Mannen tweeten over prestaties, vrouwen over emoties

Boekenkasten vol zijn er geschreven over de verschillen tussen man en vrouw. Maar gelden deze ook voor sociale media, waar non-verbale communicatie als oogcontact en lichaamstaal niet meespeelt? Deze vraag triggerde ons om dieper in het klassieke man-vrouw thema te duiken, op een van de populairste communicatieplatformen van deze tijd: Twitter.

Virtual life

In een creatieve opwelling vonden we dat het de hoogste tijd was om de virtuele ‘battle of the Sexes’ in kaart te brengen. Twitter maakt steeds meer deel uit van ons dagelijkse leven, en steeds meer Nederlanders tweeten, begin 2012 stond de teller al op 4,2 miljoen unieke bezoekers. Voor dit onderzoek hebben we 14.000 tweets van een groep willekeurige twitteraars geanalyseerd. Deze tweeps hebben we gesegmenteerd in geslacht en aantal volgers: veel volgers (gemiddeld aantal = 5378) en weinig volgers (gemiddeld aantal = 192). De gemiddelde leeftijd is 35 jaar.

Om iets zinnigs te kunnen zeggen over het verband tussen mannelijke en vrouwelijke tweeps en de inhoud van de berichten hebben we een semantische analyse gemaakt. Die is gebaseerd op onderzoek van de Amerikaanse sociaal psycholoog James W. Pennebaker (Universiteit van Texas), een autoriteit op het gebied van tekstanalyse. Hij onderzoekt hoe woorden die mensen in het dagelijkse leven gebruiken belangrijke aspecten van hun beleving en emoties weerspiegelen. In navolging van Pennebaker analyseerden we duizenden Nederlandse steekwoorden in de verzamelde tweets; op het gebruik van persoonlijke voornaamwoorden, zintuigen, ontkenningen, werkgerelateerde woorden, prestaties, vrijetijdsbesteding, emoties, en sociale processen als familie en vrienden.

Tweets over werk

In de grafiek vallen de verschillen direct op: mannen tweeten meer over prestaties en vrije tijd, vrouwen beheersen alle andere thema’s. Ze tweeten meer over emoties en sociale processen als familie en vrienden. Verrassender is dat mannen en vrouwen op Twitter bijna even veel over werk praten (gemiddeld = 1). Daaronder vallen zaken als carrière maken, maar ook de werkvloer en collega’s.

Emoties

Voor de semantische analyse hebben we de steekwoorden onderzocht, onder meer op het gebruik van persoonlijke voornaamwoorden. Die vormen een belangrijke graadmeter voor de beleving van psychologische processen. Volgens psycholoog Pennebaker bestaat er een verband tussen veelvuldig gebruik van de ‘ik-vorm’ in teksten en verdriet en depressiviteit. Nederlandse vrouwen tweeten 1,5 keer meer in de ‘ik-vorm’ dan mannen, maar of ze dan ook vaker verdrietig en depressief zijn? Voor die bewering is aanvullend onderzoek nodig. Vrouwen blijken in hun berichten van 140 tekens wel vaker voornaamwoorden te gebruiken dan mannen, met name bij de 3e persoonsvorm enkel- en meervoud (‘anderen’): bijna 2 keer zoveel zelfs.

Visueel ingesteld

Ook over onderwerpen als emoties (positieve en negatieve), familie en vrienden en ontkenningen blijken vrouwen op Twitter beduidend actiever dan mannen. Hoewel in oldschool man-vrouwstudies al is vastgesteld dat mannen veel visueler zijn ingesteld, gebruiken vrouwen meer woorden die verwijzen naar onze zintuigen. Vrouwen delen op Twitter ook meer emoties dan mannen.

Mannen tweeten vooral over hun (financiële) prestaties en vrijetijdsbesteding als tv-kijken, sporten en muziek. Over materialistische zaken dus. Liever niet over emoties, zeker niet over negatieve. Daar branden de jagers van weleer hun vingers op het transparante Twitter niet aan. Iedereen kan immers alles (mee)lezen. Opvallend is ook dat vrouwen beter scoren op tweets met ontkennende woorden. We zullen daar maar geen voorbarige conclusies uit trekken. Lijkt ons mooi onderzoeksmateriaal voor studenten sociale psychologie.

Klassiek?

Met het gevaar grote conclusies aan kleine onderzoeken te verbinden, kunnen we vaststellen dat in de virtuele wereld -zonder belangrijke zaken als lichaamstaal en oogcontact- ‘the battle of the Sexes’ niet essentieel verschilt van die in het echte leven. Anders gezegd: op een populair en modern communicatiekanaal als Twitter blijven de Man/Vrouw-verschillen dus hopeloos klassiek. Misschien wel zo geruststellend in deze onzekere tijden.