raken. De aandacht van een mens is in voortdurende strijd met de verleider die afleiding heet. Aandacht is – net als tijd – een rivaliserend goed. Dat betekent dat je het maar één keer tegelijk kunt weggeven.

De duivelse verstoorder

Een duivelse verstoorder van de aandacht van Zomergasten is bijvoorbeeld het tweede scherm. Een kijker kan op zijn smartphone of tablet het tweede scherm bekijken waarop informatie te vinden is over de getoonde fragmenten, de tijdlijn van het programma. Tot zover gaat het nog. De rotzooi zit in de hoek waar gebruikers met elkaar kunnen twitteren over de uitzending. Het is bijna allemaal afleidend en nietszeggend gekweel. De tweets zijn als boeken op een rommelmarkt: zelden zit er iets lezenswaardigs tussen.

 

 

Micha Wertheim was een boeiende en onbegrepen tweede zomergast. Een paar dagen na de uitzending was op het internet het derde scherm te vinden, op het weblog van Wertheim. Daarin stonden verwijzingen naar alle fragmenten die hij had laten zien of had willen laten zien maar die door tijd- of geldgebrek niet getoond waren. Het derde scherm van Wertheim is de ideale aanvulling op Zomergasten. Het concurreert niet met je tijdsbesteding op de avond zelf, het is informatief en verrijkend en kan genoten worden op een door de kijker zelf te bepalen moment.

Meeste aandacht voor eerste scherm

Het tweede scherm bij Zomergasten werd vorig jaar gelanceerd. Besloten werd om het ook dit jaar weer aan te bieden. De makers van Zomergasten zijn als de inwoners van Troje die inhalig een houten paard naar binnen trekken. Een Twitterpaard vol met waardeloze tweedehandse boekjes. Eerste scherm, tweede scherm, derde scherm: het suggereert goud, zilver, brons, maar is een valse aanname. Het scherm dat de aandacht heeft van de gebruiker is per definitie het eerste scherm. De rest leidt af.

Aandacht is als een mozaïek

Aandacht is als een mozaïek. Als je het versnippert, hou je een verzameling van steentjes over en niet het beeld zoals het bedoeld was door de makers. Aandacht levert het meeste op als je het onvoorwaardelijk en net zo lang als nodig is geeft.

Dit weekend treedt Spinvis op in een openluchttheater in Heeswijk Dinther. Hij speelt zijn verhaal ‘Tot Ziens, Justine Keller’. Het zal twee uur gaan duren. Er is geen pauze. Hij bezingt Justine. Drinken aan zee. Denken aan jou. Wachten op sneeuw.

Deze column werd eveneens gepubliceerd in Het Financieele Dagblad.